Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała raport o sytuacji w Spółdzielczych Kasach Kredytowo-Oszczędnościowych, o którym rynek od dawna plotkował. Pogłoski o tym, że materiał jest „mocny” nie były przesadzone. Raport robi rzeczywiście duże wrażenie.
4
Na koniec 2012 r. nadzór zobowiązał 23 SKOK-i do wszczęcia postępowania naprawczego. Obecnie ich liczba wynosi 44. Wszystkich SKOK-ów jest natomiast 55. Słabe są wyniki finansowe kas. Na koniec 2012 r. 28 z nich było na minusie. Dla porównania w sektorze bankowym był to bardzo dobry rok. Trzeba jednak dodać, że kiepskie wyniki są udziałem mniejszych kas, których udziały w depozytach SKOK wynoszą 32 proc. i 30 proc. w kredytach.
Wynik finansowy może być jeszcze gorszy, jeśli okaże się, że kasy zawiązały za mało rezerw na stracone kredyty. Wartość odpisów aktualizujących pożyczki i kredyty przeterminowane w kasach na koniec 2012 r. wynosiła 1,8 mld zł, co stanowi ok. 50 proc. portfela kredytów przeterminowanych.
Niezwykle słaba jest jakość portfela kredytowego. Co trzeci kredyt jest zagrożony! To poziom czterokrotnie wyższy niż w bankach. Wskaźnik w kasach byłby jeszcze wyższy, ale w 2011 r. sprzedały one zagrożone wierzytelności o wartości 1,2 mld zł utworzonej w tym celu spółce z Luxemburgu. W zamian dostały skrypty dłużne o takiej wartości. Audytorzy KNF mają problem z ich wyceną. Stanowią one 7 proc. aktywów SKOK-ów.
W przeciwieństwie do banków, w których psują się przede wszystkich ryzykowne kredyty gotówkowe, kasy mają poważny problem z kredytami mieszkaniowymi. Stanowią one 43,9 proc. portfela przeterminowanego!
Dramatyczna wręcz jest sytuacja kapitałowa SKOK-ów. 6 kas ma ujemne kapitały. Audytorzy KNF wycenili niedobory w funduszach własnych na prawie 350 mln zł.
Bardzo niski jest też współczynnik adekwatności kapitałowej kas. W 6 jest on ujemny. 28 kas nie osiągnęło współczynnika wypłacalności na poziomie co najmniej 4 proc., przy czym w 8 kasach stanowiących 15 proc. całego systemu, współczynnik wypłacalności wynosił poniżej 1 proc.
Dodajmy, że w sektorze bankowym minimum minimorum to 8 proc., a nadzór wymaga od banków, żeby utrzymywały współczynnik wypłacalności powyżej 12 proc.
SKOK-i działają na zasadzie spółdzielni, które mogą świadczyć usługi tylko na rzecz swoich członków. Same, jako osoby prawne są członkami Krajowej Kasy SKOK, która do niedawna pełniła funkcję nadzorczą i stabilizującą cały system, zapewniając mu płynność ze zbieranych od kas obowiązkowych depozytów.
Aktywa SKOK-ów na koniec 2012 r. wyniosły 16,8 mld zł, co stanowi 1,25 proc. aktywów sektora bankowego (1,35 bln zł). Ponad 80 proc. udziału w aktywach sektora ma 10 największych kas. Natomiast 5 największych kas ma udział blisko 70 proc. w aktywach całego sektora SKOK.