Jak inwestować w Afryce: Ghana

Radosław Kułajewicz
opublikowano: 2011-07-23 11:13

Przemierzając afrykański kontynent, tym razem znów odwiedzamy jego środkowo-wschodnią część. Sprawdzimy jakie możliwości inwestycyjne oferuje giełda w Akrze.

Wcześniej poznaliśmy specyfikę parkietów i inwestowania m.in. w Egipcie, RPA, Tunezji  i Mozambiku.

Ghana – państwo położone  w środkowo- wschodniej Afryce, zaledwie kilka stopni od samego równika, którego stolicą jest Akra.  Językiem urzędowym jest język angielski. Jednostką monetarną jest 1 cedi podzielony na 100 pesewów.

Pierwszymi europejczykami, którzy chcieli skolonizować Ghanę byli Portugalczycy. W XIX wyłączną dominację na tym terytorium sprawowali Brytyjczycy. W latach 40-tych i 50 –tych XX w. na terenie Ghany tak jak zresztą w całej Afryce, nasiliła się działalność grup niepodległościowych dążących do zniesienia brytyjskiej dominacji.

Ostatecznie w marcu 1957 r. Ghana uzyskała pełną niepodległość. Kolejne lata w historii tego kraju to przewroty wojskowe, nieudolne rządy, delegalizacja partii politycznych, załamania gospodarcze.

Obecnie na mocy konstytucji z 1992 r. Ghana jest republiką. Władzę w państwie sprawuje prezydent przy pomocy rządu z premierem, natomiast ustawodawstwo należy do Zgromadzenia Narodowego.

Gospodarka Ghany jest zaliczana to krajów rozwijających się o charakterze rolniczym. Najważniejszym produktem eksportowym jest kakao (kraj jest największym producentem tego surowca na świecie) oraz produkcja leśna, gdyż lasy ze względu na klimat równikowy stanowią znaczną cześć powierzchni kraju. Ze względu na dostęp do oceanu dobrze rozwinięte jest także rybołówstwo. W ostatnich latach zwiększane są także nakłady na przemysł wydobywczy. Dla ciekawostki można dodać, że w Ghanie znajduje się największy sztuczny zbiornik wodny – Jezioro Wolta na którym zbudowano największą w kraju elektrownie wodną. Warto dodać, iż Ghana szczyci się także dobrymi osiągnięciami w sporcie, a konkretnie w piłce nożnej. Jej drużyna ma największe osiągnięcia spośród konkurentów z kontynentu oraz zajmuje wysokie lokaty w ogólnoświatowym rankingu FIFA.

Jak inwestować w Afryce: GhanaJak inwestować w Afryce: Ghana      
Zdj. Trading floor na GSE

Pierwsze próby otwarcia giełdy w Ghanie podjęto już w latach 70-tych XX w. w stolicy Akrze jednak ze względów na niestabilność rządów nie doszła ona do skutku. Za oficjalną datę otwarcia rynku papierów wartościowych uważa się 11 stycznia 1991 r.

Ghana Stock Exchange ma swoją siedzibę przy 5th Floor, Cedi House, Liberia Road, Akra.

Obecnie na giełdzie notowanych jest 35 spółek. Na GSE przeważają firmy z sektora przemysłu lekkiego oraz spożywczego (zwłaszcza przemysł browarniczy). Na  GSE wyróżniamy jeden indeks All –Share Index, będący zestawieniem wszystkich walorów. Handel na giełdzie odbywa się codziennie w godzinach od 9.30 do 12.00 czasu lokalnego za wyjątkiem sobót i niedziel oraz dni ustawowo wolnych od pracy. 28 lutego 2010 r. na GSE został wprowadzony przez firmę Thomson Reuters elektroniczny system transakcyjny pod nazwą Reuters 3000 Xtra. System nie różni się zbytnio od podobnych rozwiązań, które od dawna stosowane są na nowoczesnych giełdach na świecie, jednakże dla Ghany to niewątpliwie duży krok naprzód.

W Ghanie działa kilkanaście firm brokerskich licencjonowanych przez giełdę . Pełna lista znajduje się tutaj: http://www.gse.com.gh/index1.php?linkid=20&sublinkid=6

Dokonując wyboru firmy która będzie prowadziła dla nas rachunek maklerski  powinniśmy się sugerować zaawansowaniem platformy elektronicznej za pomocą której będziemy dokonywać transakcji a także ponoszonych kosztów transakcyjnych. Dobrym rozwiązaniem wydaje się skorzystanie z usług firmy NTHC z siedzibą w stolicy kraju, Akrze.

Za pomocą strony internetowej http://www.nthcghana.com możemy zamówić niezbędne formularze do otwarcia rachunku. Oprócz tego potrzebne nam będą  dwie kopie uwierzytelnionego paszportu, dwie fotografie, uwierzytelnione potwierdzenie adresu a także konto bankowe . Komplet dokumentów trzeba wysłać na adres  Post Office Box KIA 9563, Airport - Accra, Ghana. Trzeba pamiętać także, iż transakcje kapitałowe rodzą pewne obowiązki podatkowe w kraju macierzystym a także za granicą. Dochód z dywidendy jest objęty w Ghanie 8 % podatkiem.

Nie rezydenci operujący na ghanijskiej giełdzie mają pewne ograniczenia dotyczące koncentracji kapitałowych w tamtejszych spółkach. Ilość posiadanych akcji nie może przekroczyć 10 % kapitałów.