Robert Dobrzycki powiększy imperium Panattoni

Puls Biznesu: Panattoni ma 36 biur w 20 państwach na świecie. Są jeszcze w Europie kraje, w których państwa nie ma, a chcieliby państwo być?

Robert Dobrzycki, prezes i współwłaściciel spółki Panattoni w Europie, Wielkiej Brytanii, na Bliskim Wschodzie i w Indiach: Jest ich niewiele, ale jeszcze w tym roku chcielibyśmy zadebiutować w Rumunii. To spory rynek z populacją na poziomie 20 mln ludzi. Jest to także swego rodzaju hub na Europę Południowo-Wschodnią, czyli Bułgarię, Serbię, Chorwację, Bośnię, Kosowo, Albanię i Słowenię.

Na pewno są też lokalizacje, które podpięlibyśmy pod główne rynki. Przykładowo, działamy w Szwecji i Danii, do których chętnie podłączylibyśmy na pewnym etapie Norwegię i Finlandię. Założenie samodzielnego biznesu w tych krajach nie ma sensu, ale podpięcie go pod większy rynek już tak. Korzystalibyśmy wtedy z infrastruktury i zaplecza administracyjnego, jakie mamy np. w Szwecji, prowadząc jednocześnie satelitarne biuro w Finlandii czy Norwegii. Na takiej zasadzie działa nasz biznes w Belgii i Holandii - w Amsterdamie mamy administrację, a w Antwerpii satelitarne biuro.

Wiele atrakcyjnych dla nas rynków jest w Azji. Jesteśmy obecni w Arabii Saudyjskiej i Indiach. Są to kraje położone stosunkowo blisko polskiego, a różnice związane ze strefą czasową nie są na tyle duże, by uniemożliwiały nam sprawne zarządzanie. Z Arabii Saudyjskiej chcielibyśmy jeszcze w tym roku przeprowadzić ekspansję do Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Jest to rynek niedojrzały, ale z dużym potencjałem. Zapotrzebowanie na obiekty logistyczne jest tam bardzo duże.

Interesują nas także dalekie rynki, jak Japonia i Australia. Chcielibyśmy się tam rozwijać i na pewno to zrobimy, ale musimy wybrać odpowiedni moment.

Ostatnio Panattoni poinformował o rozpoczęciu budowy data center w Barcelonie. Będą na tym polu kolejne duże zagraniczne inwestycje?

Uczynienie z budowy data center nowego, niezależnego biznesu jest naszym trzecim – po debiucie w Rumunii i Zjednoczonych Emiratach Arabskich – celem na 2025 r. Budujemy obecnie centra danych w różnych krajach Europy, ale nie jest to zorganizowana, ustrukturyzowana działalność. Te projekty stanowią dopełnienie naszego podstawowego biznesu i są nadzorowane przez działy związane z logistyką, e-commerce i produkcją. Chcemy to zmienić. Tworzymy zespół, zatrudniamy ludzi.

Poza Barceloną budujemy centra danych w Wielkiej Brytanii i Polsce. Docelowo chcemy być ich deweloperem w całej Europie, a być może także w Indiach i Arabii Saudyjskiej. Takie obiekty mogłyby powstawać praktycznie w każdym kraju, w którym jesteśmy obecni. W ostatnim czasie zmieniło się podejście do położenia data center – już nie muszą to być topowe lokalizacje. Inwestorzy kierują się bardziej dostępnością energii. We Francji rozmawiamy obecnie z firmą zainteresowaną lokalizacją z dala od dużego miasta, ale z dobrym dostępem do energii, który jest kluczowy dla rozwoju AI. Nie ma obecnie ciekawszego biznesu niż centra danych.

Jak się buduje data center?

Jeśli chodzi o powierzchnię, nie są to duże obiekty. Zajmują od kilku do kilkudziesięciu tysięcy metrów kwadratowych, podczas gdy w przypadku logistyki może to być nawet kilkaset tysięcy metrów kwadratowych. Inwestycje są jednak kosztowane, wymagają instalacji wielu nowoczesnych urządzeń elektrycznych, klimatyzacji, generatorów prądu. Kluczową kwestią jest ryzyko przerw w dostawie energii. Nie można zakładać, że one nie nastąpią. Przeciwnie - trzeba mieć plan B, a także C, D lub nawet E.

Jaka część inwestycji spółki Panattoni powstaje spekulacyjnie?

W Polsce połowa. Dużo budujemy w ten sposób także w Niemczech, a w Wielkiej Brytanii realizujemy inwestycje wyłącznie spekulacyjnie. Generalnie, działamy w ten sposób w każdym momencie cyklu rynkowego, choć oczywiście jeżeli popyt ze strony najemców i inwestorów jest mniejszy, budujemy spekulacyjnie mniej – ok. 25 proc.

Teraz jest ta słabsza faza?

Rynek magazynowy przez dłuższy czas był w trendzie wzrostowym. Wynikało to z boomu na e-commerce w czasie pandemii COVID-19. Potem się uspokoiło, a wzrost w handlu elektronicznym wytracił tempo. Popyt na magazyny się zmniejszył, choć jest wciąż większy od obserwowanego na rynkach biurowym i handlowym. Wyhamowanie jest globalne, objęło także USA i Azję. Polska odczuwa dodatkowo skutki położenia blisko trwającego konfliktu, ale to też powoli zaczyna się zmieniać - mam nadzieję, że popyt wzrośnie także na wschodniej flance. Im bliżej końca wojny, tym atrakcyjniejszy będzie stawał się region. W przypadku odbudowy Ukrainy położenie blisko miejsca, do którego trzeba będzie dostarczać wiele towarów, stanie się atutem. Już dziś inwestujemy dużo w Rzeszowie, Lublinie czy Białymstoku.

W minionym roku spółka uzyskała ze sprzedaży parków magazynowych 375 mln EUR. W 2025 r. będzie podobnie?

Będzie więcej. Mamy aktywa na sprzedaż i są kupujący. Wszystko zależy od ceny. Staramy się nie trzymać nieruchomości w portfelu. W wielu przypadkach nadal jednak zarządzamy już sprzedanymi obiektami.

Jacy inwestorzy są zainteresowani zakupem aktywów nad Wisłą? To fundusze globalne?

Nie, choć z ich strony także pojawiają się zapytania. Bardzo aktywni są inwestorzy z Europy Środkowej i Wschodniej, w szczególności z Czech. W minionym roku sprzedaliśmy im sporo nieruchomości i spodziewamy się, że w tym będzie podobnie. Popyt zgłaszają także inwestorzy litewscy i węgierscy. Jeszcze chwilkę potrwa, zanim do Polski wróci kapitał globalny, który historycznie już u nas był. Spodziewam się, że nastąpi to w 2026 r.

Deweloperzy mieszkaniowi mierzą się obecnie z wieloma utrudnieniami i apelują do rządu o wsparcie. Jakie oczekiwania w stosunku do administracji państwowej ma sektor magazynowy?

Dla naszej branży nie ma np. problemu z dostępnością gruntów. Dostępność działek jest dość wysoka, także poza miastami, a więc w lokalizacjach, które mniej interesują deweloperów mieszkaniowych. Nieco więcej trudności doświadczamy za granicą, np. we Francji nie można budować na terenach zielonych. Podobnie jest na południu Niemiec.

W Polsce problemem bywa dla nas nieuregulowany stan planistyczny działek. W praktyce polega to na tym, że mamy możliwość zakupu gruntu przemysłowego, jednak jego zabudowanie bywa problematyczne, np. ze względu na bliskość domów i mieszkań. Uważam, że w Polsce powinny działać klastry – z jednej strony przemysłowy, z drugiej – mieszkaniowy. Brak uporządkowania jest widoczny. Dla nas ten problem nie jest tak poważny jak dla spółek mieszkaniowych, ale na pewno występuje. Trudności może stwarzać także brak potrzebnej mikroinfrastruktury. Mamy autostrady i obwodnice, ale nic poza tym. Brakuje dobrej jakości dróg dojazdowych. Polska ma na tym polu jeszcze sporo do zrobienia.

W przestrzeni publicznej pojawiły się informacje, że planuje pan kupić Widzew…

Plotki są wszędzie. To już chyba czwarty klub, który „kupuję”. Zasiadam w radzie nadzorczej Widzewa i jestem jego sponsorem, więc na bieżąco obserwuję ten sektor. Odpowiem tak: sport jest na pewno ciekawym, choć może nie do końca wdzięcznym biznesem.