Przedsiębiorcy krytykują przepisy umożliwiające dłużnikom niewywiązywanie się z zobowiązań. Organizacje pracodawców apelują o jak najszybsze podjęcie prac legislacyjnych nad rozwiązaniami, które mogą to zmienić.
“W ciągu ostatnich kilku lat do polskiego prawa wprowadzono regulacje, które zaburzają równowagę pomiędzy wierzycielami a dłużnikami. Ułatwiają one m.in. unikanie spłaty zadłużenia przez nieuczciwe osoby i firmy. Szkodzi to nie tylko wierzycielom, ale też uczciwym dłużnikom“ – podkreślają we wspólnym stanowisku Business Centre Club, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Konfederacja Lewiatan, Pracodawcy RP, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców oraz Związek Rzemiosła Polskiego.
Do złych regulacji zaliczają np. zmianę Prawa upadłościowego z 30 sierpnia 2019 r. Zdaniem przedstawicieli środowiska biznesu nowelizacja ta ułatwiła upadłość konsumencką nieuczciwym osobom, np. takim, które chciały doprowadzić do swojej niewypłacalności.
Organizacje przedsiębiorców wskazują też na uchwaloną niedawno (2 grudnia) nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego, która wzmacnia wyłączenie części majątku rolnika spod egzekucji komorniczej. Nowela ta znosi zasadę, że takie specjalne wyjątki nie są stosowane, gdy egzekucją objęto równocześnie wszystkie nieruchomości wchodzące w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez zadłużonego rolnika. Organizacje przedsiębiorców prognozują, że w efekcie rolnicy mogą mieć teraz utrudniony dostęp do finansowania rozwoju działalności, zwłaszcza do kredytów bankowych.
Przedsiębiorcy zwracają też uwagę na kwestie dotyczące wolnej od potrąceń części wynagrodzenia za pracę. Zgodnie z art. 87[1] par. 1 pkt. 1 Kodeksu pracy jest ona powiązana bezpośrednio z płacą minimalną i w zasadzie z reguły odpowiada jej wysokości. Służy to ochronie egzystencji dłużnika, co organizacje przedsiębiorców uznają za słuszne. Zwracają jednak uwagę na proporcje chronionych zarobków w stosunku do osiąganych obecnie przez pracowników.
W 2022 r. minimalne wynagrodzenie wzrosło do 3010 zł, podczas gdy według najnowszych danych GUS przeciętna miesięczna płaca w sektorze przedsiębiorstw w listopadzie 2021 r. wyniosła 6022,49 zł.
„Minimalne wynagrodzenie za pracę stanowi już ok. 50 proc. przeciętnego miesięcznego. W związku z dynamicznymi podwyżkami płacy minimalnej obecny poziom ochrony dłużnika oderwał się zatem od jego celów” – czytamy w stanowisku wspomnianych organizacji.
Zwracają się w związku z tym z apelem, aby parlament podjął prace nad znajdującym się w Sejmie komisyjnym projektem nowelizacji Kodeksu pracy, Kodeksu karnego wykonawczego, Prawa bankowego i ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (SKOK), której celem jest zwiększenie skuteczności egzekucji. Projekt zawiera propozycję, aby kwotę wolną od egzekucji obniżyć do 85 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przypadku osób skazanych miałaby ona odpowiadać jego połowie, czyli byłaby niższa o 10 proc. niż obecnie. Natomiast oszczędności zgromadzone na rachunkach bankowych czy w SKOK byłyby wolne od potrąceń do wysokości 50 proc. minimalnej płacy. Zgodnie z obecnym prawem limit ten wynosi 75 proc. tego wynagrodzenia.
Przedsiębiorcy podkreślają, że od października 2021 r. nikt nad tym projektem nie pracuje.