UE pożyczy miliony innowatorom

Firmy, które planują innowacje, mogą korzystać z finansowego wsparcia pochodzącego nie tylko z krajowego budżetu, ale także ze specjalnej puli z Komisji Europejskiej. Instrumentem, który daje pod tym względem najwięcej szans, jest „Siódmy program ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego” (7. PR). Uruchomiono w nim także ofertę kredytów i leasingu. W ramach tych form na polskich przedsiębiorców w ciągu dwóch najbliższych lat czeka 787 mln zł.

— Oferta finansowa dla polskich innowacyjnych firm rozwija się o nowe instrumenty. To naturalna konsekwencja rozwoju przedsiębiorstw i ich coraz większego zainteresowania B+R, o czym świadczą ostatnie dane GUS potwierdzające wzrost nakładów sektora prywatnego na badania i innowacje. Celem programu jest też zachęcenie większej liczby małych firm do korzystania z unijnej pomocy. W ten sposób przygotowujemy się też do przyszłej perspektywy finansowej — mówi prof. Jacek Guliński, podsekretarz stanu w resorcie nauki, który odpowiada za 7. PR.

Nawet 7,5 mln EUR na firmę

Aby wesprzeć finansowanie działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnych małych i średnich firm, powstał Instrument Podziału Ryzyka (RSI) — pilotażowy program zapewniający gwarancje bezpośrednie i regwarancje dla banków i instytucji leasingowych finansujących MSP. RSI został udostępniony 41 krajom, ale obecnie bierze w nim udział 12 państw.

Co istotne, w programie nie ma budżetów krajowych — kandydaci na pośredników ze wszystkich państw konkurują w trybie ciągłym o pieniądze z tej samej puli. Podmioty, które zaproponują najciekawsze projekty, dostają akceptację Komisji Europejskiej i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EFI). W ramach programu mikro-, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa, ale zatrudniające mniej niż 500 pracowników, mogą dostać wsparcie w walucie krajowej lub euro o równowartości od 25 tys. EUR do nawet 7,5 mln EUR. Okres finansowania — od dwóch do siedmiu lat. Pieniądze można przeznaczyć na inwestycje w środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, celem programu jest też dostarczenie kapitału obrotowego.

— Chodzi o to, aby rodzime przedsiębiorstwa były jak najlepiej przygotowane do konkurowania z firmami z innych unijnych krajów, wzmacniały swoją pozycję i stawały się bardziej konkurencyjne. Dlatego w ramach specjalnych programów bank ma dla polskich małych i średnich przedsiębiorców 385 mln zł w postaci preferencyjnych kredytów i 600 mln zł w formie linii gwarancyjnych — mówi Leszek Niemycki, prezes Deutsche Banku PBC, jednego z trzech podmiotów, które finansują w Polsce działania przedsiębiorców w ramach RSI. W przypadku niewypłacalności gwarancja unijna pokrywa 50 proc. niespłaconej części każdego kredytu. Są to gwarancje portfelowe, więc obejmują też kapitał i odsetki.

— Pozwala to przedsiębiorcy uzyskać szerszy zakres finansowania i załatwić wszystko w jednym okienku finansowej instytucji. W razie niespłacenia kredytu wypłata gwarancji nastąpi z proporcjonalnym podziałem odzyskiwanych kwot między pośrednika a EFI. Przedsiębiorcy skorzystają także na dostępie do taniego ubezpieczenia i uproszczeniach procedur kredytowych. Co ważne, nie ma tu reżimu pomocy publicznej, w tym limitów i związanej z tym biurokracji — podkreśla Arkadiusz Lewicki, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego ds. instrumentów zwrotnych programów UE działającego przy Związku Banków Polskich.

Jeden z dziesięciu

Aby firma mogła uczestniczyć w programie RSI, musi spełnić co najmniej jedno z dziesięciu kryteriów innowacyjności. Na tej liście jest m.in. wprowadzenie w życie innowacyjnych produktów, procesów lub usług albo posiadanie patentu. W Polsce w ramach RSI działania przedsiębiorców oprócz Deutsche Banku sfinansują Bank Pekao (z pulą wsparcia 331 mln zł) i Raiffeisen Leasing Polska (z budżetem 250 mln zł). Nasz kraj ma obok Włoch największą liczbę pośredników finansowych programu RSI.

— Gwarancja RSI obejmuje kredyty inwestycyjne oraz obrotowe nieodnawialne. Firma może skorzystać z kilku kredytów, o ile ich łączna wartość nie przekroczy 31 mln zł. Przedsiębiorca ma do kredytu stały dostęp, nie musi tak jak w przypadku dotacji czekać rok na otwarcie okienka z naborem, który kończy się po kilku dniach. Nie bez znaczenia jest też brak obowiązków raportowych — mówi Tomasz Kierzkowski, dyrektor biura funduszy unijnych Banku Pekao SA.

W przyszłej perspektywie finansowej w obszarze innowacji polskim beneficjentom będzie pomagać program ramowy Horizon 2020 z budżetem 80 mld EUR. Do małych i średnich firm ma trafić co najmniej 11 proc. tej puli.