Jak rozliczyć VAT przy usługach kompleksowych? Tak jak dla usługi najważniejszej.
Jeden (podatek) za wszystkich
Jak rozliczyć VAT przy usługach kompleksowych? Tak jak dla usługi najważniejszej.
Przedsiębiorcy dokonujący kompleksowej transakcji (obejmującej wiele usług) z zagranicznymi kontrahentami często mają problem, jak ją opodatkować VAT-em. Jeżeli świadczą ją na rzecz podmiotu zagranicznego, rodzi się pytanie, czy faktura ją dokumentująca powinna zawierać polski VAT, skoro składające się na nią poszczególne świadczenia — jeśli rozpatrywać je osobno — podlegałyby odmiennemu traktowaniu?
Podobny problem występuje przy rozliczaniu kosztów. Przykładowo, czy przedsiębiorca rozliczy import usług w związku z tym, że opłacił usługi, jakie kupił zagraniczny kontrahent?
Najpierw usługa główna
Żeby znaleźć odpowiedź na powyższe pytania, trzeba wiedzieć, które usługi są pomocnicze.
— To takie usługi, które wchodzą w skład większej, kompleksowej, i które — z punktu widzenia kupującego — nie są celem samym w sobie, lecz stanowią jej uzupełnienie — mówi Jerzy Martini z Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe.
— Usługi pomocnicze są opodatkowane VAT-em tak jak usługa główna. Dotyczy to stawki podatku, momentu powstania obowiązku podatkowego, jak również sposobu określania miejsca opodatkowania usługi — dodaje jego kolega z Baker & McKenzie Marek Wojda.
- Przykład
Aby nie być gołosłownym, wyobraźmy sobie taką sytuację — zresztą prawdziwą, dotyczącą jednej z naszych Gazel Biznesu. Spółka ta podpisała umowę na wykonanie usług doradczych z niemiecką firmą konsultingową. Zobowiązała się w niej do zwrotu firmie niemieckiej kosztów podróży służbowych niemieckiego doradcy — takich jak przelot samolotem, hotel, wyżywienie, taksówki, telefony i dostęp do internetu. Po wykonaniu umowy firma niemiecka najpierw przysłała fakturę za usługę doradztwa, a potem — osobno — fakturę na kwotę obejmującą pozostałe wydatki. Główna księgowa polskiej firmy ma dylemat: jak rozliczyć VAT od dodatkowych kosztów?
Koszty — m.in. za przelot samolotem czy hotel, tak jak pozostałe wydatki — wiążą się bezpośrednio z usługą doradczą, dlatego powinny być rozliczone tak samo jak doradztwo. A więc polska firma rozliczy import usług (w tej samej deklaracji wykaże podatek należny i naliczony) od całej kwoty, którą została obciążona i wystawi fakturę wewnętrzną.
Pomocna statystyka
W przypadku kompleksowych usług często nie jest łatwo określić, która usługa jest zasadnicza, a która pomocnicza. Czasem kontrakt przewiduje kilka równorzędnych świadczeń i wyodrębnić usługi głównej po prostu się nie da.
— Wówczas przedsiębiorca może uzyskać z urzędu statystycznego opinię, czy składające się na transakcję świadczenia stanowią jedną kompleksową usługę czy też kilka osobnych. Opinia pomoże ustalić, czy jedno z tych świadczeń można uznać za usługę główną. Dzięki temu przedsiębiorcy łatwiej jest określić konsekwencje podatkowe transakcji — zaznacza Marek Wojda.
Przedsiębiorca, składając wniosek o klasyfikację statystyczną, powinien dokładnie i wyczerpująco opisać stan faktyczny — szczególnie jeśli chodzi o zakres wykonywanych czynności. We wniosku można przedstawić własne stanowisko, zgodnie z którym jedna z transakcji określonych w kon- trakcie jest usługą główną, a pozostałe są pomocnicze i powinny być tak samo klasyfikowane statystycznie (tj. zawierać się w tym samym grupowaniu PKWiU).
Opinia urzędu statystycznego nie zawiera informacji, jak podatkowo rozliczyć transakcję. O tym decyduje ustawa o VAT, VI dyrektywa i orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Jakie więc znaczenie praktyczne ma taka opinia?
Przydaje się podczas kontroli podatkowej. Załóżmy, że kontrolerzy zakwestionują transakcję, twierdząc, że w rzeczywistości w tym przypadku występuje kilka usług, które powinny być odrębnie rozliczane VAT-em. Przedsiębiorca powinien wtedy przedstawić opinię z urzędu statystycznego, z której wynika, że jest to jedna kompleksowa usługa.
— Taka opinia wiąże fiskusa, bo urzędnicy nie mogą samodzielnie dokonywać klasyfikacji statystycznej transakcji realizowanej przez podatnika — wyjaśnia Jerzy Martini.
- I jeszcze jeden przykład
Pewna spółka z Małopolski wyszukuje dla francuskiej firmy produkcyjnej polskich kontrahentów zainteresowanych jej wyrobami. Dodatkowo, w ramach tej samej umowy, wykonuje pewne czynności o charakterze administracyjnym i marketingowym. Każda z tych usług osobno podlegałaby odmiennym zasadom określania miejsca ich opodatkowania VAT-em. Polska spółka ma jednak opinię statystyczną, zgodnie z którą czynności wykonywane w ramach tej transakcji powinny być łącznie klasyfikowane jako usługi pośrednictwa. Wystawia więc fakturę bez VAT-u, gdyż miejscem opodatkowania usługi pośrednictwa jest Francja.
Podpis: Paweł Jakubczak