19 marca wejdą w życie nowe przepisy Kodeksu pracy. Na uzupełniający urlop macierzyński będą mogli liczyć rodzice dzieci przedwcześnie urodzonych i hospitalizowanych tuż po narodzinach. Pracodawcy muszą odpowiednio przygotować się do nowych obowiązków.
– Obecnie świeżo upieczonym rodzicom, a w praktyce matkom, przysługuje urlop macierzyński w podstawowej formie. Jego wymiar zależy od liczby dzieci urodzonych podczas porodu. Wynosi on od 20 do 37 tygodni – mówi Klaudia Ziętkowska, młodszy specjalista ds. kadr i płac w Grant Thornton.
Podstawowy wymiar świadczenia
Zgodnie z nowymi przepisami wspomniani rodzice będą mieli prawo do dodatkowego urlopu po zakończeniu podstawowego wymiaru świadczenia. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, liczba wcześniaków systematycznie rośnie. Stanowi ona ok. 7 proc. wszystkich urodzeń. W 2023 r. na świat przyszło 24 tys. takich dzieci.
– Ustawodawca uzależnił długość uzupełniającego urlopu macierzyńskiego od dwóch kwestii: tygodnia ciąży, w którym nastąpił poród oraz od masy urodzeniowej dziecka – podkreśla Klaudia Ziętkowska.
Zgodnie z nowymi przepisami urlop w wymiarze do 15 tygodni przysługuje rodzicom dzieci urodzonych przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g.
– Świadczenie jest udzielane za każdy tydzień hospitalizacji noworodka, maksymalnie do 15. tygodnia po porodzie. Natomiast w przypadku dzieci, które przyszły na świat po ukończeniu 28., ale przed zakończeniem 37. tygodnia ciąży i o masie urodzeniowej powyżej 1000 g, możliwe jest skorzystanie z urlopu w wymiarze do ośmiu tygodni. Analogicznie jest on udzielany za każdy tydzień hospitalizacji dziecka – wyjaśnia Klaudia Ziętkowska.
Natomiast w przypadku narodzin dziecka po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i konieczności jego pobytu w szpitalu przez co najmniej dwa kolejne dni - z zastrzeżeniem, że pierwszy z nich przypadnie w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie - będzie przysługiwał również uzupełniający urlop macierzyński. Ekspertka tłumaczy, że będzie on udzielany w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od piątego dnia do upływu ósmego tygodnia po porodzie.
Gdy urodzi się więcej niż jedno dziecko
Klaudia Ziętkowska wyjaśnia także, jak będzie wyglądała sytuacja rodzica w przypadku narodzin więcej niż jednego dziecka.
– Wówczas wymiar urlopu będzie ustalany na podstawie wagi dziecka o najniższej masie urodzeniowej i długości hospitalizacji noworodka przebywającego w szpitalu najdłużej – tłumaczy młodszy specjalista ds. kadr i płac w Grant Thornton.
Warto zaznaczyć, że z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego mogą korzystać również rodzice adopcyjni i opiekunowie w rodzinach zastępczych, jeśli dziecko wymaga hospitalizacji po objęciu go opieką.
Nowe przepisy zmieniają też wysokość zasiłku macierzyńskiego. Bez względu na długość dodatkowego urlopu, wspomniany zasiłek wyniesie 100 proc. podstawy wymiaru. Pracownicy będą musieli złożyć wniosek o wydłużenie świadczenia do pracodawcy - trzeba go dostarczyć w postaci papierowej lub elektronicznej w ciągu co najmniej 21 dni przed zakończeniem korzystania z podstawowego urlopu macierzyńskiego.
Nowe dokumenty
Ekspertka zwraca uwagę, że pracodawcy muszą przygotować się na zmianę zasad dotyczących prowadzenia akt osobowych pracowników.
– Część B wspomnianych akt rozszerzy się o dokumenty dotyczące ubiegania się i korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Pracodawcy powinni odpowiednio wcześnie dostosować swoje procedury, aby uniknąć ewentualnych nieprawidłowości i zagwarantować pracownikom sprawną obsługę formalności związanych z nowymi uprawnieniami – zaznacza Klaudia Ziętkowska.