Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW) 2021-2027 dostał zielone światło od Komisji Europejskiej (KE). W puli jest ponad 12 mld zł. FEPW jest już trzecią edycją unijnego wsparcia dla firm i samorządów z pięciu województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Tym razem krąg beneficjentów będzie szerszy, bo obejmie również wnioskodawców z województwa mazowieckiego – z wyjątkiem Warszawy i otaczających ją powiatów.

– Główne cele programu FEPW to wsparcie konkurencyjności i innowacyjności firm, a także przedsięwzięć podnoszących atrakcyjność miast i poprawiających jakość życia ich mieszkańców w dobie zmian klimatu. FEPW będzie finansował także projekty zwiększające dostęp do infrastruktury kolejowej i drogowej oraz turystyczne – wylicza Marta Kolimaga, senior menedżer w Crido.
Spory budżet
Zauważa, że aż 20 proc. budżetu programu, czyli 500 mln EUR, popłynie do przedsiębiorców, którzy prowadzą projekty innowacyjne i bazujące na nowych technologiach.
– Granty wesprą m.in. platformy start-owe i młode spółki. Przedsiębiorcy będą mogli przeznaczyć dofinansowanie na realizację nowatorskich pomysłów, które są na początkowym etapie rozwoju. Dotacje pokryją koszty stworzenia modelu biznesowego, a także usługi księgowe, podatkowe i prawne – wyjaśnia Marta Kolimaga.
Nie zabraknie też grantów na projekty związane z automatyzacją i robotyzacją MŚP.
– Przedsiębiorcy będą mogli liczyć na dofinansowanie usług rozwojowych dotyczących przeprowadzenia w firmie audytu procesów produkcyjnych i biznesowych. MŚP powalczą też o dotacje na tworzenie tzw. mapy drogowej transformacji cyfrowej. Chodzi o plan wdrożenia zmian w przedsiębiorstwie w dziedzinach cyfryzacji, automatyzacji i robotyzacji. Granty pokryją też koszty wprowadzenia tych rozwiązań – zaznacza Marta Kolimaga.
Inwestycje w GOZ
Dotacje popłyną również do przedsiębiorców, którzy inwestują w przedsięwzięcia związane z gospodarką o obiegu zamkniętym (GOZ). Chodzi m.in. o firmy, które wykorzystują nowo powstałe odpady jako surowce w różnych etapach produkcji.
– Beneficjentami tego wsparcia będą MŚP, które wdrożą model biznesowy bazujący na GOZ. Dofinansowanie pokryje koszty usług doradczych, w tym audytu i analizy potrzeb oraz potencjału ekofirm. W grę wchodzi też stworzenie tzw. mapy zielonej transformacji, planu wdrożenia zmian w przedsiębiorstwie doyczących GOZ. Z pomocą dotacji przedsiębiorcy kupią lub zaprojektują nowe rozwiązania technologiczne, a także wyszkolą pracowników – zaznacza Marta Kolimaga.
Beneficjentami programu FEPW będą też MŚP, które inwestują w procesy wzornicze i chcą w ten sposób uatrakcyjnić produkty i usługi. Dotacje sfinansują koszty przeprowadzenia audytu i stworzenia strategii wzorniczej będącej bazą do wdrożenia innowacji.
Oferta programu FEPW przewiduje też preferencyjne wsparcie zwrotne. Są to pożyczki dla MŚP z sektora turystycznego i branż pokrewnych.
– Strumień pieniędzy popłynie do wspomnianych przedsiębiorców, którzy wdrażają innowacje produktowe, procesowe i marketingowe – wyjaśnia Marta Kolimaga.
Dokumentacja konkursowa
Warto podkreślić, że obecnie przedsiębiorcy z makroregionu Polska Wschodnia mają dostęp do preferencyjnych pożyczek. Mogą przeznaczać je na przedsięwzięcia związane m.in. z budową i remontem bazy noclegowej, infrastruktury turystycznej i parków tematycznych. Z pomocą wsparcia zwrotnego poszerzają ofertę biznesową i podnoszą jakość oferowanych usług.
– Zatwierdzony przez Komisję Europejską program FEPW stanowi podstawę do przygotowania przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Rozwoju (MFiPR) dokumentacji konkursowej i uruchomienia naborów dotacyjnych – podkreśla Marta Kolimaga.
Przedstawiciele MFiPR przewidują, że konkursy dotacyjne z FEPW ruszą w pierwszym kwartale przyszłego roku.
Łukasz Pupek, partner w Civitta Polska, zwraca uwagę, że FEPW jest potrzebną kontynuacją programu operacyjnego Polska Wschodnia (POPW), przeznaczonego dla MŚP w poprzedniej perspektywie finansowej.
– Makroregion Polska Wschodnia wciąż boryka się z problemami społeczno-gospodarczymi. Wśród nich są m.in. niska atrakcyjność inwestycyjna regionu, a także niewystarczający poziom przedsiębiorczości i innowacyjności wschodnich województw – wylicza Łukasz Pupek.
Chwali pomysł objęcia programem wnioskodawców z województwa mazowieckiego. Jego zdaniem zamieszkiwane przez nich powiaty charakteryzują się podobnymi problemami społeczno-gospodarczymi, z jakimi mierzy się makroregion Polska Wschodnia.
Efekt synergii
Zauważa ponadto, że budżet POPW w ramach poprzedniej perspektywy finansowej był nieco niższy i wynosił 2 mld EUR. Jego zdaniem wyższy budżet FEPW (2,65 mld EUR) wynika z poszerzenia grona adresatów programu.
– Przedsiębiorcy wciąż będą mogli liczyć na spory zastrzyk kapitału na rozwój działalności gospodarczej. Dotacje, które były dostępne w POPW i cieszyły się dużym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców, będą nadal dostępne. Wśród nich na uwagę zasługuje wsparcie finansowe platform startowych i projektów wzorniczych. Warto, aby przedsiębiorcy, którzy będą ubiegali się o granty, zapoznali się również z dostępnymi ulgami podatkowymi i ofertą dotacyjną przewidzianą w programie FENG, który wcześniej zaakceptowała Komisja Europejska. Wielu z nich może uzyskać efekt synergii w ubieganiu się o wsparcie – zaznacza Łukasz Pupek.
• mikro, małe i średnie firmy
• duże przedsiębiorstwa – operatorzy dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznych
• ośrodki innowacji (inkubatory technologiczne, parki naukowo-technologiczne)
• parki narodowe
• jednostki samorządu terytorialnego
• platformy startowe (100 mln EUR)
• procesy wzornicze (100 mln EUR)
• automatyzacja i robotyzacja w MŚP (100 mln EUR)
• transformacja modeli biznesowych (100 mln EUR)
• pożyczki na rozwój turystyki (100 mln EUR)
Wschodnie województwa odpowiadają za wytwarzanie 20 proc. polskiego PKB. W latach 2007-13 realizowane tam projekty były wsparte dotacjami z programu operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej w wysokości ok. 10 mld zł. Natomiast budżet programu Polska Wschodnia na lata 2014-20 wyniósł ponad 8 mld zł. Teraz w puli programu FEPW jest ponad 12 mld zł.