Walka z zatorami
Część uchwalonych w listopadzie zmian w tzw. ustawie antyzatorowej, mających poprawić sytuację wierzycieli w relacjach z ich kontrahentami, zaczęła obowiązywać w pierwszej dekadzie grudnia. W najbliższym czasie wejdą w życie kolejne regulacje.
Już z początkiem nowego roku zaczną obowiązywać nowe wymagania co do zawartości składanych przez firmy corocznych jawnych sprawozdań o stosowanych przez nie terminach zapłaty. Przedsiębiorcy będą musieli poinformować w nich dodatkowo o tym, jaki jest udział niespełnionych świadczeń w łącznej wartości tych, do których spełnienia firma była zobowiązana. To może pozwolić ich partnerom lepiej ocenić potencjalne ryzyko zalegania z płatnościami na ich rzecz.
Ponadto wprowadzono wymóg, aby sprawozdania korygowano, gdy w co najmniej jednej z pozycji dane uległy zmianie o co najmniej 10 proc. wartości. Wydłużono także czas na składanie tych raportów – z 31 stycznia do 30 kwietnia. Za niedotrzymanie tego terminu grozi grzywna.
Kilka tygodni po początku roku, 24 stycznia, wejdzie w życie przepis zwiększający ochronę mikro, małych i średnich przedsiębiorców, gdy ich dłużnikami są duże firmy. Dotyczy umów, w których pojawią się zastrzeżenia wyłączające lub ograniczające prawo mniejszego kontrahenta do przelewu wierzytelności w przeterminowanych transakcjach. Takie postanowienia będą bezskuteczne.
Frontem do klienta
W tych relacjach już od 1 stycznia 2023 r. przybędzie obowiązków dla sprzedających, które wynikają przede wszystkim z trzech dyrektyw Unii Europejskiej (UE). Dotyczą one określonych praw konsumentów związanych z usługami cyfrowymi, rękojmią, reklamacjami, odpowiedzialnością za zgodność towaru z umową, transakcjami online i informowaniem o cenach.
E-książki, audio, gry
Treści cyfrowe zdefiniowano jako dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej (są to np. e-booki). Natomiast usługa cyfrowa to w dużym streszczeniu taka, która pozwala nabywcy na wytwarzanie, przetwarzanie i przechowywanie danych lub dostęp do nich, a także na wspólne korzystanie z nich przez innych użytkowników tej usługi, takiej jak np. wymiana treści wideo i audio, edycja tekstów, oferowanie gier w chmurze. Podstawowym obowiązkiem przedsiębiorcy będzie dostarczenie nabywcy tych treści czy usług niezwłocznie po zawarciu umowy, a po wezwaniu do wywiązania się z transakcji, zgłoszonym przez konsumenta, w dodatkowym uzgodnionym terminie. Jeśli do tego nie dojdzie, klient może odstąpić od umowy.
Wady do usunięcia
Już nie w ciągu 30, lecz 14 dni trzeba będzie odnieść się do reklamacji. Zgodność z umową jej przedmiotu jest rozumiana m.in. jako jego przydatność do celu założonego przez konsumenta oraz jako zgodność z publicznymi zapewnieniami złożonymi przez przedsiębiorcę. Nie będzie on odpowiadał za niezgodności, jeżeli poinformuje klienta, że konkretna cecha odbiega od określonych wymogów, a ten to zaakceptuje.
Nie będzie zarazem dowolności w kolejności załatwiania spraw - klient najpierw może domagać się naprawy lub wymiany towaru, a dopiero potem obniżenia ceny albo rezygnacji z zakupu, w razie np. wyjątkowo istotnej wady albo gdy przedsiębiorca odmówi jej usunięcia lub wymiany towaru, albo gdy te zabiegi okażą się wyjątkowo nieopłacalne.
Dwa lata (a nie jeden rok) ma trwać okres, w którym na przedsiębiorcy spoczywa ciężar dowodu zgodności towaru z umową. Natomiast przedawnienie roszczeń konsumenta z tytułu rękojmi nastąpi nawet po sześciu latach, a nie dwóch.
Ceny, i nie tylko, „na talerzu”
Wdrożenie dyrektywy Omnibus precyzuje m.in. definicję umowy zawieranej poza lokalem sprzedającego, zaliczając do niej transakcje podpisywane podczas pokazów dla określonej grupy konsumentów. Ponadto przedsiębiorcy mają zadbać o jak większą przejrzystość umów zawieranych online, zwłaszcza za pośrednictwem internetowych platform handlowych. Dostawcy muszą od razu, gdy konsumenci postanowią związać się umową na odległość, informować ich w sposób zrozumiały m.in. o parametrach plasowania ofert oraz o tym, czy osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe jest przedsiębiorcą - a także o podziale obowiązków związanych z umową.
Internauci muszą się też dowiedzieć, czy i w jaki sposób firma zapewnia, aby publikowane opinie o jej ofercie pochodziły od osób, które rzeczywiście używały danego produktu lub go kupiły. Z kolei ogłaszanie obniżek cen wymaga informowania klientów, jaka najniższa obowiązywała na ten sam produkt i usługę w okresie 30 dni przed promocją.
Ponadto przyjęto, że oferta sprzedaży towaru oferowanego jako identyczny z tym na rynku UE, ale o innym składzie lub właściwościach, będzie uznana za wprowadzenie w błąd.
Wprowadzono też (pod groźbą kary) zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem sprzedającego podczas np. nieumówionej wizyty w domu konsumenta albo wycieczki.
Szczegóły dotyczące innych przepisów, które zaczną obowiązywać w 2023 r., znajdziesz w artykułach:
Co przyniesie nowy rok w podatkach dochodowych
VAT, akcyza – będą nowe przywileje