Unijne fundusze w tej perspektywie już się kończą, ale przedsiębiorcy wciąż mogą korzystać z dofinansowania w ramach instrumentów z krajowego budżetu. W dziedzinie badań i rozwoju granty czekają w programach organizowanych i zarządzanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR). W części konkursów mogą brać udział firmy ze wszystkich branż, a niektóre są przeznaczone tylko dla wybranych sektorów. W każdym instrumencie nacisk jest położony na rozwój i nowoczesne technologie oraz współpracę między przedsiębiorcami a naukowcami. Obok przedstawiamy krótkie opisy najbliższych konkursów NCBR przeznaczonych dla firm.
Działanie 1.4 POIG
Dotacje czekają na badania i prace rozwojowe, których efektem mają być nowe produkty i usługi. W konkursie będą odrębne budżety dla MSP i dużych przedsiębiorstw oraz przyspieszony tryb oceny wniosków. Wyniki mają zostać ogłoszone już w ciągu 60 dni od zamknięcia naboru. Rozważane jest obniżenie minimalnej wysokości kosztów kwalifikowanych nawet do 1 mln zł (w ostatnim konkursie były to 3 mln zł).
Program Badań Stosowanych — ścieżka B
Wnioski w ramach PBS składają organizacje badawcze, a rolą przedsiębiorców jest zapewnienie osiągnięcia celów praktycznych projektów, czyli wprowadzenie ich do praktyki gospodarczej. W programie nie ma ograniczeń co do wielkości projektów, choć preferowane będą przedsięwzięcia o dużej skali. Instrument będzie realizowany do 2017 r., do tej pory jego budżet (1,2 mld zł) został wykorzystany zaledwie w 20 proc.
Gekon
Branżowy program finansujący nowe rozwiązania z dziedziny ekologii i energetyki odnawialnej. Gekon ma pobudzić współpracę przedsiębiorców i naukowców. Z każdego z pięciu obszarów wspieranych w ramach programu do dofinansowania wybieranych jest pięć najlepszych projektów i dodatkowo pięć przedsięwzięć z najlepszą oceną bez podziału na obszary wsparcia.
Demonstrator+
Program, w którym można sięgnąć po dotacje na projekty demonstracyjne i instalacje prezentujące efekty badań. Projekty ubiegające się o dofinansowanie powinny posiadać wysoki stopnień zaawansowania — to oznacza, że elementy nowej technologii lub produktu muszą być wcześniej przebadane w warunkach laboratoryjnych, a w przedsięwzięciu jedynie rozwijane i testowane w skali demonstracyjnej.
Patent Plus
To jedyny program, który pozwala sfinansować przedsiębiorcom koszty związane z ubieganiem się o europejską i międzynarodową ochronę patentową. Głównymi elementami ocenianymi przez ekspertów będą możliwość praktycznego zastosowania wynalazku, który będzie obejmowany ochroną patentową, oraz potencjał wnioskodawcy.
InnoLot
To szansa dla przedsięwzięć z sektora lotniczego. Pomoc otrzymają konsorcja firm i naukowców, a pieniądze pójdą na badania naukowe, prace rozwojowe i transfer ich wyników do lotnictwa. Rezultatem przedsięwzięć mają być zaawansowane innowacyjne technologie, które mogą mieć szansę na skuteczne wdrażanie na rynkach światowych.
InnoMed
Dotacje na badania przemysłowe i prace rozwojowe nad nowymi lekami czekają na firmy z branży farmaceutycznej i konsorcja naukowo-biznesowe. Na jedno przedsięwzięcie można dostać maksymalnie 10 mln zł. W ramach drugiej fazy projektu dofinansowaniem będzie można objąć m.in. badania rynku i przygotowanie dokumentacji technicznej.
Blue Gas — Polski Gaz Łupkowy
Granty pójdą na prace badawczo-rozwojowe dotyczące technologii pozyskiwania gazu łupkowego. Projekty muszą obejmować przetestowanie opracowanego rozwiązania w skali pilotażowej, a ich rezultatem ma być opracowanie i komercjalizacja przedsięwzięcia. Przedsiębiorcy mogą liczyć na dofinansowanie do 80 proc. kosztów na badania przemysłowe i do 60 proc. na prace rozwojowe.
Polsko-niemiecka współpraca na rzecz zrównoważonego rozwoju
Przedsiębiorcy mają szansę uzyskać bezzwrotną dotację na realizację dwustronnych projektów badawczych dotyczących jednego z trzech filarów zrównoważonego rozwoju — ekologicznego, gospodarczego lub społecznego. Program ma na celu zwiększenie intensywności współpracy między Polską i Niemcami w obszarze badań i rozwoju.
Szybka ścieżka
Program o roboczej nazwie „Szybka ścieżka” będzie następcą jednego z najpopularniejszych instrumentów — InnoTechu. Wnioski mogą składać wszystkie firmy mające w planach prace B+R i tworzenie nowych technologii oraz konsorcja naukowe z udziałem przedsiębiorców. W porównaniu z InnoTechem nabory mają być znacznie częściej — według planu raz w miesiącu. W pierwszym konkursie do podziału będzie 200 mln zł.
OKIEM EKSPERTA
Szeroki wachlarz wsparcia
GRZEGORZ REBKOWIEC
senior konsultant z firmy doradczej Crido Taxand
W związku z ograniczonymi funduszami unijnymi NCBR wyszedł z wieloma propozycjami finansowania projektów B+R realizowanych w ramach konkretnej branży. Przykłady takich sektorowych programów to InnoLot, InnoMed i Blue Gas. Wśród instrumentów przeznaczonych dla wszystkich branż można spodziewać się ogromnego zainteresowania w przypadku działania 1.4 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Jest to bardzo popularny instrument, a zbliżający się nabór najprawdopodobniej będzie ostatnim z tego działania.
Co ważne, po zmianach będzie miał bardziej przyjazne zasady i przyspieszony tryb oceny wniosków. Na uwagę zasługuje Gekon — jedyny dostępny program, który nie jest skierowany do konkretnej branży i pozwala uzyskać dofinansowanie zarówno na prace B+R, jak i późniejsze wdrożenie efektów. NCBR jeszcze w tym roku planuje uruchomienie instrumentu Szybka Ścieżka, który zastąpi popularny InnoTech. W ramach nowego programu NCBR planuje wykorzystać nowe metody oceny projektów B+R, które pozwolą podpisać umowę o dofinansowanie z wnioskodawcami nawet 2-3 miesiące od zakończenia naboru. To bardzo istotne, bo zdarza się, że przedsiębiorcy wstrzymują rozpoczęcie prac do momentu wyników oceny, co powoduje później konieczność zmiany założeń, a nawet całej struktury projektu.