136,2 mln zł – taką kwotą Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) wesprze 30 projektów wybranych w konkursie Nutritech, którego celem jest upowszechnienie prozdrowotnych produktów i nie tylko. Wśród zwycięzców wyróżnia się grupa Maspex – właściciel m.in. takich marek jak Lubella, Łowicz, Kotlin, Tiger i Żubrówka. Tylko ona otrzymała wraz z konsorcjantami rekomendację dofinansowania dla więcej niż jednego projektu, a konkretnie dla pięciu – łącznie 24,8 mln zł.
W pierwszym konkursie Nutritech wpłynęło 131 wniosków. NCBR zarekomendowało dofinansowanie 30, zwiększając budżet ze 100 mln zł do 136,2 mln zł. Jeszcze w tym roku ogłosi drugą edycję.
Celem programu Nutritech jest zwiększenie do 2030 r. dostępności rozwiązań w zakresie prawidłowego żywienia osiągalnych cenowo dla przeciętnego konsumenta. Dofinansowanie ma służyć wdrożeniu produktów, usług, procesów, technologii lub planów żywieniowych, które pomogą obniżyć ryzyko występowania przewlekłych chorób niezakaźnych (tym dietozależnych), wesprą osoby już zmagające się z nimi, a także zainspirują rynek do zrównoważonego rozwoju.
Maspex szykuje m.in. innowacyjne musy i napoje...
Trzy projekty przypadają na spółkę zależną Maspeksu: Tymbark-MWS. Najwyżej z nich oceniony został projekt, na który NCBR przyznało 4,8 mln zł wsparcia, realizowany wspólnie z firmą Prolab oraz Instytutem Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk. Zakłada opracowanie innowacyjnych, owocowo-warzywnych musów wzbogaconych w składniki bioaktywne o właściwościach antyoksydacyjnych i wspierających mikrobiom.
– Opracujemy technologię produkcji i wdrożymy dwie linie dla innowacyjnego przetworu owocowo-warzywnego wzbogaconego w substancje prozdrowotne. By walczyć z przyczynami chorób dietozależnych, dostarczymy konsumentom lekkie i przystępne cenowo przekąski z substancjami o udowodnionym działaniu prozdrowotnym, zawierające naturalne surowce, bez konserwantów i cukru – komentuje Marta Kutyna-Bakalarska, dyrektor działu zarządzania innowacjami w grupie Maspex.
Dwa kolejne projekty dotyczą spersonalizowanego systemu optymalizacji nawodnienia (6,1 mln zł dofinansowania) oraz innowacyjnej technologii produkcji napojów antyoksydacyjnych w celu poprawy kondycji psychofizycznej społeczeństwa (5,5 mln zł). W pierwszym przypadku Tymbark-MWS zaprosił do konsorcjum Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach oraz Akademię Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, natomiast w drugim – Akademię Górniczo-Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie.
– W napojach antyoksydacyjnych głównym składnikiem aktywnym będzie wodór zmniejszający stres oksydacyjny, działający jako środek przeciwzapalny i przeciwapoptotyczny oraz stymulujący metabolizm energetyczny. W produkcji wykorzystamy innowacyjną metodę polegającą na wytwarzaniu wodoru w procesie filtracji na specjalnym złożu. Natomiast w ramach drugiego projektu opracujemy hipotoniczne napoje nawadniające wraz z inteligentnym opakowaniem zachowującym właściwości funkcjonalne produktu, a także aplikację mobilną IQ Body Water z algorytmem wskaźnika sugerującego optymalną strategię nawodnienia przed i po zakończeniu wysiłku fizycznego – wyjaśnia menedżerka.
...i zapowiada przełom w przetwórstwie warzywnym
Czwarty projekt, do którego NCBR dołoży 5,2 mln zł, przewiduje opracowanie innowacyjnych wegańskich produktów typu instant z wykorzystaniem alternatywnych emulgatorów, w tym białek roślinnych, wzbogaconych preparatem błonnikowym ze skrobi o właściwościach prebiotycznych. Zrealizuje go Maspex Food wraz z Uniwersytetem Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie.
– Chcemy stworzyć wegański zabielacz w proszku do kawy oraz zup zawierający alternatywne emulgatory pochodzenia roślinnego – w tym białka roślinne pochodzące m.in. z odpadów spożywczych – i wzbogacony preparatem błonnikowym ze skrobi o właściwościach prebiotycznych, eliminując białko zwierzęce i część składników „E” – tłumaczy Marta Kutyna-Bakalarska.
Ostatni projekt, dofinansowany kwotą 3,2 mln zł, zrealizuje ZPOW Agros Nova (m.in. marki Łowicz i Kotlin) wraz z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu. Jego efektem będą funkcjonalne, wysokobiałkowe pasty warzywne stanowiące przełom na rynku żywności dla osób zagrożonych chorobami dietozależnymi i stanami zapalnymi organizmu.
– To będzie nowość w przetwórstwie warzywnym nie tylko w skali kraju. Opracujemy nowe receptury i sposoby wytwarzania past na bazie ciecierzycy, soczewicy i fasoli, kładąc nacisk na modulowanie stopnia strawności białka pochodzenia roślinnego i/lub wysokiej zawartości błonnika pokarmowego – mówi Marta Kutyna-Bakalarska.
Spożywczy giganci planują nowości
Tak duże zaangażowanie Maspeksu w rozwój innowacji w żywności wynika m.in. ze skali jego biznesu. 14,3 mld zł przychodów zapewnia mu status największej rodzimej grupy spożywczej. Jest właścicielem 70 marek, przoduje m.in. w sokach, makaronach i dżemach, a po sfinalizowaniu w 2022 r. przejęcia CEDC także w wódkach. W ciągu 32 lat na rynku dokonał 20 akwizycji. Ma 17 zakładów produkcyjnych, a jego trzyletni budżet inwestycyjny wynosi ok. 1,1 mld zł.
Wsparcie NCBR (5,7 mln zł) otrzyma także druga pod względem wielkości polska grupa spożywcza, czyli Polmlek (ponad 9 mld zł przychodów w 2022 r.). Jej spółka Fortuna chce stworzyć ulepszoną technologię otrzymywania soku na bazie kondensatów litu, biologicznie aktywnych ekstraktów owocowych oraz o wydłużonym terminie przydatności do spożycia. Natomiast jeden z głównych rodzimych konkurentów Polmleku, Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” w Grajewie, szykuje produkt typu pasta-filata (rodzaj sera) o właściwościach prozdrowotnych – dostanie na to 4,2 mln zł grantu.
Wśród zwycięzców znalazł się również bakaliowy gigant, Foodwell (dawny Bakalland). Grupa kontrolowana przez Rafała Brzoskę i Mariana Owerkę pracuje nad innowacyjnymi kompozycjami roślinnych, bezalergennych alternatyw mięsa oraz sposobami ich wytwarzania. Wartość dofinansowania wynosi 3 mln zł.
Tyle soków, nektarów i napojów rocznie produkuje Maspex…
…tyle makaronów, wyrobów zbożowych i instant…
…tyle dżemów i przetworów…
…a tyle alkoholu.