Konkursy Ścieżka SMART z działania 1.1 programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) cieszą się ogromnym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców. Niestety, zdobycie grantów na kompleksowe projekty obejmujące prace badawczo-rozwojowe lub wdrażanie innowacji jest sporym wyzwaniem dla MŚP. W drugiej połowie roku ruszą kolejne odsłony naboru Ścieżka SMART z pokaźnymi budżetami. Na co powinni zwrócić uwagę przedsiębiorcy, aby nie popełnić błędów poprzedników, którzy ponieśli fiasko w ubieganiu się o te dotacje?
Zdaniem Pawła Sieczkowskiego, prezesa spółki Frontline Biosciences, wspierającej firmy w pozyskiwaniu grantów na B+R, przedstawiciele biznesu często przeceniają poziom innowacyjności tworzonego rozwiązania. Jednocześnie – jak dodaje – mają problem ze wskazaniem jego kluczowych cech.
– Wnioskodawcy, którzy postrzegają swoje projekty jako unikalne, często zapominają o przeprowadzeniu dogłębnej analizy istniejących już rozwiązań konkurencyjnych – podkreśla Paweł Sieczkowski.
Wyzwania technologiczne
Prezes spółki Frontline Biosciences zwraca uwagę, że w konkursach FENG szczególnie ważne są cechy innowacyjności rezultatów projektu, które mają znaczenie dla odbiorców końcowych.
– Wnioskodawcy często zbyt ogólnie i nieprecyzyjnie określają wyzwania technologiczne projektu. Powinni to robić w prosty i klarowny sposób – radzi Paweł Sieczkowski.
Jego zdaniem jeden z błędów najczęściej popełnianych przez przedsiębiorców dotyczy niemierzalnych kamieni milowych przedsięwzięcia. Niestety, wnioskodawcy często w niejasny sposób przedstawiają główne etapy realizacji projektu.
– Przygotowując wniosek o dofinansowanie, warto zacząć od podziału prac B+R na zadania, którym w intuicyjny sposób należy przypisać parametry określające szanse na osiągnięcie sukcesu lub możliwość niepowodzenia biznesowego – zaznacza prezes spółki Frontline Biosciences.
Wkład własny
Według Pawła Sieczkowskiego wnioskodawcy startujący w konkursach z działania 1.1 FENG koncentrują się na opisaniu części merytorycznej projektu, natomiast zapominają o tym, że muszą zapewnić odpowiednie zasoby, aby zrealizować prace B+R.
– Niestety, często nie dysponują zespołem badawczym, który jest niezbędny do przeprowadzenia takich projektów. Poza tym brakuje im pieniędzy na wkład własny – ocenia Paweł Sieczkowski.
Podczas oceny przedsięwzięcia eksperci sprawdzają też, czy spełnia ono wymogi tzw. polityki horyzontalnej Unii Europejskiej. Dotyczą one m.in. ochrony środowiska, równouprawnienia płci, a także dostępności tworzonych rozwiązań dla osób z niepełnosprawnościami.
– Pracę nad wnioskiem o dofinansowanie najlepiej zacząć od przygotowania pełnego zestawienia zagadnień, jakie powinien on uwzględniać. Na tej liście są kwestie dotyczące opisu prac B+R, budżetu projektu, zasobów do jego realizacji, innowacyjności i komercjalizacji rezultatów przedsięwzięcia. Warto, aby przedsiębiorcy rozpoczęli wspomniane prace odpowiednio wcześnie, na przykład trzy miesiące przed datą zakończenia naboru – wskazuje Paweł Sieczkowski.
Małgorzata Gałęza, starszy konsultant w Crido, zwraca uwagę na to, że Ścieżka SMART finansuje projekty modułowe.
– Umożliwia przedsiębiorcom pozyskanie grantów nie tylko na B+R i wdrożenie innowacji, lecz także na ekspansję zagraniczną, cyfryzację czy podnoszenie kompetencji pracowników. W pierwszej rundzie konkursu odsetek wniosków o dofinansowanie, pozytywnie ocenionych przez ekspertów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, wyniósł tylko ok. 20 proc. W przypadku Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) było to jeszcze mniej, bo 13 proc. Obecnie trwa ocena drugiej rundy naboru – podkreśla Małgorzata Gałęza.
Jej zdaniem głównym wyzwaniem przy przygotowaniu wniosku o dofinansowanie jest uzasadnienie koncepcji projektu.
– Jeśli chodzi o moduł B+R, należy wykazać badawczo–rozwojowy charakter prac. Natomiast projekt polegający na wdrożeniu innowacji musi bazować na wynikach prac B+R. W obu przypadkach należy pokazać innowacyjność rozwiązania – zaznacza starszy konsultant w Crido.
Ochrona know-how
Przedsiębiorcy zapominają o tym, by porównać parametry opracowywanego bądź wdrażanego rozwiązania z tymi, które są dostępne na rynku.
– Niestety to jest dla nich spore wyzwanie. Wnioskodawcy prowadzący działania B+R i wdrażający ich wyniki nie zawsze mają możliwość liczbowego porównania swoich produktów z już istniejącymi. Barierą jest ochrona know-how przez konkurentów. Często ich technologie produkcji czy stosowane przez nich rozwiązania procesowe nie są jawne, a pozyskanie takich danych nie zawsze jest możliwe. Podobnie jest w przypadku innowacji przełomowych. Twórcy nowych produktów lub usług nie mają do czego ich porównać, bo brakuje na rynku konkurencyjnych wyrobów. Jednak eksperci oczekują tego od wnioskodawców – zauważa Małgorzata Gałęza.
Kolejną przyczyną negatywnej oceny wniosku bywa niedostateczne przygotowanie przedsiębiorcy do realizacji projektu. Zarówno chodzi o spełnienie kryteriów merytorycznych przedsięwzięcia, jak i finansowych.
– Należy szczegółowo określić zasoby: kadrowe, techniczne, prawne i usługi podwykonawców niezbędne do prawidłowej realizacji projektu. Warto podkreślić, że na etapie oceny przedsięwzięcia nie jest wymagane posiadanie wszystkich wspomnianych zasobów. Przedsiębiorca musi jednak zaplanować sposób ich pozyskania i ryzyko z tym związane – wyjaśnia Małgorzata Gałęza.
Jeśli chodzi o źródła finansowania projektu, warto aby wnioskodawcy już w momencie weryfikacji wniosku dysponowali np. odpowiednimi umowami warunkowymi, listami intencyjnymi podpisanymi przez potencjalnych inwestorów, dokumentami bankowymi i promesami kredytowymi.
– Spore zainteresowanie konkursami Ścieżka SMART wśród przedsiębiorców i duża liczba składanych przez nich wniosków o dofinansowanie przekładają się na wydłużenie terminu rozstrzygania konkursów. Szczególnie dotyczy to przedstawicieli MŚP, którzy składają wspomniane wnioski do PARP. Muszą oni liczyć się z dość długim czasem oczekiwania na wyniki naboru, a w przypadku pozytywnej decyzji o przyznaniu dofinansowania - na podpisanie umowy i wypłatę dotacji. Aby zapewnić płynną realizację projektu, warto wystartować z nim na własne ryzyko jeszcze przed rozstrzygnięciem konkursu – radzi Małgorzata Gałęza.