Widmo zmierzenia się z nowymi regulacjami podatkowymi i rozliczeniem pomocy publicznej udzielonej w związku z pandemią spędza przedsiębiorcom sen z powiek. Dlatego coraz częściej interesują się polisami karno-skarbowymi.
Większe ryzyko
– Popyt na takie ubezpieczenia rośnie z roku na rok o 20-30 proc. – mówi Marian Pachuta, starszy broker w dziale ubezpieczeń finansowych i profesjonalnych w firmie brokerskiej Marsh Polska.
Nie dość, że system prawno-podatkowy jest coraz bardziej zawiły, to jeszcze trzeba liczyć się z ryzykiem kar przy rozliczeniu pomocy udzielonej w związku z pandemią. W efekcie ryzyko sankcji karno-skarbowych jest coraz większe.
– Na przykład od 1 stycznia podatnikom grożą kary w wysokości 500 złotych za każdy pojedynczy błąd w wypełnianiu nowego pliku JPK_VAT. Obowiązuje też już wprowadzony tarczą antykryzysową obowiązek zgłaszania do ZUS umów o dzieło. Na podstawie tworzonego rejestru urzędnicy będą badać, czy zamiast nieoskładkowanych umów o dzieło nie powinny być zawierane oskładkowane umowy zlecenia lub wręcz o pracę. W połowie stycznia ruszyły kontrole celno-skarbowe. Nie ominą one też przedsiębiorców, którzy zawiesili działalność w czasie pandemii – zwraca uwagę Łukasz Górny, radca prawny i dyrektor departamentu rozwoju w firmie brokerskiej EIB.
Dodaje, że optymizmem nie napawają też planowane zmiany w prawie. Na przykład został zgłoszony projekt ustawy odbierającej możliwość odmowy przyjęcia mandatu oraz ustawy wprowadzającej tzw. prekluzję dowodową w postępowaniach skarbowych, przez którą podatnicy utracą możliwość przedstawiania nowych faktów po zakończeniu kontroli skarbowej.
Do tego przedsiębiorcy coraz częściej mają do czynienia z kontrolami organów państwowych w zakresie pomocy antykryzysowej.
– Jej warunki były wyjątkowo mało klarowne i precyzyjne. Udzielanie wsparcia odbywało się zbyt szybko, dostęp do doradztwa w tym zakresie był utrudniony i brakowało szczegółowej weryfikacji deklaracji – tłumaczy Agata Żbikowska, starszy broker w firmie STBU Brokerzy Ubezpieczeniowi.
Co daje polisa
Polisę karno-skarbową w swojej ofercie mają obecnie tylko Allianz i Axa. To ubezpieczenie z grupy ochrony prawnej, którego funkcja w pierwszej kolejności jest obronna.
– Oznacza to, że jeśli ubezpieczonemu zostaną postawione zarzuty karnoskarbowe, to wynajmuje on adwokata, żeby reprezentował jego interesy. My refundujemy koszty pracy tego adwokata, ale także koszty sądowe i przygotowania ekspertyz niezbędnych do obrony ubezpieczonego oraz powołania biegłych. Druga równoległa funkcja ma charakter odszkodowawczy. Jeżeli w następstwie wykonywania czynności zawodowych związanych z rachunkowością, finansami, księgowością oraz zarządzaniem firmą ubezpieczony w wyniku działania lub zaniechania popełni błąd, którego konsekwencją będzie grzywna nakładana na podstawie przepisów prawa skarbowego, zostanie ona zrefundowana w ramach polisy – tłumaczy Diana Bożek, dyrektor departamentu ubezpieczeń korporacyjnych w Allianz Polska.
Natalia Matlęga, specjalista do spraw ubezpieczeń w STBU Brokerzy Ubezpieczeniowi, zwraca uwagę, że polisa pokryje również roszczenia pracodawcy odnośnie osób wykonujących czynności księgowe bezpośrednio lub za pośrednictwem podległych pracowników.
Pomoc antycovidowa
Ubezpieczenie powinno zadziałać także w przypadku problemów z pomocą w ramach tarcz antykryzysowych.
– Odpowiednio skonstruowana polisa ubezpieczenia karno-skarbowego zapewnia pokrycie kosztów pomocy prawnej w sytuacji postawienia zarzutów o wyłudzenie pomocy publicznej czy złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia – mówi Agata Żbikowska.
A to dzięki dodatkowej klauzuli, która została wprowadzona przez ubezpieczycieli w minionym roku w związku z COVID-19. Obejmuje ona odpowiedzialność za błędy w przygotowaniu wniosków, monitorowaniu wykorzystania uzyskanej pomocy publicznej i jej rozliczenia. Ponadto rozszerza klauzulę karno-skarbową o wszczęcie postępowania karnego skarbowego oraz karnego w efekcie złożenia oświadczenia niezgodnego z prawdą czy wyłudzenia pomocy publicznej.
– Nie pokryje jednak roszczeń z tytułu błędnego przygotowania wniosku, skutkującego nieprzyznaniem pomocy publicznej w ogóle lub w niepełnej wysokości – podkreśla Łukasz Górny.
Polisy karno-skarbowe generalnie nie obejmują roszczeń dochodzonych według obcego prawa lub przed obcym sądem, a także tych wynikających z działalności ubezpieczonego poza granicami kraju.
– Jak w przypadku każdego ubezpieczenia, na odszkodowanie nie ma też co liczyć w przypadku świadomego, nieuczciwego działania ubezpieczonego. Dotyczy to celowego udzielania nieprawdziwych informacji, a także zatajenia danych oraz dokumentów, które mogą mieć wpływ na przebieg ewentualnego postępowania – mówi Natalia Matlęga.
Grupowo albo indywidualnie
Ubezpieczenie karno-skarbowe skierowane jest do osób wykonujących czynności księgowe oraz zarządcze i nadzorcze. Pierwsza kategoria obejmuje pracowników odpowiedzialnych za całokształt zadań, które są związane z rachunkowością podmiotu lub inną formą prowadzenia ewidencji działalności gospodarczej w zakresie określonym przepisami prawa. Chodzi tu na przykład o prowadzenie ksiąg rachunkowych, sporządzanie sprawozdań finansowych i tym podobne.
– Natomiast druga kategoria dotyczy pracowników, którzy działają w obszarze finansowo-księgowym, związanym ze sprawowaniem funkcji zarządczych lub nadzorczych. W tym przypadku polisa karno-skarbowa może być dobrym uzupełnieniem ubezpieczenia członków zarządu – mówi Agata Żbikowska.
Ubezpieczeniem można objąć konkretne osoby, wskazane z imienia i nazwiska, lub opisaną zajmowanymi stanowiskami bezimienną grupę, np. pracowników działu księgowości. Umowę ubezpieczenia może zawrzeć również osoba prowadząca działalność gospodarczą.
– Koszt najtańszej polisy indywidualnej to mniej niż 1 tys. zł. W przypadku polis grupowych wszystko zależy od wysokości limitu sumy ubezpieczenia i takich czynników, jak skala prowadzonej działalności czy liczba osób, które chcemy objąć ochroną. Najczęściej koszt takiej polisy grupowej oscyluje w granicach od 10 tys. zł do 20 tys. zł. – mówi Marian Pachuta.
– Przy polisach grupowych i wyższych sumach, rzędu 5 mln złotych, składki oscylują zazwyczaj między 30 tys. zł a 50 tys. zł. Ciekawe tylko, jak długo utrzymają się na takim poziomie. Przecież urzędnicy dysponują coraz bardziej zaawansowanymi narzędziami kontroli podatników i, jak widać, nie wahają się z nich szeroko korzystać – konkluduje Łukasz Górny.