Kwiecień na rynku srebra był bardzo emocjonujący. Po silnych wzrostach trwających przez większość miesiąca, ostatnie dni przyniosły wyraźną wyprzedaż, która kontynuowana była również na początku maja.
Na rynku zrobiło się bardzo nerwowo. Do najważniejszych przyczyn spadków należy wyhamowanie popytu ze strony największego funduszy ETF (iShares Silver Trust - SLV) na rynku srebra. Ilość srebra zgromadzonego przez fundusz nie zmieniła się od połowy marca. Innymi powodami były prawie czterokrotny wzrost popytu na opcję put na jednostki funduszu SLV w ciągu ostatnich dni oraz dwukrotne zwiększenie wymaganego depozytu przez Chicago Mercantile Exchange od kontraktów na srebro w ciągu kilku dni. Jeden kontrakt na CME na srebro opiewa na 5 tys. uncji srebra. Depozyt jaki należało złożyć przed 01.05.2011 wynosił $12 825 (przy cenie $48 USD za uncję srebra było to 5,3% wartości kontraktu). W wyniku pierwszej podwyżki wartość depozytu wzrosła do $14 513 za kontrakt (przy cenie $42 USD za uncję srebra jest to 6,9% wartości kontraktu). Obecnie wartość depozytu wynosi $16 200 (przy cenie $42 USD za uncję srebra jest to 7,7% wartości kontraktu). Nie bez odzewu na rynku odbiło się wychodzenie z rynku srebra największych funduszy hedgingowych, w tym funduszy słynnego inwestora Georga Sorosa.
Struktura rynku srebra
Srebro jest drugim najbardziej popularnym metalem szlachetnym na świecie,
którym handluje się na giełdach towarowych. Charakteryzuje się dobrą
przewodnością elektryczną, cieplną oraz jednym z najwyższych współczynników
odbicia światła. Posiada ono także właściwości bakteriobójcze. Wykorzystuje się
je do produkcji biżuterii, zastaw stołowych, monet i medali, w przemyśle
(głównie elektrycznym i elektronicznym) oraz w fotografii.
Przemysł
odpowiada za ponad 45% całkowitego popytu na srebro (dane na podstawie raportu
The Silver Institute z 2010 r.). W ciągu ostatnich 10 lat spadł popyt ze strony
branży fotograficznej, która obecnie odpowiada za 7% całkowitego popytu (10 lat
temu było to aż 25%). Na drugim miejscu w strukturze popytu znajdują się
inwestycje, za którymi stoją w dużej mierze fizyczne ETF-y na srebro,
które pojawiły się w 2006 r.
Najwięcej srebra na świecie wydobywa się w
Meksyku (128,6 mln uncji w 2010 r.). Do grona największych producentów zaliczają
się także kraje, które są znacznymi producentami miedzi. Wynika to z faktu
występowania srebra w rudach miedzi. Polska odpowiada za 5% światowej podaży
srebra. Największym producentem srebra w Europie a zarazem drugim na świecie
jest KGHM, który w 2009 r. wyprodukował 38,7 mln uncji srebra. W 2010 r. 70%
światowej podaży pochodziło z produkcji górniczej. Źródła wtórne odpowiadały za
ok. 20% podaży.
Powtórka z historii…
Ważnym substytutem srebra na rynku metali szlachetnych jest złoto. Surowce te
były jeszcze 100 lat temu uznawane jako ważny środek płatniczy. Ich rzadkość
występowania w przyrodzie sprzyjała braku problemów z inflacją. Szacuje się, że
w przyrodzie srebra jest 16 razy więcej niż złota.
Wykres cen srebra
pokazuje, że notowane w ostatnich miesiącach gigantyczne wzrosty nie są
precedensem. Najsłynniejszymi inwestorami na rynku srebra byli bracia Hunt,
którzy w latach 70-tych zaczęli skupywać srebro jako zabezpieczenie przed
rosnącą inflacją (posiadanie, kupowanie i sprzedawanie złota ograniczone
było licznymi regulacjami Kongresu USA w owym okresie).
Rozpoczęli oni
skupywanie srebra już w 1973 r. przy cenie ok. 2 USD za uncję. Jednakże,
okres ich największej aktywności przyszedł w latach 1979-1980. W wyniku
akumulacji 200 mln uncji srebra (ok. 50% światowej podaży srebra w ciągu roku w
owym okresie) podbili oni ceny z poziomu $5 do $50 za uncję. Wzrostom cen
metali szlachetnych w owym okresie sprzyjały również informacje na temat
interwencji zbrojnej ZSRR w Afganistanie.
Do pęknięcia bańki na rynku
srebra doszło w marca 1980 r. , kiedy FED postanowił rozpoczął sprzedaż rezerw
srebra. Spadkom sprzyjały również nowe regulacje na giełdzie w Nowym Jorku,
która postanowiła ukrócić stosowania wysokich dźwigni. W wyniku tych działań
ceny srebra spadły do poziomu 10 USD za uncję. Bracia Hunt w rezultacie dostali
wezwanie do uzupełnia depozytu zabezpieczającego o 100 mln USD, którego nie byli
w stanie pokryć. W wyniku spadku cen odnotowali oni ponad 2 mld USD strat.
Wzrost cen srebra w ciągu ostatnich 3 lat
Ceny srebra od 2008 r. wzrosły z poziomu 8 USD za uncję do ponad 40 USD. U
źródeł tak dynamicznego wzrostu cen leży wiele czynników. Do najważniejszych
zaliczamy:
- Luźna polityka monetarna FED, która zwiększa oczekiwania
co do inflacji w przyszłości oraz wpływa na spadek wartości dolara w
stosunku do najważniejszych walut na świecie.
- Niepewność na rynkach
światowych (kryzys w Afryce i na Bliskim Wschodzie, zadłużenie krajów PIIGS).
Zwiększa ona prawdopodobieństwo utrzymywania luźnej polityki monetarnej przez
banki centralne na całym świecie.
- Pojawienie się ETF-ów i skupywanie przez
nie potężnych ilości surowca. Największy ETF na rynku srebra posiada obecnie
ponad 10 tys. ton srebra, co stanowi ponad 35% całkowitej podaży surowca. Nie po
raz pierwszy ten czynnik odgrywa szczególnie istotną rolę w kombinacji z luźną
polityką monetarną
- Wzrost popytu ze strony nowych, szybko rozwijających
się branż technologicznych (płyty DVD, laptopy, tablety). Na rynku widoczny jest
szczególnie wzrost cen ze strony Chin, które są obecnie największym importerem
srebra na świecie.
- Wzrost cen złota, które jest istotnym substytutem
srebra w biżuterii, monetach i zastawach stołowych.
- De-hedging.
Zamykanie umów, zabezpieczających producentów srebra, przed spadkami cen surowca
– warto jednak zauważyć, iż wpływ tego czynnika wyczerpał się.
Ostatnie miesiące na rynku srebra
Bieżąca sytuacja na rynku srebra wydaje się być zdecydowanie bardziej skomplikowana niż kilka tygodni temu. Ceny przez ostatnich kilka miesięcy rosły pod wpływem m.in. braku zmiany polityki monetarnej FED-u (komunikaty przedstawicieli amerykańskich władz monetarnych nadal mają wydźwięk bardzo gołębi), utrzymującej się niepewności na rynkach związanej z wysokimi cenami surowców energetycznych (mogącymi podkopać wzrost gospodarczy) oraz spekulacji na temat utworzenia przez Chiny funduszu lokującego rezerwy w metale szlachetne. Jednakże ostatni tydzień przyniósł informacje, które zmieniają obraz rynku.
Wnioski
Ostatnie zmiany cen na rynku srebra pokazują, że rynek jest mocno wykupiony. Duże wahania cen wskazują na duży udział emocji i niepewności co do kontynuacji trendu. Silna reakcja rynków na podwyższenie wymaganych depozytów przez CME oraz na silny spadek długich spekulacyjnych pozycji netto na giełdzie w Nowym Jorku pozwala sądzić, że wszelkiego rodzaju nowe informacje mające wydźwięk niedźwiedzi dla rynku srebra będą traktowane jako poważny sygnał do spadków cen na rynku. Fakt zwiększania wymaganych depozytów przez giełdy towarowe przywołuje na myśl końcową fazę bańki wywołanej przez braci Hunt. Podobne maksima również służą jako pretekst do sprzedaży.
Duża zmienność cen na rynku i utrzymujący się nadal ich wysoki poziom może zachęcić wielu producentów srebra do zabezpieczenia się przy obecnych cenach, co sprzyjałoby dalszym spadkom cen. Na rynku pojawiają się również pierwsze informacje o wychodzeniu największych funduszy hedgingowych (m.in. funduszu Georga Sorosa) z rynku srebra. Potężnym źródłem podaży na rynku mogą być także ETF-y, które w swych skarbcach ciągle mają ogromne zasoby metalu. Wydaje się więc, że w krótkim okresie kontynuacja spadków jest najbardziej prawdopodobnym scenariuszem. Jeżeli do inwestorów finansowych dołączą producenci (zabezpieczając ceny), trend spadkowy będzie przesądzony.
Dział Analiz XTB w składzie: dr Przemysław Kwiecień, główny ekonomista, Marcin Kiepas, Daniel Kostecki, Paweł Kordala