Jak nie wesprze cię Unia, to pomoże ci anioł
Kto sfinansuje innowacje? Jeśli nie bank, to UE. Z pomocą mogą przyjść również niebiosa...
Przedsiębiorcy mają kilka możliwości sfinansowania swoich nowatorskich pomysłów. Jednak mimo sporego wyboru źródeł i deklaracji o proinnowacyjnej polityce wielu resortów, droga po fundusze nie jest usłana różami. Przede wszystkim przedsięwzięcia innowacyjne wiążą się z dużym ryzykiem. Sposób rozumowania bankowców jest w tym przypadku prosty — jak innowacyjne, to nowe, a jak nowe, to niesprawdzone, więc inwestycja jest obarczona wysokim ryzykiem.
Kredyt
Banki za innowacyjnymi projektami nie przepadają. Początkującym przedsiębiorcom lub wręcz kandydatom na przedsiębiorców raczej nie udzielają kredytów. A co proponują tym bardziej doświadczonym?
— Dla przedsiębiorców z nowatorskimi pomysłami bank przygotował bogatą ofertę kredytów inwestycyjnych zależnie od zapotrzebowania firmy. Proponujemy między innymi: kredyt inwestycyjny dla posiadaczy rachunku bieżącego Biznes Partner, kredyt pomostowy, pod dotację UE, współfinansujący projekt z dofinansowaniem z UE, linię kredytową Banku Rozwoju Rady Europy, kredyt technologiczny, linię kredytową Europejskiego Banku Inwestycyjnego, pożyczkę hipoteczną dla MSP oraz Szybki Kredyt Inwestycyjny (SKI) — wymienia Paweł Pach, dyrektor departamentu małych i średnich przedsiębiorstw z PKO Banku Polskiego.
Na szczególną uwagę zasługuje kredyt technologiczny przeznaczony dla mikro-, małych i średnich firm w ramach dofinansowywanego przez UE Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Może być przeznaczony na realizację inwestycji w zakup i wdrożenie nowej technologii stosowanej na świecie nie dłużej niż 5 lat. Jej wprowadzenie musi umożliwić wytwarzanie nowych lub znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług. Jest jednak jedno "ale".
— Jego uzyskanie nie jest łatwe, choć procedurę uproszczono w stosunku do innych programów unijnych. Główną barierą jest wymóg spełnienia kryterium nowej technologii, która powinna mieć postać patentu i wyłączności na korzystanie na terytorium danego kraju albo powinna być kupiona od jednostki naukowej. Także skorzystanie z możliwości spłaty kapitału kredytu w postaci premii technologicznej stanowi trudność, gdyż wypłata premii zależy od zrealizowania przez firmę założonych w projekcie norm sprzedaży towarów lub usług wyprodukowanych/świadczonych w wyniku inwestycji technologicznej — tłumaczy Aleksandra Kwiatkowska z banku BPH.
Dotacje unijne
Jednak największe możliwości wciąż dają fundusze unijne. Opcji jest wiele, ponieważ nowatorskie przedsięwzięcia, zależnie od ich rodzaju i położenia geograficznego firmy, można "podpiąć" pod kilka projektów. Do wyboru są takie programy jak: Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki, Rozwój Polski Wschodniej oraz Regionalne Programy Operacyjne. Pomysłowych przedsiębiorców szczególnie promuje Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG).
— Jest on przeznaczony dla przedsiębiorców, którzy realizują projekty inwestycyjne związane z badaniami i rozwojem, nowoczesnymi technologiami, inwestycjami o dużym znaczeniu dla gospodarki oraz wdrażaniem i stosowaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Wsparcie przeznaczone jest także na ochronę własności przemysłowej oraz zacieśnianie współpracy między sferą nauki i gospodarki. Na działania wdrażane przez Agencję w ramach PO IG przeznaczono 3,9 mld EUR — mówi Dariusz Wojtaszek z PARP.
Jeśli przedsiębiorstwu nie udało się uzyskać finansowania lub potrzebuje zabezpieczenia już zaciągniętych kredytów i pożyczek, pomocy mogą udzielić Krajowe Sieci Innowacji. Działają one w ramach Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw, a specjalizują się w świadczeniu usług sprzyjających wprowadzaniu innowacji i we wsparciu przedsiębiorców w tej dziedzinie.
— W ramach pożyczki na innowacje, firmy mikro- oraz małe i średnie mogą składać wnioski o jej udzielenie ze środków Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Kwota nie może przekroczyć 75 proc. wydatków kwalifikujących się do objęcia pożyczką ani progu 2 mln zł. Jest udzielana na okres nie dłuższy niż 10 lat — wyjaśnia Dariusz Wojtaszek.
60 mld euro
Do dyspozycji polskich przedsiębiorców są również programy europejskie, wdrażane na poziomie UE. Nowatorskie pomysły są premiowane między innymi przez Program Ramowy w zakresie Badań i Rozwoju Technologicznego czy Program Ramowy na rzecz Konkurencyjności i Innowacji. Budżety są zachęcające — łącznie na przedsiębiorców czeka prawie 60 mld euro. Poprzeczka wisi jednak wysoko, a obowiązujący w przypadku wielu programów warunek współpracy z partnerem zagranicznym zniechęca większość zainteresowanych.
Najmniejsze szanse na zdobycie finansowania mają młode osoby, które mają tylko pomysł na biznes. Nowatorski koncept, świetny biznesplan oraz zapał do pracy mogą nie przekonać doradcy bankowego czy urzędnika oceniającego wnioski o dotacje unijne. Jest jednak wyjście — anioł biznesu. Co prawda bez skrzydeł, ale z zasobnym portfelem. Anioły to prywatni inwestorzy, którzy lokują kapitał w innowacyjne firmy o dużym potencjale znajdujące się na wczesnym etapie rozwoju. W zamian za udziały w firmie, udzielają jej wsparcia finansowego, a często również merytorycznego.
Pierwszym i często najtrudniejszym sprawdzianem dla przedsiębiorców jest uzyskanie środków na realizację pomysłu. Mimo wielu możliwości dla części firm jest to, niestety, etap ostatni.
Alina Treptow
