Pierwszy kwartał 2016 r. pod względem dotacyjnych konkursów stanowił tylko preludium do tego, co czeka nas w najbliższych miesiącach. Tak solidnego finansowego zastrzyku dla przedsiębiorców nie było od kilku lat. Do zdobycia są unijne fundusze m.in. na start biznesu, innowacje, ochronę prawną stworzonych rozwiązań czy rozwinięcie skrzydeł swojej firmy poza granice Polski. Z jednej strony instrumenty przeznaczone dla wszystkich branż, z drugiej tylko dla przedstawicieli określonych sektorów. Jest z czego wybierać — w wachlarzu dostępnych instrumentów każdy przedsiębiorca może znaleźć dotacje dopasowane do potrzeb swojego biznesu.
2Z szerokiej gamy wybraliśmy dziesięć najciekawszych, najbardziej atrakcyjnych dotacji dla firm z sektora MSP. W zestawieniu znalazło się kilka instrumentów, które przedsiębiorcy dobrze znają. Dotychczasowe nabory w ramach tych działań często kończyły się prawdziwym oblężeniem instytucji przyjmujących wnioski. Teraz możemy spodziewać się powtórek takich sytuacji.
Ale większość pozycji w naszym zestawieniu to nowe instrumenty, które mają być odpowiedzią na problemy i potrzeby mikro-, małych i średnich firm. Przedsiębiorcy z niecierpliwością na nie wyczekują. Znamy już harmonogramy konkursów, które obejmują okres do końca roku, dzięki czemu firmy mogą wcześniej rozpocząć pisanie wniosków i lepiej przygotować się do planowanych projektów. Na liście znalazły się głównie działania o zasięgu ogólnokrajowym (Program Operacyjny Inteligentny Rozwój — POIR) lub obejmujące makroregion Polski Wschodniej.
Warto jednak zauważyć, że wiele z nich ma regionalne odpowiedniki — firmy będą mogły zdobyć fundusze na podobną działalność z Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO). Są to jednak działania, które skupiają się na projektach o mniejszej skali. W tekście wskazaliśmy przykładowe tego typu wsparcie na poziomie poszczególnych województw. Nasza lista jest subiektywna. Prezentowanych dotacji nie sposób ze sobą porównać, bo są przeznaczone dla zupełnie innych odbiorców i wspierają diametralnie różną działalność. Dlatego nie należy przywiązywać uwagi do kolejności przedstawionych dofinansowań — najgorętszą dziesiątkę podajemy w porządku alfabetycznym, a właściwie numerycznym.
1.1.1 POIR
Szybka ścieżka
Instrument dobrze znany z poprzednich lat. W tym roku na przedsiębiorców czeka w nim rekordowa pula — aż 2,5 mld zł. Fundusze sfinansują badania przemysłowe i eksperymentalne prace rozwojowe (lub tylko te ostatnie) prowadzące do opracowania nowych lub ulepszonych rozwiązań. Czas od zamknięcia naboru wniosków w danym etapie konkursu dla MSP do ogłoszenia wyników ma trwać ok. 60 dni — stąd nazwa „szybka ścieżka” (w naborze dla dużych firm ten termin wynosi ok. 90 dni). W ubiegłym roku zorganizowane zostały dwa konkursy z tego poddziałania — oddzielny dla firm MSP i dużych. Teraz dojdzie do tego nowa kategoria wsparcia — nabór dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw realizujących projekty w regionach słabiej rozwiniętych. Warto zauważyć, że podobna pomoc jest oferowana w ramach regionalnych programów operacyjnych. I tak np. na Mazowszu instrumentem zbliżonym tematycznie do „szybkiej ścieżki” jest działanie 1.2 „Działalność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw — typ projektów — projektybadawczo-rozwojowe” RPO Województwa Mazowieckiego. Przedsiębiorcy i powiązania kooperacyjne mogą w nim zdobyć łącznie ponad 127 mln zł na fazę badań przemysłowych i prac rozwojowych aż do uruchomienia linii pilotażowej — w tym etapu testowania innowacji. Wnioski można składać do 6 czerwca.
1.1.2 POPW
Start na Wschodzie
Masz nie więcej niż 35 lat i ciekawą koncepcję innowacyjnego biznesu? Zgłoś się do „Platform startowych dla nowych pomysłów” i załóż firmę w jednym z pięciu województw wspieranych przez Program Operacyjny Polska Wschodnia (lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie). Animatorzy platform wesprą pomysłowe osoby programem inkubacji i akceleracji. Dla uczestników programu został przygotowany pełen zestaw usług odpowiadających na potrzeby start-upów. Kiedy młodzi przedsiębiorcy utworzą produkt bądź usługę na podstawie opracowanego i zweryfikowanego rynkowo model biznesowy — wtedy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie. Pieniądze pochodzą z poddziałania 1.1.2 „Rozwój start-upów w Polsce Wschodniej” Programu Operacyjnego Polska Wschodnia, a każda firma może dostać na start od 50 tys. do 800 tys. zł. Wnioski będzie można składać od 22 czerwca do 21 lipca, a konkursowe zmagania przeprowadzi Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. W pierwszym naborze podzielonych zostanie ponad 65 mln zł.
1.2 POIR
Programy sektorowe
Pierwsze były Innomed i Innolot, jednak prawdziwy wysyp programów sektorowych wspierających poszczególne branże mamy w tym roku. Nabór z Innochemu jest już za nami, a obecnie przedsiębiorcy mogą starać się o dotacje z programu Innotextile finansującego przedsięwzięcia z przemysłu tekstylnego. Wnioski można składać do 15 czerwca, a pula na projekty to 60 mln zł. W przyszłym miesiącu wystartują aż trzy programy sektorowe. 1 czerwca ruszą nabory z GameINN i Innostalu. Pierwszy to instrument dla twórców z branży gier wideo. Czeka na nich łącznie 80 mln zł, które zostaną przeznaczone na dofinansowanie badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych w tym sektorze. Natomiast Innostal jest szansą na dotacje dla firm działających w przemyśle stalowym. Program ma wesprzeć prace nad innowacjami i zwiększyć konkurencyjność sektora. Na to przeznaczono 120 mln zł. Natomiast od 10 czerwca w szranki o dotacje staną firmy działające w branży systemów bezzałogowych (InnoSBZ).
1.2 POPW
Wsparcie eksportu
Przedsiębiorcy planujący rozszerzenie działalności poza rodzime rynki będą mieli w najbliższych latach wiele nowych instrumentów wsparcia. Zagraniczną ekspansję wspomoże dotacjami m.in. działanie 1.2 „Internacjonalizacja MŚP” Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. Jest ono skierowane do firm, które prowadzą działalność gospodarczą od co najmniej 12 miesięcy i w skali roku osiągnęły przychody ze sprzedaży nie mniejsze niż 200 tys. zł. Oczywiście muszą też posiadać w swojej ofercie co najmniej jeden własny produkt, wyrób lub usługę mogącą być przedmiotem sprzedaży za granicą. Wsparcie zostało podzielone na dwa etapy. W pierwszej fazie przedsiębiorcy będą korzystali z usług doradczych dotyczących opracowania nowego modelu biznesowego, który doprowadzi do umiędzynarodowienia działalności firmy. Pierwszy nabór wniosków z dotacjami na ten cel zostanie zamknięty 20 maja, a kolejny odbędzie się w październiku i listopadzie. Budżet każdego to 10 mln zł. Zakończenie pierwszego etapu daje możliwość ubiegania się o dotacje na drugą fazę, której celem jest wdrożenie opracowanego już biznesowego modelu. Nabór wniosków na ten etap zostanie ogłoszony w grudniu. Instrumenty wspomagające eksport są dostępne również w regionach. Przykładowo w Małopolsce w ramach poddziałania 3.3.2 „Aktywność międzynarodowa małopolskich MŚP” RPO Województwa Małopolskiego przedsiębiorcy mogą zdobyć dotacje na opracowanie i wdrożenie strategii działalności międzynarodowej. Wnioski można składać do 31 stycznia 2017 r., a w puli jest prawie 10 mln zł.
2.1 POIR
Na centra B+R
Pieniądze dla przedsiębiorców, którzy chcą stworzyć lub rozwinąć w swoich firmach centra badawczo-rozwojowe. W tegorocznych naborach z działania 2.1 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój mogą zdobyć na to prawie półtora miliarda złotych. To dofinansowanie m.in. na inwestycje w aparaturę, sprzęt, technologie i infrastrukturę niezbędną do prowadzenia badań. Pierwszy nabór z pulą miliarda złotych zaczął się w marcu i będzie trwał do 13 maja. Kolejną szansę na dotacje firmy dostaną we wrześniu i październiku, ale wtedy budżet konkursu będzie o ponad połowę mniejszy (460 mln zł). Podobne instrumenty finansujące centra B+R można znaleźć w regionalnych programach operacyjnych. I tak np. w ramach działania 1.1 „Badania i innowacje” RPO Województwa Lubuskiego przedsiębiorcy dostaną fundusze m.in. na inwestycje obejmujące budowę, rozbudowę i modernizację infrastruktury badawczej oraz rozwój specjalistycznych laboratoriów i działów B+R w swoich firmach. Nabór trwa od marca, wnioski można składać do 1 lipca.
2.3.2 POIR
Bony na innowacje
Działanie dobrze znane przedsiębiorcom. Ubiegają się oni o bony, które można wykorzystać na zakup usługi polegającej na opracowaniu nowego wyrobu, projektu wzorniczego, technologii produkcji lub na znaczącym ulepszeniu dotychczasowych rozwiązań. Co ważne, wykonawcą tej usługi mogą być tylko jednostki naukowe. I kolejny warunek — projekty muszą wpisywać się w jedną z krajowych inteligentnych specjalizacji. Wnioski o bony firmy będą mogły składać już od 6 czerwca. To działanie zostało podzielone na etapy — organizująca konkurs Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) będzie przyjmowała wnioski w czterech następujących po sobie dwumiesięcznych naborach. Minimalna kwota wydatków kwalifikowanych na jeden projekt wynosi 60 tys. zł, natomiast górny pułap to 400 tys. zł.
2.3.4 POIR
Zadbaj o patent
W nowej unijnej perspektywie przedsiębiorcy mają znacznie więcej możliwości finansowania prawnej ochrony wymyślonych przez siebie rozwiązań. W tym celu powstało np. poddziałanie 2.3.4 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Przedsiębiorcy mogą dostać z niego fundusze na pokrycie kosztów związanych z uzyskaniem i realizacją ochrony własności przemysłowej. Pierwsza tegoroczna szansa na dofinansowanie zakończyła się w marcu. Kolejna edycja konkursu wystartuje 18 lipca. Zostanie podzielona na etapy i będzie trwała aż do 20 stycznia przyszłego roku. W budżecie jest 50 mln zł. Z tej puli można zdobyć pieniądze na projekty o wartości kosztów kwalifikowanych od 10 tys. zł do 1 mln zł. Przedsiębiorcy mogą liczyć na dofinansowanie maksymalnie połowy kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
3.2.1 POIR
Badania na rynek
W żadnym innym konkursie prowadzonym przez PARP firmy z sektora MSP nie mają szans na tak duże dotacje. W poddziałaniu 3.2.1 „Badania na rynek” POIR mogą sięgnąć po nawet 20 mln zł na jeden projekt. Na przedsięwzięcia inwestycyjne przedsiębiorców polegające na wdrożeniu wyników prac B+R przeznaczonych zostanie miliard złotych. Te prace mogą być prowadzone samodzielnie lub na zlecenie. Trzeba pamiętać o tym, że efektem projektu musi być wprowadzenie na rynek nowych albo znacząco ulepszonych produktów lub usług. Preferencyjnie będą traktowane przedsięwzięcia wpisujące się w inteligentne specjalizacje. Wnioski w konkursie można będzie składać od 1 czerwca do końca sierpnia. Analogiczne projekty wpisujące się w regionalne inteligentne specjalizacje finansowane będą w ramach regionalnych programów operacyjnych. Przykładem jest konkurs z poddziałania 1.5 „Rozwój sektora MŚP — wsparcie dotacyjne” RPO Województwa Lubuskiego. Nabór wniosków trwa do końca maja.
3.2.2 POIR
Nowa edycja przeboju
Dotacyjny hit poprzedniego unijnego rozdania wrócił w nowej odsłonie. Mowa o kredycie technologicznym, na który było tylu chętnych, że ostatnie nabory zamykano już dzień po starcie, a jeden z konkursów odwołano. Przyczyną ogromnego zainteresowania przedsiębiorców były korzystne warunki — firmy dostawały tzw. premię technologiczną, która w praktyce oznaczała umorzenie nawet 70 proc. kwoty kredytu. W nowej unijnej perspektywie instrument działa jako „Kredyt na innowacje technologiczne”, czyli poddziałanie 3.2.2 POIR. Nowa edycja ma jeszcze bardziej korzystne warunki dla przedsiębiorców. Pierwsza zmiana to wyższa premia technologiczna — jej maksymalna wysokość została podniesiona o 50 proc. — do 6 mln zł. Jest więcej możliwości finansowania kosztów wdrożenia innowacji i krótszy czas oceny wniosków. Zniesiona została zasada, według której kolejność zgłoszeń miała znaczenie przy przyznawaniu dotacji. To spowodowało, że przedsiębiorcy ponownie zasypali Bank Gospodarstwa Krajowego lawiną wniosków. Pierwszy z naborów zakończył się w styczniu, na kolejny zainteresowani przedsiębiorcy muszą poczekać do 28 lipca. W nim między najlepsze projekty rozdysponowanych zostanie 0,5 mld zł.
2.3. RPO WŚ
Pomoc w informatyzacji
Warto zwrócić uwagę na możliwości finansowania informatyzacji procesów biznesowych, które dają przedsiębiorcom niektóre województwa w ramach regionalnych programów operacyjnych. Dobrym przykładem jest działanie 3.3 „Technologie informacyjno-komunikacyjne w działalności gospodarczej” RPO Województwa Śląskiego. Ten instrument dzięki dotacjom pozwoli firmom z sektora MSP wprowadzić, rozbudować lub zmodernizować model gospodarki elektronicznej. Przedsiębiorcy w wyniku realizacji projektu będą mogli prowadzić procesy biznesowe na podstawie najnowszych rozwiązań informacyjno-komunikacyjnych, co pozwoli na automatyzację i optymalizację m.in. zawierania kontraktów, przesyłania dokumentów, planowania oraz zarządzania informacją, zasobami i sprzedażą. Każda firma może dostać na to od 50 tys. zł do 500 tys. zł. Wnioski można będzie składać w lipcu i sierpniu.