Tysiące polskich firm zgłosiły zainteresowanie udziałem w odbudowie Ukrainy, jednak na biznes w tym kraju w wojennych realiach decydują się nieliczne. Już przed dwoma laty na odwagę zdobył się Euvic, jedna z najbardziej rozpoznawalnych i najaktywniejszych na rynku M&A polskich grup technologicznych. Zainwestował w cztery ukraińskie spółki IT, a teraz idzie za ciosem - dokupuje kolejne pakiety i piątą spółkę.
- Wierzymy, że teraz jest dobry czas, żeby zbudować sobie markę na rynku ukraińskim i zająć dobrą pozycję. Jesteśmy bardzo zadowoleni z dotychczasowych inwestycji. Założyciele tych firm to ludzie ambitni, zmotywowani i uczciwi. Zdecydowali się na współpracę z nami, żeby - korzystając z naszego doświadczenia - przyspieszyć rozwój swojego biznesu. Dwie firmy urosły znacznie szybciej, niż zakładaliśmy - w ciągu dwóch lat zwiększyły EBITDA 2,5-krotnie. Pozostałe dwie, zgodnie z planem, urosły o 15-20 proc. – mówi Łukasz Czernecki, wiceprezes Euvica i prezes Euvica Ukraina.
Ukraiński plan
Cztery spółki, w które już jest zaangażowany Euvic, działają w Kijowie, Lwowie, Charkowie i Winnicy. Łącznie zatrudniają 300 osób. Klientów mają wyłącznie za granicą, ok. 60 proc. w USA. Obecnie polska spółka ma mniejszościowe pakiety ich udziałów (20-40 proc.), a po transakcji będzie miała większość. Docelowo chce, by do Euvica Ukraina należało 100 proc., a założyciele ukraińskich spółek zostali jego udziałowcami. Grupa ma zatrudniać ok. 500 osób.
- Nasza piąta inwestycja, którą niebawem sfinalizujemy, to firma ze Lwowa, zatrudniająca ponad 80 osób i generująca około 3 mln USD przychodów. Kupujemy ją w proporcji 60/40 razem z założycielami Exoftu, naszej pierwszej ukraińskiej spółki – mówi prezes Euvica Ukraina.
Blisko połowę kapitału na inwestycje dostarczy Polski Fundusz Rozwoju (PFR) - zarządzany przez PFR TFI Fundusz Ekspansji Zagranicznej 2 FIZ AN (FEZ2) pożyczy Euvicowi 2,5 mln USD.
Strategiczny kierunek
Dla grupy PFR to pierwszy projekt dotyczący inwestycji w Ukrainie i ważny krok w budowaniu obecności polskich firm na tym rynku.
- Ekspansja zagraniczna staje się konieczna w kontekście dalszego rozwoju polskich firm. W ramach grupy PFR mamy narzędzia i możliwości, żeby je w tym wspierać. Szczególnie interesującym kierunkiem jest dla nas Ukraina. Położenie Polski sprawia, że możemy odegrać w procesie jej odbudowy znaczącą rolę jako hub logistyczny, zaplecze konstrukcyjne i kapitałowe, ale również jako partner w obszarze IT, innowacji oraz technologii - mówi Piotr Matczuk, prezes PFR.
- Z perspektywy PFR TFI i Funduszu Ekspansji Zagranicznej traktujemy ten projekt jako strategiczny. Im wcześniej będziemy na miejscu jako polski biznes i instytucje finansowe, tym większe są nasze szanse na udział w odbudowie Ukrainy – podkreśla Tomasz Orlik, członek zarządu PFR TFI, które zarządza Funduszem Ekspansji Zagranicznej 2 FIZ AN.
Wojciech Jabłoński, menedżer inwestycyjny PFR TFI, twierdzi, że zainteresowanie polskich firm inwestowaniem w Ukrainie jest duże.
- Rozmawiamy z przedsiębiorcami zainteresowanymi eksportem czy pozyskaniem kontraktów w ramach odbudowy. Być może na razie jest to dość pionierska wizja, w związku z nadal trwającym konfliktem, ale zaangażowanie FEZ pozwala przedsiębiorcy na podzielenie się ryzykiem inwestycji. Wierzymy, że polskie firmy powinny się angażować w Ukrainie. Mamy chęć i możliwości, by je w tym wspierać – mówi Wojciech Jabłoński.
Otwarci na współpracę
FEZ2 rozpoczął działalność w 2023 r. i jest otwarty na współpracę z polskimi firmami, które potrzebują finansowania w inwestycjach zagranicznych. Dotychczas udzielił wsparcia firmom Seco/Warick (USA) i Enprom (Niemcy).
- FEZ może pomóc w przejęciach, dołączając jako mniejszościowy udziałowiec albo udzielając kredytu na zakup udziałów. Może też pożyczyć firmie na inną inwestycję zagraniczną lub sfinansować realizację kontraktu. Horyzont inwestycyjny jest dość długi – od pięciu do dziesięciu lat. Budżet FEZ 2 to 600 mln zł. Zapraszamy do współpracy spółki, które generują w skali roku co najmniej 80 mln zł przychodów - zachęca Wojciech Jabłoński, menedżer inwestycyjny PFR TFI.
Nabór jest ciągły, więc do funduszu można zgłosić się w każdej chwili. Wartość pojedynczej inwestycji może sięgnąć kilkunastu milionów dolarów.
Z państwowym łatwiej
Wśród instrumentów oferowanych polskim przedsiębiorstwom przez grupę PFR poza finansowaniem inwestycji bezpośrednich przez FEZ2 są także ubezpieczenia i gwarancje KUKE, kredyty eksportowe i inwestycyjne BGK oraz wsparcie PAIH w zakresie poszukiwania i weryfikacji potencjalnych partnerów biznesowych czy kontaktów z administracją państwową. Euvic jest zadowolony z dotychczasowej współpracy.
- PFR nie tylko wspiera nas finansowaniem. Jego przedstawiciele są bardzo aktywni – pomagają nawiązywać kontakty w Ukrainie, aranżują spotkania. Do tego z oficjalnym wsparciem państwowego polskiego funduszu, który nas w pewien sposób uwiarygadnia, o wiele łatwiej przekonać firmy i instytucje do współpracy. Rozważamy dalsze zakupy ukraińskich firm, także ze wsparciem PFR. Nie wykluczam też przejęć w innych krajach, patrzymy m.in. na Europę Południową – mówi prezes Euvica Ukraina.
Niezmiennie widzimy zainteresowanie polskich przedsiębiorców rynkiem ukraińskim. Nie mieliśmy informacji, żeby ktoś, kto wcześniej zdecydował się na inwestycję, z tego rynku się wycofał. Według ostatnich danych w 2023 r. (za miniony jeszcze nie ma) polscy przedsiębiorcy zainwestowali w Ukrainie około 200 mln USD i zarejestrowali tam około 300 firm. Trzeba powiedzieć, że często działają tam w warunkach ekstremalnych – przez powołania do wojska borykają się np. z problemami kadrowymi.
W badanu zainteresowania na potrzeby uruchomienia unijnego programu wsparcia Ukrainie Facility polscy przedsiębiorcy zgłosili ponad 70 projektów. Sam program nadal czeka na uruchomienie. Żeby ruszył, potrzebne są zmiany w prawie.
Zainteresowanie Ukrainą przez firmy informatyczne nie powinno dziwić. Do pozyskania jest wykwalikowana kadra i klienci, głównie zagraniczni.
FEZ2 to drugi fundusz PFR TFI współfinansujący inwestycje zagraniczne polskich przedsiębiorstw. Pierwszy został uruchomiony w 2016 r. i zakończył okres inwestycyjny w 2023 r., zawierając w tym czasie ponad 20 umów inwestycyjnych i inwestując ponad 100 mln EUR. Wsparł za granicą m.in. Netguru (USA), Rainbow Tours (Grecja), Elemental (USA i Niemcy), Pekabex (Niemcy oraz cyber_Folks (Chorwacja i Rumunia).