Konieczność sprawnego i poprawnego prowadzenia ksiąg rachunkowych jest rzeczą oczywistą. Należy jednak pamiętać, że nie wystarczy, by tzw. księgi podatkowe prowadziły przygotowane do tego osoby. Istotniejsze jest, aby miały stosowne uprawnienia. Konsekwencje powierzenia tych czynności osobom nieuprawnionym są znaczące.
Ustalając podmioty uprawnione do prowadzenia ksiąg należy wyróżnić trzy sytuacje. Kontrowersje dotyczą ustalenia, czy osoby uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg mogą robić to w siedzibie przedsiębiorcy. Na to pytanie należy w mojej ocenie odpowiedzieć przecząco. Wynika to z konstrukcji art. 11 ust. 3 ustawy z 29 września1994 r. o rachunkowości. Księgi rachunkowe mogą być prowadzone poza siedzibą jednostki o ile powierzono je osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce nie posiadającej osobowości prawnej, uprawnionej do świadczenia takich usług. Jednocześnie, w art. 81 ust. 2 pkt 5 ustawy zawarto delegację ustawową dla ministra finansów do wydania aktu wykonawczego określającego m.in. kwalifikacje i inne wymagania, jakim muszą odpowiadać osoby, którym — na podstawie tego przepisu — mogą być wydane do prowadzenia księgi rachunkowe. Tym aktem jest rozporządzenie ministra finansów z 7 grudnia 2001 r. w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Odnosząc się w skrócie do tego problemu, zwracam uwagę, że treść art. 11 ust. 3 tej ustawy wskazuje, że poza jego dyspozycją objęte są przypadki, gdy księgi prowadzone są w siedzibie przedsiębiorcy.
Dlatego też opowiadam się za wykładnią opartą na językowym brzmieniu przepisu, nakazującą, by tzw. biura rachunkowe, o których mowa w rozporządzeniu, były uprawnione do prowadzenia ksiąg jedynie poza siedzibą przedsiębiorcy.
Konsekwencje braku należytej staranności przy dokonywaniu wyboru księgowego i powierzenia prowadzenia ksiąg osobie nie posiadającej wymaganych prawem kwalifikacji są złożone. Szczegółowo zostaną przedstawione za tydzień.
Autor jest wspólnikiem w Kancelarii Prawniczej Lege artis Mikulska Kuropatwiński Lewicki w Bydgoszczy
