MARZEC, 2005
Poziom polskiego sportu profesjonalnego i osiągane wyniki przez polskich sportowców odbiegają od aspiracji społecznych i narodowych Polaków. Ogromnym oczekiwaniom osiągania przez polskich sportowców na arenie międzynarodowej znaczących wyników nie towarzyszy należyty system wsparcia finansowego dla polskiego sportu profesjonalnego. Istotne wsparcie finansowe jest warunkiem powstrzymania dekapitalizacji obiektów i sprzętu sportowego, odrodzenia i rozwoju szkolenia młodzieży oraz efektywnego treningu kadry sportowej.
Od wielu już lat zdecydowana większość klubów sportowych boryka się z problemami finansowymi dotyczącymi zwłaszcza wysokiego zadłużenia oraz braku środków na rozwój, szkolenia oraz bieżące utrzymanie klubu i infrastruktury sportowej. Na tą trudną sytuację finansową nakładają się coraz większe wymagania stawiane klubom przez Polski Związek Piłki Nożnej, aby spełnić wszystkie wymagania licencyjne kluby są zmuszone do poniesienia znaczących nakładów inwestycyjnych. Kolejną barierę finansową stwarzają dla polskich klubów europejskie normy licencyjne, które muszą zostać spełnione aby klub mógł wystartować w rozgrywkach europejskich (Liga Mistrzów, Puchar UEFA).
Polskie przepisy nie tworzą warunków wspierających działalność klubów sportowych, a także nie wspierają ich działań zmierzających do tworzenia i rozwoju stałego zaplecza finansowego, które jest niezbędne dla spełnienia rosnących wymagań. Zaplecze finansowe stanowić może prowadzona przez kluby działalność gospodarcza, z której dochody byłyby przeznaczone na działalność sportową.
Podmioty prowadzące działalność sportową są traktowane jak zwykłe podmioty gospodarcze. Fiskalizm Państwa wobec tej grupy podmiotów, które w rzeczywistości tworzą znikomy strumień dochodów w skali całego budżetu, nie tylko pogarsza już i tak słabą kondycję finansową klubów sportowych, ale także ogranicza rozwój samodzielnych źródeł finansowania poprzez prowadzenie działalności gospodarczej w ramach Sportowych Spółek Akcyjnych.
Propozycja utworzenia funduszu celowego jako elementu systemu finansowania polskiego sportuProponowane poniżej rozwiązania mają na celu stworzenie elementu możliwie stabilnej bazy ekonomicznej dla polskiego sportu, a w szczególności dla klubów ligowych, które stanowią podstawę do budowy reprezentacji krajowych oraz zaplecza szkoleniowego młodzieży.
Istotnym elementem budowy takiego modelu byłoby stworzenie lub przebudowanie istniejącego systemu podatkowego w kierunku umożliwienia wykorzystania środków odprowadzanych obecnie do budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego, na finansowanie określonych działań w zakresie kultury fizycznej i sportu. Mogłoby się to odbywać poprzez gromadzenie określonych kwot, wynikających z naliczonych, lecz nie odprowadzanych do budżetu podatków, na wyodrębnionym funduszu celowym, tworzonym obligatoryjnie w każdej SSA (np. podobnie jak klubowy fundusz świadczeń socjalnych). W niniejszym dokumencie proponujemy robocze określenie tego funduszu: Klubowy Fundusz Rozwoju Sportu (dalej: KFRS, Fundusz). Obowiązek tworzenia Funduszu byłby określony w ustawie o kulturze fizycznej. Natomiast zasady jego funkcjonowania zostałyby uregulowane w odrębnej ustawie. Fundusz byłby tworzony ze środków finansowych uzyskanych drogą "oszczędności" podatkowych, pochodzących z naliczonych, lecz nie odprowadzonych podatków od dochodów i majątku SSA. Środki te byłyby następnie przekazywane na wyodrębniony rachunek bankowy Funduszu.
zczegółowym regulacjom podlegać powinny cele, na które środki Funduszu mogą być przeznaczone. W zapisach ustawowych powinny znaleźć się również przepisy o charakterze sankcyjnym, tzn. określające konsekwencje wykorzystania środków Funduszu niezgodnie z przepisami ustawy.
Środki funduszu pochodzące z uzyskanych korzyści podatkowych byłyby przeznaczane w równych częściach na finansowanie następujących sfer działania Sportowych Spółek Akcyjnych: działalność sportowa, szkolenie, wychowywanie młodzieży i inwestycje w środki trwałe.
Skala ograniczenia wpływów budżetowych wskutek wprowadzenia proponowanego rozwiązania byłaby niewielka, natomiast towarzyszyłoby temu ograniczenie dotacji budżetowych dla instytucji sportowych, a co najmniej racjonalizacja wydatków budżetu na ten cel. Uzależnienie wielkości Funduszu od aktywności SSA z pewnością zmobilizowałaby działaczy klubowych i menedżerów Spółek do rozwoju działalności gospodarczej SSA, a zasady wydatkowania środków KFRS - do racjonalnego inwestowania zgromadzonych środków.
Biorąc pod uwagę obecne obciążenia podatkowe i powyżej opisany pożądany model funkcjonowania Sportowych Spółek Akcyjnych proponujemy wprowadzenie następujących zmian w zakresie poszczególnych ustaw: Art. 34 ust. 4 ustawy o kulturze fizycznej z 18 stycznia 1996 r. (Dz. U. z 2001 r., nr 81, poz. 889 ze zm.) otrzymuje następujące brzmienie:"Art. 34. 4. Sportowe Spółki Akcyjne tworzą Klubowy Fundusz Rozwoju Sportu, zgodnie z przepisami odrębnej ustawy." Art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 12 stycznia 1991 r. (Dz. U. z 2002 r., nr 9, poz. 84 ze zm.) otrzymuje następujące brzmienie:"Art. 7. 1. Zwalnia się od podatku od nieruchomości:(…)15) grunty, budynki, budowle wykorzystywane na potrzeby prowadzenia przez Sportowe Spółki Akcyjne działalności w zakresie kultury fizycznej i sportu, pod warunkiem przekazania tych środków na Klubowy Fundusz Rozwoju Sportu, tworzony zgodnie z ustawą o kulturze fizycznej." Art. 8 ust. pkt 8) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2000 r., nr 86, poz. 959 ze zm.) otrzymuje następujące brzmienie:"Art. 8. Zwalnia się od podatku następujące strony czynności cywilnoprawnych:(…)8) sportowe spółki akcyjne, jeżeli kwotę należnego podatku od czynności cywilnoprawnych przeznaczą na Klubowy Fundusz Rozwoju Sportu, tworzony zgodnie z ustawą o kulturze fizycznej."" Uwzględniając specyfikę prowadzonej działalności w zakresie kultury fizycznej i sportu zaproponowane zwolnienia w art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz w art. 8 pkt 8) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wpływałoby na ograniczenie bardzo wysokich kosztów związanych z utrzymaniem infrastruktury sportowej," Proponowany zapis wyłącza możliwość zwolnienia od podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli nie związanych z działalnością w zakresie kultury fizycznej i sportu, jeżeli uzyskane tą drogą środki nie zostaną przekazane na wyodrębniony fundusz i wykorzystane zgodnie z zapisami dotyczącymi funkcjonowania tego funduszu," Przekazanie środków z tytułu "oszczędności" podatkowych na wyodrębniony fundusz zapobiega podejmowaniu nieekonomicznych decyzji z punktu widzenia prowadzonej działalności sportowej, Art. 17 ust. 1 pkt 4n i 4v ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z 15 lutego 1992 r. (Dz. U. z 2000 r., nr 54, poz. 654 ze zm.) otrzymuje następujące brzmienie:"Art. 17. 1. Wolne od podatku są:(…) 4n) dochody sportowych spółek akcyjnych - w części przeznaczonej na ich działalność sportową, w rozumieniu przepisów o kulturze fizycznej,(…) 4v) dochody sportowych spółek akcyjnych w części przekazanej na Klubowy Fundusz Rozwoju Sportu, tworzony zgodnie z ustawą o kulturze fizycznej,(…)W razie nie spełnienia warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4n i 4v podatnik traci prawo do zwolnienia i jest obowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dochodu, w odniesieniu do którego utracił prawo do zwolnienia, a w razie poniesienia straty - do jej zmniejszenia o tę kwotę - w rozliczeniu zaliczki za miesiąc, w którym utracił prawo; jeżeli utrata prawa nastąpi w ostatnim miesiącu roku podatkowego - w rocznym rozliczeniu podatku."" Proponowany zapis wymusza przeznaczenie większości dochodu z działalności gospodarczej na działalność sportową i jednocześnie umożliwia reinwestowanie części tych dochodów do rozbudowy zaplecza finansowego tych spółek," Zwolnienie nie obejmuje dochodu przeznaczonego na wypłatę dywidendy oraz na inne cele niż na działalność sportowa i gospodarcza Spółki,? Par. 8 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., nr 97, poz. 970 ze zm.) otrzymuje następujące brzmienie: "§ 8. 1. Zwalnia się od podatku:(…)23. Usługi reklamowe świadczone przez sportowe spółki akcyjne." ? celem wprowadzenia zaproponowanego zapisu jest zmniejszenie wysokich obciążeń z tytułu podatku należnego płaconego przez Sportowe Spółki Akcyjne, które znacząco hamują rozwój działalności w zakresie kultury fizycznej i sportu? obciążenia te są związane ze stosunkowo niskim podatkiem naliczonym i wysokim podatkiem należnym, który powstaje z tytułu głównego rodzaju prowadzonej działalności usługowej (usługi reklamowe), z której wpływy są podstawowym źródłem dochodu budżetów klubów sportowych? zmniejszenie obciążeń fiskalnych z tego tytułu umożliwi przeznaczenie uzyskanych tą drogą środków finansowych na rozwój działalności w zakresie kultury fizycznej i sportu
Art. 18 ust. 1 pkt 8, ust. 1a i 1e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z 15 lutego 1992 r. (Dz. U. z 2000 r., nr 54, poz. 654 ze zm.) otrzymuje następujące brzmienie:"Art. 18. 1. Podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem art. 21 i 22, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 7 albo w art. 7a ust. 1, po odliczeniu:(…)8) darowizn na rzecz Sportowych Spółek Akcyjnych - łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10 % dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1.1a. Łączna kwota odliczeń z tytułów określonych w ust. 1 pkt 1, 7 i 8 nie może przekroczyć 10 % dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1, z tym że odliczeniom nie podlegają darowizny na rzecz:(…)1e. Odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 8, stosuje się, jeżeli wysokość darowizny jest udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego oraz oświadczeniem obdarowanego o przekazaniu otrzymanej kwoty darowizny na Klubowy Fundusz Rozwoju Sportu tworzony na podstawie przepisów ustawy o kulturze fizycznej."" Zaproponowane zapisy mają na celu zaktywizowanie innych podmiotów gospodarczych do czynnego brania udziału w finansowaniu działalności sportowej," Możliwość odliczenia kwoty darowizn od podstawy opodatkowania przyczyni się do zwiększonej aktywności osób prawnych w chęci finansowania działalności sportowej, Art. 27d ust. 1, 2 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2000 r., nr 14, poz. 176 ze zm.) otrzymuje następujące brzmienie:"Art. 27d.1. Podatek dochodowy wynikający z zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1, zmniejsza się na zasadach określonych w ust. 2-4, jeżeli podatnik w okresie, o którym mowa w ust. 2a, dokonał darowizny pieniężnej, zwanej dalej "wpłatą", na rzecz:organizacji pożytku publicznego działającej na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego, zwanej dalej "organizacją pożytku publicznego",Sportowych Spółek Akcyjnych.2. Zmniejszenie, o którym mowa w ust. 1, nie może przekroczyć kwoty dokonanej wpłaty, jednak nie więcej niż kwoty stanowiącej 1 % podatku należnego, wykazanego w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1.(…)4. Zmniejszenie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, jeżeli dokonane wpłaty: 1) zostały udokumentowane dowodem wpłaty na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego, z którego w szczególności wynika: imię i nazwisko oraz adres wpłacającego, kwota dokonanej wpłaty, nazwa organizacji pożytku publicznego, na rzecz której dokonana została wpłata, 2) zostały udokumentowane dowodem wpłaty na rachunek bankowy sportowej spółki akcyjnej, z którego w szczególności wynika: imię i nazwisko oraz adres wpłacającego, kwota dokonanej wpłaty, nazwa sportowej spółki akcyjnej, na rzecz której dokonana została wpłata oraz oświadczeniem obdarowanego o przekazaniu otrzymanej kwoty darowizny na Klubowy Fundusz Rozwoju Sportu tworzony na podstawie przepisów ustawy o kulturze fizycznej. 3) nie zostały odliczone od dochodu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 9 oraz od przychodu lub podatku na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym."" Możliwość odliczenia kwoty darowizn od podstawy opodatkowania przyczyni się do zwiększonej aktywności społeczeństwa w finansowanie działalności sportowej, istnieje bowiem ogromna potrzeba zmobilizowania społeczeństwa obywatelskiego, albowiem ono może być istotnym motorem zmian. Art. 38 ust. 1 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2000 r., nr 14, poz. 176 ze zm.) otrzymuje następujące brzmienie:"Art. 38. 1. Płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33 - 35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2, 2a i 3, kwoty pobranych zaliczek na podatek, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, właściwego według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, przesyłając równocześnie deklarację według ustalonego wzoru, jeżeli pomiędzy kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji.(…)3. Płatnicy będący Sportowymi Spółkami Akcyjnymi kwoty pobranych zaliczek na podatek od przychodów z tytułów określonych w art. 12 oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, wypłacanych przez tych płatników, przekazują na Klubowy Fundusz Rozwoju Sportu, tworzony zgodnie z ustawą o kulturze fizycznej."" Zagwarantowanie, iż przekazane na fundusz środki będą wykorzystane w racjonalny sposób i zgodny z celami Funduszu," Ograniczenie możliwości wykorzystywania przekazywanych zaliczek na działania nie związane z rozwojem działalności sportowej.