Trwają przygotowania funduszu organizacji pozarządowych w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Trzeci sektor dostanie ponad 37 mln EUR.
Norweski Mechanizm Finansowy oraz Mechanizm Finansowy EOG to pomoc Norwegii, Islandii i Liechtensteinu skierowana do 10 nowych państw członkowskich. Dla Polski przeznaczono na lata 2004-09 około 0,5 mld EUR. Naczelnym zadaniem funduszy jest wsparcie spójności powiększonego europejskiego obszaru gospodarczego.
Specjalnie dla NGO
Jednym z realizowanych priorytetów jest wzmocnienie szeroko rozumianego społeczeństwa obywatelskiego. Dlatego właśnie zdecydowano się na stworzenie w ramach mechanizmów specjalnego funduszu organizacji pozarządowych (NGO), który będzie zarządzał i koordynował wykorzystanie 37 mln EUR. Innym powodem utworzenia funduszu są wymogi proceduralne. Pojedyncze projekty, współfinansowane z mechanizmów, powinny mieć minimalną wartość 250 tys. EUR. To bardzo wysoki pułap, jak na możliwości polskich organizacji. Z tego powodu przyznane zostaną tzw. granty blokowe, które ułatwiają dostęp do pomocy małym podmiotom.
Zastrzyk pieniędzy
Fundusz będzie zarządzał grantami blokowymi przeznaczonymi na realizację trzech zagadnień: demokracja i społeczeństwo obywatelskie, ochrona środowiska i zrównoważony rozwój oraz równość szans wszystkich grup społecznych.
Na konferencji „Norweski Mechanizm Finansowy i Mechanizm Finansowy EOG w Polsce. Rola organizacji pozarządowych”, która odbyła się 7 kwietnia w warszawskiej Fabryce Trzciny, przedstawiono możliwości, jakie otwierają się przed trzecim sektorem — czyli organizacjami pozarządowymi.
— Jeszcze nigdy organizacje pozarządowe nie dostały takiego zastrzyku finansowego w tak krótkim czasie. To będzie wielki eksperyment — stwierdził Jan Jakub Wygnański, przewodniczący Forum Inicjatyw Pozarządowych.
Podkreślił też, że od aktywności samych organizacji zależy, czy pieniądze rzeczywiście posłużą rozwijaniu postaw obywatelskich we wszystkich obszarach działalności społecznej.
Do 90 proc. kosztów
Zdaniem Pawła Krzeczunowicza z Europejskiego Biura Polskich NGO w Brukseli, fundusz będzie przygotowany do działania do końca tego roku. Czwartkowa konferencja rozpoczęła kilkutygodniowy okres konsultacji. Po ich zakończeniu i uzgodnieniu ostatecznego planu ramowego działań, polska strona wystąpi oficjalnie do darczyńców o przyznanie środków na granty i rozpisze przetarg, w którym wybrane zostaną instytucje zarządzające. Pozostaje mieć nadzieję, że prace nie będą się przedłużać i pierwsze dotacje zasilą organizacje pozarządowe na początku przyszłego roku.
Z podpisanych w listopadzie 2004 r. porozumień i projektów planów operacyjnych wynika, że pieniądze z mechanizmów finansowych będą przyznawane podobnie jak w przypadku funduszy strukturalnych. Przewidziane jest współfinansowanie działań. Dotacja może sięgnąć nawet 90 proc. kosztów.