PKPP Lewiatan już po raz dziewiąty przygotował coroczną czarną listę barier dla rozwoju przedsiębiorczości. Wnioski nie są zbyt optymistyczne — w ciągu ostatniego roku lista, zamiast schudnąć, przytyła. — Oczywiście nie oznacza to kompletnego braku działań rządu w kierunku ułatwienia przedsiębiorcom warunków dla rozwoju, ale wynika także z faktu, że jesteśmy coraz bardziej wnikliwi — tłumaczyła Henryka Bochniarz, prezydent PKPP Lewiatan. Do pozytywnych zmian, które udało się wprowadzić, należy choćby zamiana części zaświadczeń na oświadczenia i części oryginałów na kopie dokumentów. — To niezwykle pozytywna zmiana, która jest niestety stosowana w bardzo ograniczonym zakresie — twierdzi Henryka Bochniarz. Pozytywnym zjawiskiem według ekspertów Lewiatana jest również obniżenie niektórych opłat, np. w KRS. Sporo udało się zrobić także w zakresie możliwości elektronicznego porozumiewania się z administracją. Można już choćby składać dokumenty elektronicznie, np. przy rejestracji działalności gospodarczej. Ponadto coraz więcej osób rozlicza swoje PIT za pośrednictwem internetu. Jednak wciąż pod tym względem jesteśmy daleko w tyle za innymi państwami. — Duże nadzieje w tym zakresie pokładam w ministrze Michale Bonim i mam nadzieję, że to on będzie osobą, która zamieni Polskę papierową w elektroniczną — mówiła Henryka Bochniarz. To, jak dużym problemem w naszym kraju jest biurokracja, pokazywał Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu PKPP Lewiatan, przy okazji barier wynikających z prawa pracy. — Jakiś czas temu postanowiłem zatrudnić asystenta. Okazało się, że nie potrafię samodzielnie wypełnić dokumentów. Po trzech błędach złamałem się i pojechałem do urzędu. I tu pojawia się pytanie, co ma zrobić mały przedsiębiorca, jeżeli członek rady nadzorczej ZUS i ekspert PKPP Lewiatan nie jest w stanie sam przejść przez tę ścieżkę? Dopóki obowiązki administracyjne pracodawców będą tak rozbudowane, mali przedsiębiorcy nie będą normalnie zatrudniać — mówił Jeremi Mordasewicz. Nie pociesza fakt, że w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych w ciągu ostatniego roku nie było istotnych zmian. Inne obszary, w których pomimo wielkich nadziei zmiany się nie pojawiły, to m.in. skrócenie drogi do pozwolenia na budowę. Nie zmieniono ustawy o planowaniuprzestrzennym, która skłoniłaby władze samorządowe do uchwalania planów i w konsekwencji ułatwiłaby jednocześnie realizację inwestycji i zachowanie ładu przestrzennego. Wyczekiwane są również zmiany w funkcjonowaniu zamówień publicznych. Umożliwienie zamawiającym arbitralnego wykluczenia wykonawcy z rynku zamówień publicznych na 3 lata zwiększyło ryzyko realizacji zamówień publicznych. Pochwałę Lewiatana uzyskały działania deregulacyjne rządu, pomimo dużego okrojenia pakietu deregulacyjnego bis.
Bariery wynikające ze stosunków pracy
Pozytywne zmiany w 2011 r.
ustawa deregulacyjna bis, która wydłużyła możliwości wykorzystania przez pracownika zaległego urlopu wypoczynkowego do końca września oraz skróciła z 10 do 5 lat okres przedawnienia należności z tytułu składek wobec ZUS i KRUS
Najważniejsze bariery:
brak działań umożliwiających przedłużenie funkcjonowania ustawy antykryzysowej
obowiązek archiwizacji dokumentów przez 50 lat
ograniczone możliwości uzyskania informacji o pracowniku przez pracodawcę, np. w kwestii karalności
obowiązki informacyjne pracodawcy utrzymywanie przedemerytalnego okresu ochronnego
zbyt mała elastyczność, jeśli chodzi o różne formy zatrudnienia, np. telepraca, staż absolwencki, praca tymczasowa
wprowadzenie okresu wypowiedzenia przy umowach na czas wykonania określonej pracy
utrudnienia w podnoszeniu kwalifikacji pracowników ze względu np. na nieprecyzyjne zapisy dotyczące wydłużonych urlopów szkoleniowych
nadmierna ochrona szczególnych kategorii pracowników przed rozwiązaniem stosunku pracy
Bariery podatkowe
Pozytywne zmiany w 2011 r.
ustawa deregulacyjna, która wprowadziła leasing konsumencki
wydłużenie terminu składania deklaracji do 31 stycznia przez podatników posiadających nieruchomości i budowle w więcej niż jednej gminie
rozpowszechnianie możliwości załatwiania spraw z urzędem skarbowym przez internet i składania e-deklaracji
Najważniejsze bariery:
zapis sprzeczny z orzecznictwem ETS, który dopuszcza obniżenie obrotu także w sytuacjach, gdzie nie wystawia się żadnych faktur korygujących
brak ustaw o podatkach dochodowych w podziale na ustawę o podatku dochodowym od przedsiębiorców i od dochodów osobistych, w których zastosowana będzie nowa technika opisu konstrukcji podatku, grupująca określone przepisy powiązane podmiotowo lub przedmiotowo w jednej pozycji redakcyjnej
brak definicji budowli w ustawie bez odesłania do przepisów prawa budowlanego
brak jednej administracji podatkowej uprawnionej do orzekania i kontroli w zakresie podatków
Bariery w wykorzystaniu funduszy strukturalnych
Pozytywne zmiany w 2011 r.
nie było zasadniczych zmian, wszelkie modyfikacje, udogodnienia czy dostosowania mają charakter lokalny, wynikają z inicjatywy konkretnych instytucji i nie mogą zastąpić zmian systemowych, obejmujących filozofię i praktykę wdrożenia wsparcia europejskiego na wszystkich poziomach
Najważniejsze bariery
główna słabość polskich rozwiązań w zakresie wykorzystania funduszy strukturalnych leży w zakresie jakości projektów oraz jakości obsługi klientów tego systemu
Inne bariery utrudniające prowadzenie działalności gospodarczej
Pozytywne zmiany w 2011 r.
zakończenie prac nad pierwszym pakietem deregulacyjnym i przyjęcie pakietu deregulacyjnego bis, który jednak na etapie uzgodnień międzyresortowych został bardzo okrojony
Najważniejsze bariery:
związane z zamówieniami publicznymi: zasady wpisu na czarną listę, wygórowane koszty skargi do sądu okręgowego, wykluczenie z powodu rozwiązania umowy, nadmiernie skrócone terminy na składanie ofert czy warunki zatrzymania wadium.