Na kłopoty — urzędnik. Wicepremier Waldemar Pawlak proponuje „Pakiet inwestycyjny” — kilkadziesiąt zmian, które ułatwią dawanie zachęt dla firm, uproszczą proces inwestycyjny, a wreszcie wspomogą działania przedsiębiorców.
— Wybieraliśmy rozwiązania, które z największym prawdopodobieństwem uda się wprowadzić w przyszłym roku. Rozwiązania są z jednej strony tanie, a z drugiej sprawdzone. To nasz plan pracy na najbliższe 6-9 miesięcy — zapowiada Ilona Antoniszyn- -Klik, wiceminister gospodarki.
Resort do sprawy podszedł kompleksowo. Na podstawie problemów zgłaszanych przez inwestorów powstały propozycje zmian w wielu dokumentach, w tym w systemie wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki, ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych, prawie budowlanym, ustawie o gospodarce nieruchomościami, prawie energetycznym, przepisach o ochronie środowiska, prawie pracy, prawie podatkowym, procedurach sądowych, ustawie o zamówieniach publicznych czy przepisach dotyczących kształcenia i przygotowania kadr.
— Kierunek proponowanych zmian jest dobry, ale zakres jest bardzo duży. Zanim dokument ujrzy światło dzienne, powinien być przedyskutowany z odpowiedzialnymi za poszczególne obszary ministrami, by nie były to kolejne czcze obietnice — ostrzega Magdalena Burnat- Mikosz z Deloitte. MG zapewnia, że tak się nie stanie.
— Już zaczęliśmy rozmowy z niektórymi resortami. Ministerstwo Transportu zmienia prawo budowlane i postaramy się, by nasze propozycje weszły do pakietu. Ministerstwo Pracy obiecuje pomoc, bo nasze pomysły pokrywają się z ich planami. Marcin Korolec, minister środowiska, ma do nas dużo sympatii [przez kilka lat był wiceministrem gospodarki — przyp. red.]. Najtrudniejsze będą sprawy podatkowe, ale specjalnie dobieraliśmy rozwiązania, które stosunkowo mało obciążają budżet — mówi Ilona Antoniszyn-Klik.
Przekonają liczbami
Pakiet ma ułatwić zachęcanie firm do inwestycji w Polsce. W przypadku największych projektów przewiduje przyznanie nawet o 20 proc. wyższych grantów i udzielania ich także na terenach, gdzie bezrobocie jest niskie. Byłaby to kolejna zmiana w systemie wspierania inwestycji o kluczowym znaczeniu dla gospodarki. Na pewno takie rozwiązanie ucieszyłoby Magnę — potencjalnego inwestora FSO. Warto jednak przypomnieć, że poprzednia zmiana systemu zajęła… ponad pół roku. Resort Waldemara Pawlaka musiał stoczyć zacięty bój z Ministerstwem Finansów. Kolejne rozwiązanie proponowane przez MG również może być czasochłonne. Chodzi o zmiany w ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych, m.in. o bezterminowe wydłużenie ich działania. Waldemar Pawlak zapowiedział to już rok temu! Dotychczas się nie udało. Najpierw miała być zmiana ustawy o SSE, potem zmienione miały zostać rozporządzenia dotyczące wszystkich 14 stref (ten sposób miał się okazać szybszy i łatwiejszy). Nic z tego. Ministerstwo Finansów sprzeciwiło się wydłużeniu funkcjonowania SSE i zablokowało zmiany.
— Przez sześć miesięcy będziemy stosować absolutnie nową metodologię oceny działalności stref. Liczymy, że przekonamy dzięki niej wszystkich, zwłaszcza że dane makroekonomiczne wyraźnie mówią o nadchodzącym kryzysie — odpowiada Ilona Antoniszyn- Klik.
Rozwiązania na kryzys
Równie ambitne są projekty mające na celu uproszczenie procesu inwestycyjnego — od wycinki drzew przez ubieganie się o pozwolenie na budowę po skrócenie terminu wydawania pozwolenia na użytkowanie.
— Bardzo ciekawe jest rozwiązanie związane z przekształcaniem gruntów z wieczystego użytkowania na własność. Wielu inwestorom trudno zdecydować się na projekt na terenach, które do nich nie należą — dodaje Kiejstut Żagun. „Pakiet inwestycyjny” zajmuje się też prawem pracy.
— To postulaty zgłoszone MG przez Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL). Przepisy nie bardzo przystają do systemu pracy w centrach usług. Np. Polska jest jedynym w UE krajem z tak restrykcyjną definicją doby pracowniczej i jednym z niewielu, w których nie można stosować 12-miesięcznych okresów rozliczeniowych. Ustawa antykryzysowa wprowadziła elastyczne rozwiązania czasu pracy, ale od 1 stycznia 2012 r. przestała obowiązywaći niekorzystne przepisy wróciły. To kłopot dla każdego centrum usług biznesowych, które świadczy usługi dla klientów z zagranicy — uważa Jolanta Jaworska, członek zarządu ABSL. Przypomnijmy, że w sektorze nowoczesnych usług biznesowych już niedługo będzie pracować w Polsce 100 tys. osób.
Tak trzymać
Eksperci chwalą „Pakiet inwestycyjny”.
— Dobrze jest mówić o trudnych tematach. To może być impuls, by coś zmienić. W propozycjach MG brakuje mi natomiast głębszych rozwiązań stymulujących prowadzenie prac badawczych. Polska jako jeden z nielicznych krajów na świecie nie ma systemu odliczeń podatkowych — mówi Kiejstut Żagun.
— Inicjatywa jest świetna, bo musimy zabiegać o inwestorów. Niewątpliwie potrzebne są uproszczenia w przepisach podatkowych i stosowanych w toku realizacji inwestycji i zachęty — tu dodatkowa dotacja na duże projekty czy łączenie pomocy z kilku źródeł to dobry pomysł — komentuje Magdalena Burnat-Mikosz. Także ona podkreśla, że warto zająć się systemem wsparcia projektów badawczych.
10,9 mld EUR Tyle wyniósł w 2011 r. bezpośrednie inwestycje zagraniczne do Polski. Rok wcześniej — 6,7 mld EUR.
239,7 Tyle osób pracowało na koniec I kwartału 2012 r. w specjalnych strefach ekonomicznych.
Źródło: NBP, MG
Pakiet inwestycyjny
— wybrane propozycje Ministerstwa Gospodarki
WSPIERANIE INWESTORÓW
— wyższe granty dla inwestycji strategicznej — 850 mln zł i 3 tys. etatów przy produkcyjnej lub 2 tys. etatów przy BPO/IT — bezterminowe wydłużenie funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych, dłuższe zwolnienia dla inwestycji z komponentem B+R, możliwość dofinansowania SSE z funduszy unijnych na rozwój klastrów — stworzenie funduszu High-Tech i systemu regulacji podatkowych dla inwestycji spółek technologicznych wdrażających innowacyjne produkty
UŁATWIENIE PROCESU INWESTYCYJNEGO
— wprowadzenie „podziału” pozwolenia na budowę — doprecyzowanie terminu „istotne odstępstwo” stosowanego przy zatwierdzaniu projektu — wydawanie pozwolenia na użytkowanie w trzy dni bez możliwości uchylenia — skrócenie terminów w procedurze oceny oddziaływania na środowisko — skrócenie terminów w procedurze przetargowej na sprzedaż nieruchomości z 2 miesięcy do 30 dni — zmiany w prawie energetycznym, by dystrybutorzy energii i gazu podejmowali inwestycje w rozwój sieci przed podpisaniem umowy z pierwszym inwestorem i nie obciążali go wszystkimi kosztami — przekształcanie terenów inwestycyjnych z użytkowania wieczystego w prawo własności — zliberalizowanie regulacji dotyczących wycinki drzew na terenach przeznaczonych pod inwestycje, zobowiązanie gminy do wycinki drzew na takich obszarach
UŁATWIENIE DZIAŁALNOŚCI INWESTORÓW
— rozszerzenie katalogu działalności, w których dopuszcza się pracę w niedziele i święta, o branżę usług nowoczesnych — wprowadzenie elastycznych zasad dotyczących czasu pracy — elastyczne kształtowanie godzin rozpoczynania i kończenia pracy, ruchomy czas pracy, 12-miesięczny okres rozliczeniowy czasu pracy, możliwość zapłaty za godziny nadliczbowe, gdy nie można udzielić dnia wolnego, uszczegółowienie rodzajów studiów, w związku z którymi przysługuje 21-dniowy urlop szkoleniowy — zwolnienie z PIT i VAT dowozu pracowników na koszt pracodawcy — limity kontroli u przedsiębiorcy — skrócenie procedur sądowych (polskie prawo podatkowe ma procedury zajmujące 296 godzin rocznie, postępowania sądów gospodarczych trwają średnio 830 dni) — w ustawie o zamówieniach publicznych wprowadzenie kryteriów wymagających oceny eksperckiej — zobowiązanie gmin lub instytucji oświatowych do monitorowania potrzeb rynku pracy — przywrócenie obowiązkowych planowanych praktyk zawodowych
Źródło: MG