Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW) wraz z nadejściem nowego roku przeżywa nowe otwarcie. Jego córka, pełniąca funkcję izby rozliczeniowej KDPW_CCP — zajmująca się do tej pory głównie rozliczaniem transakcji z rynku regulowanego i alternatywnego systemu obrotu — uruchamia nową usługę. Od 2 stycznia 2013 r. może rozliczać i gwarantować rozliczanie derywatów OTC i transakcji repo, dzięki czemu znacznie wzrośnie przejrzystość, bezpieczeństwo i stabilność transakcji na rynku międzybankowym.
Pokryzysowe działania
Zbliżającego się startu nie byłoby, gdyby nie długa rozgrzewka.
Cały proces zaczął się we wrześniu 2009 r., gdy na odbywającym się w kryzysowej aurze szczycie G20 w Pittsburghu postanowiono, że najpóźniej do końca 2012 r. wszystkie standardowe instrumenty pochodne OTC powinny być rozliczane przez centralnych kontrahentów — czyli właśnie CCP — przy wprowadzeniu obowiązkowego raportowania kontraktów do repozytorium transakcji. Cel był prosty — chciano ograniczyć ryzyko kontrahenta (m.in. wzmacniając wymogi rozliczeniowe), a także ryzyko operacyjne, choćby poprzez większą standaryzację i obsługę elektroniczną. Wszystko to miało również zapewnić większą przejrzystość całego procesu.
Potem do gry weszli urzędnicy Unii Europejskiej, którzypracowali nad konkretnymi rozporządzeniami. Wreszcie pod koniec lipca 2012 r. opublikowano, a 16 sierpnia wprowadzono w życie EMIR, czyli rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji. To oznaczało, że KDPW_CCP — jako jedyna spółka w Polsce, mogąca sprostać funkcji kontrahenta centralnego — może wejść do gry.
Nowa nowacja
Także w sierpniu tego roku do polskiego prawa — a konkretniedo ustawy o obrocie instrumentami finansowymi — wprowadzono mechanizm tzw. nowacji rozliczeniowej, dostosowując polski rynek do międzynarodowych standardów finansowych. Dzięki nowacji w momencie przyjęcia
przez izbę rozliczeniową transakcji do rozliczenia podmiot ten wstępuje w prawa i obowiązki pierwotnych stron transakcji — staje się kupującym dla każdego sprzedającego i sprzedającym dla każdego kupującego. Oznacza to, że izba rozliczeniowa, przyjmując transakcję do rozliczenia, automatycznie staje się zobowiązana do tego, by doprowadzić do jej wykonania — nawet jeśli musiałaby użyć do tego własnego majątku.
KDPW_CCP jako centralny kontrahent gwarantuje więc, że nawet w przypadku ewentualnych problemów z wypłacalnością któregoś z uczestników rynku inni nie zostaną narażeni na straty i otrzymają pieniądze, które im się należą. By sprostać tym obowiązkom, KDPW_CCP podwyższyła swój kapitał ze 100 do 200 mln zł, dzięki czemu z nawiązką spełnia unijne wymagania. Jako centralny kontrahent powinna posiadać kapitał własny w wysokości 7,5 mln EUR — a ma około 50 mln EUR.