Branża leasingowa nie ma lekko. W 2019 r. weszły w życie zmiany ograniczające możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków związanych z eksploatacją samochodu osobowego, a w tym roku wydłużono minimalny okres amortyzacji auta osobowego wykupionego z leasingu. Teraz rząd chce ukrócić możliwość wykupu przedmiotu leasingu do majątku prywatnego bez podatków.
Zamknięta furtka
Takie ograniczenie znalazło się Polskim Ładzie, który 1 października tego roku został przyjęty przez Sejm. Zawarte w nim przepisy przewidują, że z początkiem 2022 r. przedsiębiorcy nie będą mogli sprzedać auta bez podatków po pół roku od momentu wykupienia go z leasingu.
– Dotychczasowe przepisy pozwalały na wyłączanie z przychodów kwot uzyskanych ze zbycia składników majątku po upływie sześciu miesięcy od wykupu, po zakończeniu umowy leasingu. Natomiast zgodnie z procedowaną ustawą okres ten zostanie znacząco, bo aż dwunastokrotnie, wydłużony – mówi Andrzej Sugajski, dyrektor generalny Związku Polskiego Leasingu (ZPL).
Polski Ład zakłada likwidację wykupu prywatnego poprzez poszerzenie definicji składników, których sprzedaż jest kwalifikowana do przychodów z działalności. Zostaną do nich zaliczone także przychody pochodzące z odpłatnego zbycia rzeczy ruchomych, jeśli przedtem zostały wycofane z działalności i nie minęło od tego momentu sześć lat.
– Tym samym przedsiębiorca będzie mógł wykupić pojazd na majątek prywatny, a następnie sprzedać go bez podatku dopiero po upływie pięciu lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym została zapłacona ostatnia rata leasingu. Sprzedaż pojazdu przed upływem tego okresu stanie się nieopłacalna, ponieważ trzeba będzie zapłacić podatek dochodowy od wartości pojazdu – mówi Robert Nogacki, radca prawny w Kancelarii Prawnej Skarbiec.
Zmiany będą dotyczyły także podatku VAT. Obecnie jest on opłacany od kwoty ostatniej raty, czyli w praktyce od 1 proc. wartości samochodu.
– Po wejściu w życie nowych przepisów będzie on płacony od wartości rynkowej pojazdu, a nie wykupu. Tym samym opodatkowanie pojazdów nabywanych do majątku prywatnego realnie wzrośnie i oznacza praktycznie zakończenie tego sposobu zakupu pojazdu – mówi Robert Nogacki.
Okres przejściowy
Zdaniem Andrzeja Sugajskiego planowane zmiany w podatkach nie powinny wpłynąć istotnie na wyniki polskiego sektora leasingowego, ponieważ korzystanie z wykupu prywatnego nie było masowe.
– Eksperci firm leasingowych przyznają, że tylko pewna cześć klientów korzysta z prawa wykupu do majątku prywatnego. W obecnej sytuacji rynkowej część najmniejszych przedsiębiorstw po skończonym kontrakcie leasingowym nadal korzysta z danego aktywa w działalności gospodarczej – mówi Andrzej Sugajski.
Trzeba jednak przyznać, że to niejedyna w ostatnim czasie zmiana niekorzystna dla leasingu. Na początku 2019 r. weszły w życie zmiany w zakresie opodatkowania pojazdów osobowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej.
Przepisy obowiązujące przed 2019 r. pozwalały zaliczyć w pełni do kosztów podatkowych wydatki związane z eksploatacją samochodu osobowego, podczas gdy regulacje sprzed 2 lat ograniczyły tego typu wydatki do 75 proc. dla samochodów wykorzystywanych w sposób mieszany. Tym samym z tytułu prywatnego użytkowania pojazdu przedsiębiorca został dodatkowo obciążony w formie zwiększonego podatku dochodowego.
ZPL na etapie konsultacji społecznych do zmian przewidzianych w Polskim Ładzie wnioskował o wprowadzenie przepisów przejściowych. Chciał w ten sposób umożliwić zachowanie dotychczasowych praw tym, którzy zawarli umowy leasingu do momentu wejścia w życie nowych przepisów.
W odpowiedzi na te postulaty Ministerstwo Finansów dodało przepis wprowadzający okres przejściowy. W efekcie nowe regulacje mają być stosowane do odpłatnego zbycia składników wykupionych po 31 grudnia 2021 r.
Prawo działające wstecz
Jednak zdaniem przedstawicieli ZPL nadal nie rozwiązuje to problemu przedsiębiorców, którzy w ostatnich latach zawarli umowy leasingu z zamiarem wykupu przedmiotu do majątku prywatnego i prawa do jego sprzedaży po upływie sześciu miesięcy bez konieczności zapłaty podatku dochodowego. Prawo to wygaśnie 1 stycznia 2022 r.
– W ten sposób procedowane przepisy nadal ingerują w dotychczasowe warunki wykupu przedmiotu leasingu, co sprawia, że naruszona zostaje zasada pewności prawa i jego niedziałania wstecz – mówi Andrzej Sugajski.
W trakcie posiedzenia sejmowej Komisji Finansów Publicznych, która rozpatrywała pakiet ustaw podatkowych dotyczących programu Polski Ład, Konfederacja Lewiatan apelowała o przygotowanie przepisu przejściowego, który przewidywałby, że nowe prawo będzie dotyczyło umów leasingu zawartych od momentu wejścia w życie tej ustawy. W obecnym kształcie obejmie ona umowy, które teraz obowiązują, i będziemy mieli do czynienia z działaniem prawa wstecz. Przedsiębiorca, który np. dwa lata temu zawarł umowę leasingu i wtedy kalkulował jej skutki podatkowe, teraz odczuje zmianę, ponieważ nowy przepis będzie miał zastosowanie do jego sytuacji.