Zmieniający się obraz rynku

Pracodawcy coraz mniej chętnie rozpoczynają nowe procesy rekrutacyjne, a coraz więcej osób realnie rozważa emigrację zarobkową i podjęcie pracy dodatkowej. W ciągu zaledwie kilku miesięcy nie tylko zmienił się „właściciel” rynku pracy, ale także nastroje na nim panujące. Jedno jest jednak pewne. W 2023 roku zatrudniający mogą spodziewać się wyjątkowo dużego zainteresowania ich ofertami.

Inflacja, słowo odmieniane w 2022 roku przez wszystkie przypadki, skutecznie wyhamowała wzrosty na rynku pracy odradzającym się po pandemicznych wyzwaniach. Oczywiście nie ona sama, a jej przyczyny leżą u źródła spowolnienia, jednak realny spadek wartości pieniądza, konieczność szukania oszczędności, ograniczenie produkcji przełożyły się wyraźnie na stronę popytową i podażową.

– Wciśnięty hamulec rekrutacyjny można było odczuć już w kwietniu, kiedy pierwsi pracodawcy postanowili wstrzymać się z tworzeniem nowych miejsc pracy, kontynuując jedynie otwarte już procesy rekrutacyjne – mówi Paweł Świderski, szef kategorii praca w serwisie ogłoszeniowym OLX. Wyraźne wzmocnienie tego trendu (spadek dodawania nowych ogłoszeń o pracę o 23 proc. r/r) nastąpiło już w kolejnym miesiącu i do grudnia nie uległo zmianie. - Dość powiedzieć, że od września topnieć zaczęła też liczba przedłużanych ogłoszeń o pracę, a wyraźnie więcej osób za pracą zaczęło się aktywnie rozglądać i odpowiadać na oferty - dodaje.

Powyższe oznacza jedno – rynek pracy zmienił właściciela. Po kilkudziesięciu miesiącach z rynku pracownika zaczął stawać się rynkiem pracodawcy. Choć nadal trudno mówić o jego czystej postaci, gdy jedna ze stron jest uprzywilejowana i dyktuje warunki. Pracodawcy bowiem wciąż zatrudniają, w listopadzie średnia liczba aktywnych ogłoszeń przewyższała o niespełna połowę stan z tego samego miesiąca – pandemicznego – 2020 roku. Zatrudniający nadal niechętnie też rozpatrują zwolnienia. Według Barometru Polskiego Rynku Pracy przygotowanego przez Personnel Service ponad połowa pracodawców zakłada wzrost lub utrzymanie aktualnego zatrudnienia. O redukcji myśli 23 proc. firm.

Stopa bezrobocia w Polsce od miesięcy utrzymuje się na podobnym poziomie (5,1 proc.), a liczba internautów, nie tylko przeglądających serwisy z ogłoszeniami o pracę, ale również aktywnie odpowiadających na oferty od półrocza rośnie.

– W dobie galopujących cen i niekoniecznie nadążających za nimi podwyżek wynagrodzeń uwidacznia się wzrost zainteresowania zmianą pracy, głównie ze względu na potrzebę podreperowania domowego budżetu – analizuje Paweł Świderski. Taką tezę potwierdzają także badania przeprowadzone przez Minds & Roses na zlecenie OLX. Według nich aż połowa (48 proc.) obecnie poszukujących pracy deklaruje, że ta decyzja wynika z chęci uzyskania wyższego wynagrodzenia.

W każdym z jesiennych miesięcy na ogłoszenia o pracę odpowiadało niespełna milion osób. To co najmniej 10-procentowy wzrost względem sytuacji sprzed roku, a nic nie wskazuje na to, by trend miał wyhamować czy się odwrócić. Doskonale widać go zwłaszcza w ofertach pracy dodatkowej, która z założenia jest sposobem na podreperowanie budżetu gospodarstwa domowego. Zarówno w październiku, jak i listopadzie pracodawcy zatrudniający przez OLX do zadań dorywczych otrzymali ponad milion odpowiedzi na swoje ogłoszenia, co stanowi 30-procentowy wzrost r/r. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że praca dorywcza pozwala na zatrudnianie bez długoterminowych zobowiązań, z czego bardzo chętnie korzysta retail, gastronomia czy firmy z branży magazynowej.

Zmieniający się obraz rynku jest jednak najbardziej widoczny pośród pracowników rozważających emigrację zarobkową. Niewykluczone bowiem, że jesteśmy świadkami odwrócenia trendu czasowej emigracji ludzi, który w latach 2004-2017 był rosnący, a w szczytowym okresie oznaczał aż 2,5 mln Polaków przebywających czasowo poza granicami kraju. Kolejne lata, związane przede wszystkim z dobrą sytuacją gospodarczą, a następnie także z pandemią i ograniczeniem mobilności skutkowały zmniejszaniem się tej grupy. Według danych GUS pod koniec 2020 roku za granicą przebywało czasowo o 176 tys. mniej stałych mieszkańców Polski niż rok wcześniej.

W listopadzie liczba aplikacji na oferty pracy za granicą wzrosła o 90 proc. r/r, zaś w ujęciu nominalnym o imponujące 80 tysięcy.

– Tym samym liczba osób, które aplikowały na oferty pracy zagranicznej w ciągu ostatnich 12 miesięcy, wyniosła imponujące 433 tysiące. Gdyby każda z nich otrzymała zatrudnienie, z mapy Polski moglibyśmy wymazać miasto wielkości Gdańska – mówi szef kategorii praca w OLX.

– Nie ulega wątpliwości, że jesteśmy świadkami wyraźnych zmian na rynku pracy i że w kolejnych miesiącach możemy spodziewać się utrzymania bardzo silnych trendów po stronie poszukujących i rozważających zmianę. Ci, którzy będą rekrutować, niewątpliwie mogą liczyć na duże zainteresowanie swoimi ofertami.