W tym roku EFNI koncentrowało się na kluczowych wyzwaniach, przed którymi stoją Polska i Europa, w obliczu szybko zmieniającej się sytuacji geopolitycznej, gospodarczej i społecznej. Ponad 1500 uczestników z kilkunastu krajów, w tym czołowi politycy, ekonomiści, liderzy biznesu oraz naukowcy, wzięło udział w ponad 100 panelach, które skupiły się na tematach takich jak zielona transformacja, cyfryzacja, zrównoważony rozwój, oraz bezpieczeństwo zdrowotne i gospodarcze.
Podczas ceremonii otwarcia Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan, zaznaczyła symboliczne znaczenie EFNI dla działalności organizacji. – 14 lat temu, podczas pierwszej prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, pojawiła się potrzeba zorganizowania międzynarodowej konferencji gospodarczej. Poprosił o to ówczesny premier Donald Tusk. Po 14 latach mamy tego samego premiera, a za chwilę znów przejmiemy prezydencję. Czy może być lepszy dowód stabilności – żartowała.
Kierunek refleksji nad przyszłością Europy wyznaczany był przez wielokrotnie przywoływany Raport Mario Draghi’ego, w którym włoski polityk nakreślił działania mające na celu poprawę konkurencyjności kontynentu oraz zwiększenie jego odporności na globalne kryzysy.
Partnerstwo biznesu i polityki
W zmieniającej się rzeczywistości globalnej współpraca między polityką a biznesem nabiera coraz większego znaczenia. Na EFNI wielokrotnie podkreślano, że współdziałanie sektorów publicznego i prywatnego jest kluczowe w obliczu takich wyzwań, jak zmiany klimatyczne czy cyfryzacja.
Premier Donald Tusk, otwierając forum, przyznał, że polska przedsiębiorczość była nieodzownym elementem sukcesu gospodarczego kraju.
- Polski cud gospodarczy nie byłby możliwy bez ducha polskiej przedsiębiorczości, który stał się silnikiem napędzającym wzrost gospodarczy. Bez niego Polska nie stałaby się tak dobrym miejscem do inwestowania – powiedział Donald Tusk.
Henryka Bochniarz wyraziła nadzieję na utworzenie stanowiska wicepremiera ds. gospodarki, który odpowiadałby za dialog ze środowiskiem biznesowym.
- Chcemy wpływać na to, jak polityka gospodarcza będzie wyglądała – tłumaczyła przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.
Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan, dodał, że wspólny głos sektora prywatnego i rządu nabiera szczególnego znaczenia w kontekście nadchodzącej polskiej prezydencji w Radzie UE.
- Europa stoi przed wielkimi inwestycjami, a wyzwaniem są kryzys demograficzny i problemy związane z migracją. Niezbędne jest zapewnienie bezpieczeństwa w wymiarze militarnym, energetycznym i żywnościowym – zauważyli eksperci podczas dyskusji.
Biznes i polityka muszą współpracować, aby zapewnić trwałe rozwiązania w tych obszarach.
Transformacja energetyczna
Podczas EFNI nie mogło zabraknąć tematu transformacji energetycznej, jednego z najgorętszych wątków dyskursu publicznego w Polsce w ostatnich miesiącach. Dyskusje koncentrowały się na wyzwaniach, przed jakimi stoi Polska i Europa w kontekście uniezależnienia się od paliw kopalnych oraz przyspieszenia inwestycji w odnawialne źródła energii (OZE), takie jak morskie farmy wiatrowe i energia jądrowa. Wskazywano na pilną potrzebę budowania stabilnych ram prawnych, które wspierałyby te procesy.
Minister finansów Andrzej Domański zaznaczył, że transformacja energetyczna to nie tylko wyzwanie, ale i inwestycja w przyszłość.
– Transformacja energetyczna wymaga skoordynowanego wsparcia finansowego, zarówno ze strony państwa, jak i instytucji europejskich – mówił Andrzej Domański.
Eksperci wielokrotnie podkreślali też, że Europa nie może sobie pozwolić na utratę konkurencyjności podczas przechodzenia na zielone źródła energii.
- Transformacja energetyczna wymaga odważnych decyzji, które będą napędzać rozwój gospodarczy. To inwestycje, a nie konsumpcja, powinny stać się kluczowym motorem wzrostu w nadchodzących latach – przekonywał Dariusz Marzec, prezes zarządu Polskiej Grupy Energetycznej.
Istotnym aspektem, na który zwrócono uwagę, było wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które stoją przed wyzwaniami związanymi z dostosowaniem się do nowych regulacji i inwestycji w OZE.
Transformacja energetyczna stwarza ogromne możliwości rozwoju, ale tylko poprzez skoordynowane działania na poziomie europejskim, Polska i inne kraje Unii Europejskiej będą mogły w pełni wykorzystać jej potencjał.
Czas cyfrowej rewolucji
Cyfryzacja, w tym rozwój sztucznej inteligencji, była jednym z centralnych tematów forum. Uczestnicy paneli zgodzili się, że technologie cyfrowe mogą zrewolucjonizować wiele sektorów gospodarki, ale ich efektywne wdrażanie wymaga zaufania i porozumienia na poziomie europejskim. Współpraca między państwami oraz tworzenie wspólnych platform technologicznych będą decydujące dla przyszłości innowacji.
Lucyna Chwastowska z Amazon Development Center Poland zaznaczyła, że inwestycje w badania i rozwój są kluczowe dla budowania innowacyjnej gospodarki w Polsce.
- Mamy znakomitych specjalistów IT, jednak potrzebne są konkretne mechanizmy wsparcia, aby zatrzymać talenty w kraju – powiedziała ekspertka.
Wiele firm technologicznych zwracało uwagę na brak kompetencji cyfrowych jako jedną z głównych barier w rozwoju cyfryzacji. Bez odpowiedniego wykształcenia kadr przyszłości, Europa nie będzie w stanie sprostać globalnej konkurencji w dziedzinie technologii.
Piotr Kobielski z Ministerstwa Cyfryzacji zapowiedział nowe inicjatywy, mające na celu wsparcie cyfryzacji sektora publicznego.
- Polska ma szansę stać się cyfrowym hubem w Europie, ale potrzebujemy inwestycji w infrastrukturę i kompetencje cyfrowe – dodał Kobielski, zaznaczając, że do osiągnięcia tego celu konieczna jest współpraca z sektorem prywatnym.
Innowacje w zakresie cyfryzacji i sztucznej inteligencji będą kluczowe dla konkurencyjności Europy. Dla Polski to szansa na wzmocnienie swojego wizerunku jako kraju technologicznie zaawansowanego.
Zdrowa Europa
Także zdrowiu, obok innych wyzwań, poświęcono dużo uwagi w dyskusjach na EFNI 2024. Eksperci i liderzy podkreślali znaczenie profilaktyki zdrowotnej oraz równego dostępu do opieki medycznej. W trakcie rozmów wielokrotnie poruszano kwestie związane z lepszym wykorzystaniem dostępnych funduszy oraz potrzebą ściślejszej współpracy pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym.
Anna Rulkiewicz, prezes Grupy LUX MED, zwróciła uwagę na ograniczone zasoby finansowe i konieczność efektywnego zarządzania nimi.
– Musimy zadbać o to, żeby pieniądze na profilaktykę były wydawane mądrze. Niewielkie nakłady muszą przynosić maksymalne efekty, a do tego potrzebne są odpowiednie kadry i dobre planowanie programów profilaktycznych – powiedziała.
Z kolei Justin Gandy, dyrektor zarządzający MSD Polska, mówił o znaczeniu profilaktyki w kontekście starzejącego się społeczeństwa.
- Profilaktyka, prewencja, to podstawa. Mamy coraz starsze społeczeństwo, dlatego tak ważne jest, by starość była coraz zdrowsza. Tylko profilaktyka w tym pomoże. Jedno euro czy jedna złotówka zainwestowane w szczepionki zwracają się trzykrotnie – zaznaczył Justin Gandy.
Podczas forum podkreślano, że inwestycje w edukację zdrowotną są kluczowe dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju systemu opieki zdrowotnej w Europie.
Polska jako lider w Europie
Nadchodząca prezydencja Polski w Radzie UE w 2025 r. otwiera przed krajem szansę na umocnienie swojej pozycji na arenie międzynarodowej. To wyjątkowy moment, w którym Polska będzie mogła aktywnie wpływać na kształtowanie unijnej polityki w kluczowych obszarach, takich jak transformacja energetyczna, cyfryzacja i bezpieczeństwo. Nie można przy tym zapominać o wschodzie Europy, szczególnie pomocy dla Ukrainy i Białorusi, gdzie polskie wsparcie humanitarne i polityczne jest konieczne.
Swiatłana Cichanouska, liderka białoruskiej opozycji, podkreślała, jak istotne jest wsparcie, jakie Polska oferuje w walce o demokrację.
– Polska odegrała nieocenioną rolę w budowaniu solidarności i wsparcia dla Białorusinów. Razem możemy zmieniać Europę i bronić wspólnych wartości – mówiła Cichanouska.
Prezydencja Polski w Radzie UE to również okazja do wypracowania jednomyślnego stanowiska wobec strategicznych wyzwań, takich jak bezpieczeństwo energetyczne, migracje oraz kryzys demograficzny. Eksperci podkreślali, że nasz kraj może stać się liderem w kreowaniu polityk, które będą odpowiadały na najważniejsze wyzwania, przed jakimi stoi kontynent.