Podatek od plastiku…
Wprowadzają go przepisy wdrażające dyrektywę unijną w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Przedsiębiorca prowadzący jednostki handlu detalicznego, hurtowego lub gastronomiczne, w których oferowane opakowania jednorazowego użytku są wytworzone z tworzyw sztucznych - lub gdy napoje albo żywność jest w nie pakowana - ma pobierać opłaty od użytkownika końcowego nabywającego takie produkty, czyli od konsumenta. Przy czym firma musi zapewnić mu opakowania alternatywne - z materiałów innych niż tworzywa sztuczne lub wielokrotnego użytku.
Stawka maksymalna opłaty za sztukę opakowania z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku nie może przekroczyć 1 zł. W 2024 r. będzie niższa, co wynika z aktu wykonawczego ministra klimatu, ale zróżnicowana. Od kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek, wyniesie 0,20 zł. Wyższa stanowi 0,25 zł, a ma być naliczana od pojemników na żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos, albo spożywaną zazwyczaj bezpośrednio z pojemnika, a także gotową do spożycia bez dalszej obróbki, w tym typu fast food.
Opłata ma być wnoszona na specjalny rachunek prowadzony przez marszałka województwa, w terminie do 15 marca roku następującego po tym, w którym pobrano pieniądze. Po raz pierwszy ma być dokonana do 15 marca 2025 r. Ponadto przedsiębiorca musi ewidencjonować – w formie papierowej lub elektronicznej – liczbę nabytych i wydanych w danym roku konsumentom opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.
…i od zbierania odpadów
Inne rozporządzenie określa z kolei wysokość opłat na pokrycie kosztów zbierania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które przedsiębiorca wprowadzi do obrotu (pozostawionych w publicznych systemach zbierania odpadów). Firmy mają finansować także m.in. tworzenie i utrzymanie tych systemów, transport takich odpadów i ich przetwarzanie. Stawki są zróżnicowane.
0,10 zł wyniesie opłata za 1 kg m.in. pojemników na żywność, paczek i owijek wykonanych z elastycznych materiałów zawierających żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia bez dalszej obróbki, a także pojemników na napoje o pojemności do trzech litrów, kubków oraz lekkich toreb na zakupy. Natomiast 0,01 zł trzeba zapłacić od sztuki wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne i filtrów zawierających tworzywa sztuczne, sprzedawanych do używania łącznie z wyrobami tytoniowymi. Taką samą stawkę przyjęto na pokrycie kosztów sprzątania oraz transportu i przetwarzania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, chusteczek nawilżanych oraz balonów (z wyjątkiem produktów do użytku przemysłowego nierozprowadzanych wśród konsumentów).
…oraz recyklingu
Innym ważnym obowiązkiem jest zapewnienie odpowiedniego poziomu recyklingu odpadów z opakowań, w których produkty są wprowadzane do obrotu. Jeśli przedsiębiorca nie wywiązuje się tego, musi wnieść opłatę produktową liczoną w stawkach od 1 kg odpadów. Z tabeli opłat przyszłorocznych wynika, że np. 1 zł przyjdzie zapłacić od butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów, włącznie z ich zakrętkami i wieczkami z tworzyw sztucznych. Natomiast 2,70 zł - od opakowań z tworzyw sztucznych, 1,40 zł - z aluminium, 0,80 zł – z metali żelaznych.
Edukacja
Firmy wprowadzające do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i narzędzia połowowe zawierające takie tworzywa zostały zobowiązane do finansowania publicznych kampanii edukacyjnych na temat prawidłowego postępowania z takimi odpadami. Przedsiębiorca może samodzielnie przeprowadzić taką akcję, w tym zlecając ją innemu podmiotowi, albo dokonać określonej wpłaty na rachunek marszałka województwa. Wymagana kwota stanowi iloczyn ustawowej stawki (np. 0,05 zł za 1 kg lekkich toreb na zakupy) i odpowiednio masy lub liczby sztuk produktów wprowadzonych do obrotu.
W przypadku przeprowadzenia kampanii we własnym zakresie, wydatki z tym związane należy udokumentować do 1 marca kolejnego roku.
Szczegóły dotyczące innych przepisów, które zaczną obowiązywać w 2024 r., znajdziesz w artykułach:
Co przyniesie nowy rok w PIT i CIT
Nowe przepisy dotyczące m.in. VAT, WIS i taryfy celnej