dr Katarzyna Kalata, prawnik HR LEX Sp. z o.o.
Wyrokiem z 14 lipca 2021 r. (sygnatura II GZ 229/21) NSA uznał, że uchybienie terminu z powodu dobrowolnej kwarantanny nastąpiło na skutek przeszkody, której strona nie była w stanie usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Tym samym stwierdził, że stronie przysługuje prawo do przywrócenia terminu, jeśli poddała się dobrowolnej kwarantannie.
Sprawa dotyczyła kobiety, która wniosła skargę na decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) po terminie, ponieważ od 29 grudnia 2020 r. do 8 stycznia 2021 r. przebywała na dobrowolnej kwarantannie po kontakcie z osobą, u której potwierdzono obecność wirusa COVID-19. Biorąc pod uwagę rozwijającą się sytuacją pandemiczną i poczucie obywatelskiej odpowiedzialności, skarżąca 8 stycznia 2021 r., po ustąpieniu u niej objawów wirusa, wykonała test przesiewowy, a po uzyskaniu wyniku negatywnego zachowała 7-dniowy termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu oraz złożyła w tym terminie opłaconą skargę. Co istotne, podobne objawy miał mieszkający z nią małżonek, zatem nie było osoby, którą skarżąca mogłaby się posłużyć w celu złożenia skargi w terminie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił skargę ze względu na wniesienie jej po terminie. Od tego postanowienia skarżąca wniosła zażalenie. Sąd I instancji uznał, że postanowienie jest nieprawidłowe, bo skarżąca umieściła w skardze wniosek o przywrócenie terminu i uprawdopodobniła, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy. Następnie BFG złożył zażalenie od postanowienia sądu I instancji do NSA. Ten uznał, że do sądu należy ocena, czy uprawdopodobnienie braku winy nastąpiło, czy też nie, a w ocenie NSA skarżąca spełniła wszystkie przesłanki do przywrócenia terminu.
Kwestię przywrócenia terminu reguluje ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie z nią, jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Warto zaznaczyć, że można przywrócić termin do dokonania tylko takiej czynności, której niedokonanie spowoduje negatywne konsekwencje dla strony. Bez wątpienia niewniesienie w terminie skargi na decyzję organu, z którą nie zgadza się strona, wywołuje szereg negatywnych konsekwencji dla takiej osoby. Przede wszystkim spowoduje to, że taka decyzja stanie się ostateczna.
Należy pamiętać, że od momentu ustania przyczyny opóźnienia w dokonaniu czynności obowiązuje 7-dniowy okres do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu. Wraz z tym wnioskiem należy dokonać czynności, której nie dokonano w terminie, np. wniosek o przywrócenie terminu należy złożyć wraz z odwołaniem od decyzji organu. Przykład: pani Beata otrzymała decyzję, od której mogła odwołać się w ciągu 30 dni. Termin upływał 5 lipca. Jednak 10 czerwca pani Beata doznała poważnego wypadku samochodowego, w wyniku którego przebywała w śpiączce. Ze szpitala wyszła 2 sierpnia i od tego momentu ma 7 dni na złożenie wniosku do sądu o przywrócenie terminu wraz z dokumentami potwierdzającymi pobyt w szpitalu i z odwołaniem od decyzji.