8502 morderców: załoga SS KL Auschwitz

Marcin DobrowolskiMarcin Dobrowolski
opublikowano: 2017-01-30 16:05

Instytut Pamięci Narodowej opublikował listę 8,5 tysiąca esesmanów z KL Auschwitz. To pierwsze i jedyne na świecie podsumowanie stanowi historyczny przełom w badaniu jednej z największych zbrodni w historii ludzkości.

Oryginalna baza składa się z czterech tabel, zawierających: dane personalne, dokumenty wymiaru sprawiedliwości, fotografie esesmanów i opis służby w KL Auschwitz. Obecnie dostępne są dane z trzech pierwszych tabel. Czwarta zostanie opublikowana po zweryfikowaniu zapisanych tam treści. 

Auschwitz.org

Baza jest dostępna w trzech wersjach językowych: polskiej, niemieckiej i angielskiej, natomiast szczegółowe dane można na razie przeczytać w języku niemieckim (oryginalne nazwy) i w polskim przekładzie.

Lista powstała dzięki pracy prof. Aleksandra Lasika, historyka i socjologa z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. To jego w 2014 r. krakowski IPN powołał na biegłego historyka w śledztwie dotyczącym zbrodni popełnionych w KL Auschwitz-Birkenau. W tym samym roku IPN pozyskał zbiór informacji, które prof. Lasik gromadził od 1982 r. na potrzeby rozprawy doktorskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Pierwotnie baza prof. Lasika obejmowała tylko dane funkcjonariuszy SS z KL Auschwitz-Birkenau. Z czasem była powiększana o informacje na temat załóg innych obozów koncentracyjnych osiągając 25 tys. rekordów, z czego 9686 rekordów odnosiło się do załogi SS w KL Auschwitz.

W upublicznionej bazie informacje zgromadzone przez prof. Lasika są zamieszczone w tabelach zawierających dane personalne i opisu służby w KL Auschwitz. Ostatecznie, po weryfikacji, w bazie znalazły się nazwiska 8502 esesmanów – spośród nich żyje kilkudziesięciu.

Upubliczniona w poniedziałek baza danych nie obejmuje dokumentów wytworzonych i zgromadzonych poza granicami Polski, w tym przede wszystkim wyroków sądów zagranicznych, sądów alianckich działających w strefach okupacyjnych oraz wyroków, aktów oskarżenia lub umorzenia postępowań przed sądami lub prokuraturami NRD, RFN, Czechosłowacji, Austrii, prawdopodobnie Holandii oraz ewentualnie innych krajów.

Ich pozyskanie wymagać będzie wykorzystania przez Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu procedury określanej międzynarodową pomocą prawną. Zdaniem ekspertów z IPN należy wykonać kwerendy uzupełniające w archiwach zagranicznych, w tym niemieckich i amerykańskich, angielskich, francuskich, rosyjskich oraz kontynuować nawiązaną już współpracę z Centralą Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu.

Lista udostępniona przez IPN nie zawiera nazwisk kobiet (było ich ok. 200) pracujących w obozie. Te dane są wciąż weryfikowane.

Baza jest dostępna pod adresem www.truthaboutcamps.eu/zalogass

W KL Auschwitz zginęło ok. 1 000 000 Żydów, 70 000–75 000 Polaków, 21 000 Romów oraz ok. 15 000 jeńców sowieckich. Łącznie w czasie jego funkcjonowania zamordowano ok. 1 100 000 osób.