4 mld USD, czyli 16 mld zł – tyle, według Reutersa, polska Polpharma, kontrolowana przez Jerzego Staraka, mogłaby wydać na zakup czeskiej firmy farmaceutycznej Zentiva. Informacje na ten temat, oparte na anonimowych źródłach, rozgrzały w czwartek po południu branżę farmaceutyczną. Co na to Polpharma?
- Grupa Polpharma stale poszukuje możliwości rozwoju, w tym potencjalnych celów akwizycyjnych i możliwości partnerstwa na różnych rynkach. Nie udzielamy jednak komentarzy i nie odnosimy się do żadnych spekulacji w tej dziedzinie – ucina Magdalena Rzeszotalska, rzeczniczka Polpharmy.

Duży kąsek
Kwota transakcji jest bardzo wysoka - gdyby Polpharma rzeczywiście zapłaciła 4 mld USD, byłaby to największa akwizycja zagraniczna w historii Polski, wyraźnie przebijająca dotychczasowych rekordzistów, czyli zakup chilijskiej Quadry przez KGHM oraz litewskiej rafinerii w Możejkach i czeskiego Unipetrolu przez Orlen.
Reuters zastrzega jednak, że „rozmowy są na bardzo wczesnym etapie", a wiele zależy od tego, czy Polpharma znajdzie odpowiedniego partnera do joint-venture, z którym mogłaby podzielić koszty akwizycji i który chciałby objąć pakiet mniejszościowy. Nasi rozmówcy wskazują jednocześnie, że od sondowania potencjalnych inwestycji do ich realizacji droga jest bardzo daleka, a kwota inwestycji jest – jak na skalę Polpharmy – zbyt wysoka.
Z drugiej strony polski i czeski biznes nieźle się uzupełniają. Czeska firma, podobnie jak Polpharma, specjalizuje się w produkcji leków generycznych, a jednocześnie w mniejszym zakresie prowadzi prace badawczo-rozwojowe nad nowymi lekami. Jej produkty trafiają do ponad 40 krajów z zakładów produkcyjnych w Pradze, Bukareszcie i indyjskim Ankleshwarze w prowincji Gudżarat. Transakcja pozwoliłaby więc Polpharmie na znaczne zwiększenie mocy produkcyjnych w Europie Środkowej i zapewniła produkcyjny przyczółek w Azji.
Transakcyjna karuzela
Dla Zentivy byłaby to już trzecia zmiana właściciela w tym stuleciu. Firma, która produkuje leki od lat 30. XX wieku, a w okresie komuny była przedsiębiorstwem państwowym, jako samodzielna grupa funkcjonuje od 2018 r. Właśnie wtedy francuski koncern farmaceutyczny Sanofi zdecydował się na wydzielenie i sprzedaż tej części biznesu po niespełna dekadzie inwestycji. Nabywcą został fundusz private equity Advent, na polskim rynku znany jako główny akcjonariusz InPostu.
Zentivę przy okazji ostatniej transakcji wyceniono na 1,9 mld EUR, podczas gdy Sanofi zdejmowało ją z praskiej giełdy w 2008 r. za 1,8 mld EUR. Advent w ostatnich trzech latach zrealizował jednak kilka akwizycji, m.in. przyłączając do Zentivy biznes w Indiach (odkupiony w ramach osobnej transakcji od Sanofi) oraz działającą w kilkunastu krajach środkowoeuropejskich firmę Alvogen, stąd szybki wzrost wyceny spółki. Reuters podaje, że „podstawowe przychody” czeskiej spółki pod rządami Adventu wzrosły do ok. 200 mln EUR (w przeliczeniu 0,9 mld zł).
Tymczasem Polpharma to największa firma farmaceutyczna z rodzimym kapitałem. W 2020 r. produkcyjna część biznesu, działająca pod szyldem Zakłady Farmaceutyczne Polpharma, wykazała 3,3 mld zł skonsolidowanych przychodów, generując przy tym 388,5 mln zł zysku netto. Rok wcześniej, przed wybuchem pandemii, czysty zysk przekroczył 0,5 mld zł.
Część zysków z generyków przeznaczona jest na poszukiwanie nowych leków, czym zajmuje się oddzielona przez dwoma laty od części produkcyjnej spółka Polpharma Biologics. Zatrudnia ona ok. 0,5 tys. osób w centrum badawczym w Gdańsku i zakładzie w Duchnicach pod Warszawą. Pracują one z jednej strony nad lekami biopodobnymi (naśladującymi mechanizm działania specjalistycznych leków, które odniosły rynkowy sukces i których ochrona patentowa wygasa) m.in. w zakresie schorzeń oczu i terapii stwardnienia rozsianego. Z drugiej strony na wcześniejszych etapach są prace nad własnymi lekami innowacyjnymi.
Największe inwestycje zagraniczne polskich spółek | ||||
spółka | inwestycja | kraj | wartość (w mld zł) | rok |
KGHM | Quadra (Sierra Gorda) | Kanada/Chile | 9,5 | 2012 |
Orlen | Możejki | Litwa | 8,6 | 2005-06 |
Orlen | Unipetrol | Czechy | 6 | 2005-18 |
Allegro | Mall.cz | Czechy | 4 | 2021 |
InPost | Mondial Relay | Francja | 2,6 | 2021 |
Synthos | biznes kauczukowy Trinseo | Niemcy | 1,9 | 2021 |
PZU | aktywa RSA | kraje bałtyckie | 1 | 2014 |
Synthos | Kaucuk Kralupy | Czechy | 0,7 | 2007 |
Orlen | TriOil | Kanada | 0,7 | 2013 |
Orlen | stacje benzynowe BP | Niemcy | 0,6 | 2002 |
Asseco | Formula | Izrael | 0,5 | 2010 |
źródło: opracowanie własne |
Skarb Państwa i pozostali