Jak ocenia pan innowacyjność i poziom cyfryzacji polskiego rynku kapitałowego. Jak wypadamy na tle innych rynków, europejskich i światowych?
Polski rynek kapitałowy od początku charakteryzował się bardzo dużą innowacyjnością i zaawansowaniem technologicznym. Warto przypomnieć, że już w 1991 r., czyli w momencie tworzenia współczesnego rynku kapitałowego, instrumenty finansowe wprowadzane do obrotu były zdematerializowane, a obrót nimi oraz rozliczanie transakcji opierały się na systemach informatycznych.
Nasz rynek ma bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę posttransakcyjną, która odpowiada za wszelkie procesy związane z prawidłowym rozliczeniem i rozrachunkiem transakcji, jak i usługami związanymi z obecnością emitentów na rynku finansowym. Ponadto udało nam się stworzyć wiele usług dodatkowych. Jako jedni z nielicznych w Unii Europejskiej oferujemy np. usługi repozytorium transakcji EMIR i SFTR, czyli usługi związane z gromadzeniem i przechowywaniem danych dotyczących transakcji zawieranych w instrumentach pochodnych oraz transakcji finansowych z użyciem papierów wartościowych. Raportowanie jest obligatoryjne i wynika bezpośrednio z regulacji unijnych, a w całej Unii Europejskiej działają zaledwie cztery takie podmioty.
Za jedno z najważniejszych osiągnięć naszego rynku uważam fakt, że uczestnicy polskiego rynku kapitałowego mogą u nas, zarówno w KDPW, jak i w KDPW_CCP, znaleźć komplementarny pakiet usług, zgodny z krajowymi i międzynarodowymi regulacjami oraz standardami. Jeśli chodzi natomiast o poziom zaawansowania technologicznego i jakość usług, naprawdę nie mamy się czego wstydzić. Biorąc pod uwagę fakt, że polski rynek kapitałowy jest rynkiem średniej wielkości w skali Unii Europejskiej, poziomem i zaawansowaniem usług nie odbiega od największych rynków UE.
W takiej sytuacji łatwo byłoby spocząć na laurach. Czy są kolejne technologie i innowacje, których wprowadzenie planuje KDPW?
Działalność KDPW, jako instytucji infrastrukturalnej, w znaczącej mierze opiera się na regulacjach tworzących szkielet rynku finansowego. Część z nich jesteśmy zobligowani wprowadzać. W innych widzimy potencjał i staramy się je wprowadzać na polski rynek. Zależy nam, aby uczestnik polskiego rynku wszelkie usługi posttransakcyjne znalazł w ofercie Grupy KDPW. I dążymy do tego, aby były one konkurencyjne względem innych dostawców.
Cyfryzacja to proces dynamiczny, następujący szybko. Jak KDPW radzi sobie z zarządzaniem ryzykiem i podtrzymywaniem ciągłości działania?
Zarządzanie ryzykiem w obszarze IT jest istotnym elementem zapewniającym niezawodność, bezpieczeństwo, ciągłość i poprawność realizowanych przez spółki Grupy KDPW procesów. Z tego powodu wpisane jest w jej ogólną strategię działania.
Kluczowym jest dla nas nie tylko zapewnienie efektywności takich procesów jak bieżące aktualizowanie systemów i zabezpieczeń, monitorowanie cyberzagrożeń, wdrażanie bezpiecznych mechanizmów uwierzytelniania czy bezpieczeństwo kopii zapasowych, ale również podnoszenie szeroko pojętej świadomości cyberzagrożeń wśród wszystkich pracowników i budowanie wewnętrznych kompetencji w zakresie cyberbezpieczeństwa.
Skoro już mówimy o cyberzagrożeniach. W jaki sposób KDPW radzi sobie i zamierza sobie radzić z rosnącym koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa cyfrowego?
Bacznie obserwujemy najnowsze trendy i rozwiązania wspierające bezpieczeństwo teleinformatyczne, na przykład mechanizmy wykorzystujące sztuczną inteligencję i wspierające wykrywanie i reagowanie na zagrożenia w czasie rzeczywistym, wprowadzając je w miarę potrzeb do naszych rozwiązań.
Na bieżąco dokonujemy weryfikacji naszych procedur i rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo infrastruktury informatycznej. Aktywnie współpracujemy także w ramach różnych forów oraz grup roboczych dzieląc się informacjami o identyfikowanych cyberzagrożeniach, oraz wykrywanych incydentach.
Czy rozwiązania oparte o blockchain i sztuczną inteligencję mają potencjał, by usprawniać działanie KDPW i całego rynku kapitałowego?
Technologia rozproszonych rejestrów, w tym blockchain, pozwala na redefinicję i tworzenie nowych, potencjalnie komplementarnych modeli przechowywania i przenoszenia własności aktywów, a także budowania zaufania pomiędzy uczestnikami rynku w ramach współdzielonego i rozproszonego rozwiązania informatycznego. W przypadku rynku kapitałowego nie może być mowy o eliminowaniu pośredników z łańcucha wartości. Ich rola może ewoluować razem z wprowadzaniem nowych rozwiązań, niemniej firmy inwestycyjne i banki pełnią i będą pełnić na rynku kluczową rolę, w tym w kontekście zapewniania stabilności finansowej i ochrony inwestorów. Realizując misję KDPW, prowadzimy obecnie projekt pilotażowy zakładający rozszerzenie tradycyjnego systemu depozytowo-rozrachunkowego o rozwiązania DLT. Mieści się w nim m.in. przenoszenie instrumentów finansowych z systemu tradycyjnego do warstwy DLT i na odwrót, na żądanie inwestorów oraz przy udziale uczestników bezpośrednich, prowadzących rachunki papierów wartościowych, a także przeprowadzania rozrachunków transakcji OTC w trybie 24/7, w ramach warstwy DLT.
Drugą z omawianych technologii jest sztuczna inteligencja. W tym obszarze Krajowy Depozyt również buduje swoje kompetencje. Jesteśmy obecnie na etapie prac badawczo-rozwojowych, które pozwolą nam ocenić potencjał AI nie tylko z perspektywy funkcjonowania i zadań realizowanych przez KDPW, ale szerzej, krajowego rynku kapitałowego. Ważne by wdrożenia w obszarze sztucznej inteligencji były przede wszystkim bezpieczne, zrównoważone i zorientowane na człowieka.
Cyfryzacja to także wyzwanie wewnątrz organizacji. Jak KDPW wspiera rozwój kompetencji cyfrowych wśród pracowników?
Dla Grupy KDPW odpowiednio wysoki poziom wiedzy i kompetencji pracowników w obszarze technologii jest kluczowy, ponieważ większość naszych usług oparta jest o rozwiązania IT tworzone i rozwijane w naszej spółce. Z jednej strony pozwala nam to na dość elastyczne reagowanie na potrzeby uczestników polskiego rynku finansowego, z drugiej zaś – wymaga ciągłego rozwoju naszej kadry. Zapewniamy pracownikom udział w specjalistycznych szkoleniach, konferencjach, seminariach krajowych i zagranicznych. Działamy także aktywnie na forach i w grupach roboczych wielu międzynarodowych i krajowych organizacji, których jesteśmy członkami.
Myślę, że dużą wartością dodaną dla rozwoju kompetencji pracowników jest praca zespołowa. Gdy wdrażamy nowe usługi lub doskonalimy oferowane uczestnikom rynku rozwiązania, tworzone są zespoły projektowe, w skład których wchodzą pracownicy różnych komórek organizacyjnych, co doskonale wpływa na przepływ wiedzy i informacji oraz rozwój kompetencji i nowych umiejętności.