Narzucone ustawą antylichwiarską przepisy nakładające na firmy pożyczkowe m.in. niższe limity wszystkich pozaodsetkowych kosztów pożyczek oraz bardziej wyśrubowane wymogi dotyczące badania zdolności kredytowej konsumentów zmieniły podejście rynkowych graczy do zarządzania ryzykiem i kapitałem. Z badania przygotowanego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych (ZPF) oraz firmę CRIF, które obejmuje podmioty reprezentujące 90 proc. rynku pożyczkowego w Polsce, wynika, że w IV kw. 2024 r. firmy pożyczkowe udzieliły 1,13 mln pożyczek, o 15 proc. więcej niż rok wcześniej. Udział nowych klientów w ogólnej liczbie pożyczkodawców spadł jednak do 9,4 proc. na koniec grudnia wobec 10,9 proc. rok wcześniej i 19,1 proc. na koniec 2022 r.
— Dane miesięczne pokazują, że instytucje pożyczkowe odrzucają nawet trzy czwarte wniosków
klientów. W grudniu było to 77 proc. To świadczy, że instytucje pożyczkowe przykładają bardzo dużą wagę do jakości swoich portfeli i odpowiedzialnego pożyczania pieniędzy. Cały czas doskonalone są procesy oceny zdolności kredytowej, a pożyczkodawcy traktują zarządzanie ryzykiem z najwyższym priorytetem — mówi Marcin Czugan, prezes ZPF.
W ostatnim kwartale ubiegłego roku wartość pożyczek zwiększyła się niemal o jedną trzecią w skali roku i o ponad 4 proc. w porównaniu z poprzednim miesiącem — do 4,518 mld zł. To głównie skutek wzrostu wartości pożyczek na kwotę powyżej 4 tys. zł.
— Wzrost liczby udzielonych pożyczek przy jednoczesnym spadku udziału nowych klientów to efekt strategii firm pożyczkowych, które w większej mierze skupiają się na relacjach z dotychczasowymi klientami, którzy mają pozytywną historię spłat zobowiązań — wyjaśnia Marcin Czugan.
W ostatnich kwartałach widoczne jest także zwiększone zainteresowanie klientów produktami krótkoterminowymi. Pożyczki do maksymalnie 90 dni są zaciągane na mniejsze kwoty.
Niemal połowę (46,5 proc.) w ogólnej liczbie pożyczek udzielonych w grudniu stanowiły zobowiązania do 2 tys. zł. Niemal 22 proc. pożyczek klienci zaciągali na kwotę do 4 tys. zł, a ponad 28 proc. do 10 tys. zł. Pożyczki powyżej 10 tys. zł stanowiły niespełna 5 proc.
Średnia kwota pożyczki udzielonej przez instytucje pozabankowe wyniosła w grudniu 3,9 tys. zł i była niższa zarówno licząc r/r (o 2,8 proc.), jak też w skali miesiąca (o 3,6 proc.).