Rynek rozwiązań bazujących na sztucznej inteligencji dla globalnej branży handlu detalicznego osiągnął w 2024 r. wartość 9,4 mld USD, a do 2032 r. ma on wzrosnąć do ok. 85 mld USD, co będzie oznaczać średnioroczny wzrost na poziomie 31,8 proc. - wylicza firma analityczna Fortune Business Insights. Eksperci prognozują, że również w Polsce tempo wdrażania innowacji wykorzystujących AI w handlu w najbliższych latach przyspieszy. Trend widać już dziś.
Dla sprzedawców i klientów
– Transformacja dotyka zarówno zaplecze operacyjne, jak i interakcji z klientami, obejmując tradycyjne sklepy oraz e-commerce. Sztuczna inteligencja, szczególnie generatywna AI (GenAI), odgrywa coraz większą rolę w całym łańcuchu wartości: od marketingu i logistyki przez analizę danych aż po zarządzanie asortymentem czy dynamiczne kształtowanie cen – mówi Bartosz Bobczyński, partner i lider działu consumer industry w Europie Środkowej w firmie Deloitte.
To wszystko przekłada się na lepsze dopasowanie oferty do wymagań rynku, ale też na większą wygodę zakupów dla klientów. Przykładowo, sztuczna inteligencja usprawnia działanie kas samoobsługowych w sklepach poprzez obsługę głosową, automatyczne rozpoznawanie produktów kładzionych na wadze, czy usprawniając płatności.
Dzięki AI możliwy jest także rozwój personalizacji w e-sklepach. W zależności od branży wdrażane są różne rozwiązania.
– Sklep spożywczy wykorzysta rozwiązania bazujące na sztucznej inteligencji w innym zakresie niż punkt handlowy oferujący produkty wykończenia wnętrz, który może np. udostępnić klientowi aplikację pozwalającą mu na zaprojektowanie wyglądu jego mieszkania – tłumaczy Renata Juszkiewicz, prezes Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji (POHiD).
AI przemawia językami
Przykłady wykorzystania sztucznej inteligencji można znaleźć także w strategiach sieci sklepów z elektroniką czy odzieżowych, np. w obszarze marketingu. W kampanii świątecznej MediaMarkt ambasador marki Jurgen Klopp mówił w językach wszystkich jedenastu krajów, w których działa sieć. Było to możliwe dzięki AI.
Z kolei Zalando wprowadziło w Polsce spersonalizowanego asystenta opartego na sztucznej inteligencji, który odpowiada na pytania klientów o stylizacje dopasowane do okazji, pogody czy lokalizacji.
– Zwłaszcza młodzi konsumenci oczekują takiej personalizacji doświadczeń zakupowych. Najnowsze rozwiązania technologiczne Zalando, takie jak cyfrowy asystent zasilany przez rozbudowane modele językowe OpenAI, wirtualna przymierzalnia oraz funkcja pomiaru ciała, traktujemy jako inicjatywy strategiczne – mówi Aleksandra Adrian, rzeczniczka prasowa Zalando.
W tyle za Europą
W Polsce przybywa też sklepów autonomicznych, obchodzących się bez sprzedawców. Przeważnie są to placówki naszpikowane technologiami opartymi na sztucznej inteligencji - kamery i czujniki monitorują ruch klientów i identyfikują produkty zabierane z półek, zaś AI analizuje te dane w czasie rzeczywistym, przypisując produkty do konkretnego klienta. Choć detaliści traktują tego typu sklepy głównie jako laboratoria do eksperymentowania z nowymi rozwiązaniami, a nie źródło zysków, w przyszłości może się to zmienić.
Mimo dynamicznego wzrostu zainteresowania technologiami korzystającymi ze sztucznej inteligencji w większości działających na krajowym rynku sieci handlowych Polska generalnie wciąż odstaje od unijnej średniej we wdrażaniu innowacji. Według Komisji Europejskiej jedynie 3,7 proc. wszystkich polskich firm wykorzystuje AI, podczas gdy średnia dla UE wynosi 8 proc.
– Nowoczesne technologie nie tylko zwiększają efektywność operacyjną, ale również otwierają przed firmami handlowymi zupełnie nowe możliwości, pozwalając lepiej odpowiadać na dynamicznie zmieniające się potrzeby konsumentów i budować przewagę konkurencyjną. Dla polskiego handlu innowacje staną się nieodzownym elementem dalszego rozwoju i kluczowym czynnikiem sukcesu w nadchodzących latach – uważa Bartosz Bobczyński.