Sveriges Riksbank, czyli Szwedzki Bank Narodowy, jest najstarszym istniejącym bankiem centralnym na świecie. Powstał w 1668 roku z polecenia parlamentu na bazie Stockholm Banco, który z kolei powstał w 1656 r. z inicjatywy Johana Palmstrucha. Stockholm Banco był pierwszym bankiem w Europie, który zaczął emitować banknoty (LINK).
Dla uczczenia trzechsetnej rocznicy powołania tej instytucji, przedstawiciele Sveriges Riksbank zaproponowali Komitetowi Noblowskiemu ustanowienie kolejnej kategorii Nagrody. Od 1968 r. jest ona przyznawana ekonomistom, ale też psychologom i politologom, którzy wnieśli wkład w badanie mechanizmów rządzących gospodarką oraz zachowań i decyzji ludzkich istotnych dla makro i mikroekonomii. nagroda finansowa fundowana jest ze środków banku, czyli nie narusza funduszu będącego pod pieczą Komitetu Noblowskiego, ale przyznawana podobnie jak w pozostałych kategoriach (oprócz pokojowej) 10. grudnia w Sztokholmie z rąk szwedzkiego króla.
Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii, jak brzmi jej pełna nazwa, może być przyznana grupowo, maksymalnie trzem osobom. Wśród 75 laureatów jest jak a razie tylko jedna kobieta. W 2009 roku została nią uhonorowana Amerykanka Elinor Ostrom za "analizę ekonomicznych aspektów rządzenia, szczególnie przez wspólnoty”.
Od samego początku przyznawania Nagrody kategoria ta spotyka się z dużą krytyką. Komitetowi Noblowskiemu zarzucano zgodę na honorowanie naukowców w dziedzinie niezwykle interdyscyplinarnej, która cechuje się dużymi zmiennymi. Niektórzy szydzą nawet, że ekonomiczny Nobel sankcjonuje ekonomicznych wróżbitów.