Inwestor Wojtek: Podatek Belki łatwo ominąć

Zapowiedź wprowadzenia osobistego konta inwestycyjnego (OKI) na nowo rozbudziła dyskusje o uciążliwości tzw. podatku Belki. Nie ma co udawać, też chciałbym otrzymywać zyski z inwestycji w pełnej wysokości, a nie pomniejszone o 19 proc. I w pewnym wymiarze jest to już możliwe. Do tego sprowadza się bowiem istota IKE oraz OIPE.

Zasada działania IKE i OIPE sprowadza się do tego, że jeśli wpłaty na nie wnosiło się co najmniej przez pięć lat i co najmniej połowę kapitału wpłacono pięć lat przed wnioskiem o wypłatę, to podatku Belki od zysków się nie zapłaci. Co ważne, nie zapłaci się także żadnego alternatywnego podatku, jak ten, który ma się pojawić w OKI powyżej limitu 100 tys. zł, albo ten istniejący w przypadku IKZE.

Jeśli chodzi o IKZE, to tam również nie ma podatku Belki. Jest za to podatek od wypłaty. Ludzie często nie zwracają uwagi na ten niuans, podkreślę więc jeszcze raz: chodzi o podatek od całości wypłaty z IKZE, a nie wypłacanych zysków. Innymi słowy, jeśli ktoś jest nieskutecznym inwestorem i wypłaci tyle, ile przez lata wpłacił, to zapłaci od tego 10 proc. podatku. Zapłaci go nawet wtedy, gdy na inwestycjach stracił, a więc wypłaci z IKZE mniej pieniędzy, niż przez lata wpłacił.

Bonusem podatkowym związanym z IKZE jest coroczna możliwość odliczania wpłat od dochodu w zeznaniu PIT. Dzięki temu można wiosną uzyskać zwrot nadpłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych. Należy jednak pamiętać, że w pierwszym progu podatkowym stawka PIT wynosi obecnie 12 proc. W praktyce sens korzystania z IKZE przez większość Polaków jest dość wątpliwy. Tym bardziej, że tak jak w przypadku IKE i OIPE wpłat na IKZE trzeba dokonywać w co najmniej pięciu latach kalendarzowych.

Lat 65, 60 czy 55

IKZE jest przy tym formułą niewątpliwe bardziej „emerytalną” niż IKE i OIPE. Wypłaty można dokonać dopiero po ukończeniu 65 lat. W przypadku IKE i OIPE po zyski bez podatku Belki – i żadnego innego – można sięgnąć już pięć, a nawet 10 lat wcześniej. Osobom mającym już uprawnienia emerytalne do dokonania wypłaty z IKE i OIPE wystarczy bowiem ukończenie 55 lat.

Co ważne, nie trzeba być na emeryturze, by z IKE i OIPE wypłacić pieniądze bez podatku od osiągniętych zysków, a z IKZE z 10-procentowym podatkiem od wypłaty. Liczy się wiek i ewentualne uprawnienia emerytalne (55 lat). No i progi wiekowe 65 lat (IKZE), 60 i 55 lat (IKE, OIPE) są takie same dla kobiet i mężczyzn. Nie ma przy tym przeciwwskazań do wpłacania pieniędzy i dalszego inwestowania po osiągnięciu progów wiekowych pozwalających na wypłatę – z małym wyjątkiem, o którym za chwilę.

Inwestować można, wpłacać - nie

W przypadku wszystkich trzech produktów emerytalnych wypłacić można wszystko, co się zgromadziło, jak również tylko część, co nazywa się wypłatą w ratach. Wypłata w ratach jest o tyle korzystna, że można sobie pobrać tyle pieniędzy, ile np. chcemy w taki czy inny sposób skonsumować przez rok, a reszta nadal pracuje.

Niezależnie czy wypłaci się od razu całość, czy tylko część zgromadzonego majątku (pierwsza rata), po dokonaniu jakiejkolwiek wypłaty nie można już dalej wpłacać na IKE, IKZE i OIPE. Jak już wspomniałem, można jednak dalej inwestować to, co wpłaciło się wcześniej.

Wypłata z IKE, IKZE i OIPE ma przy tym specyficzny i nieintuicyjny wymiar. Na pewno nie jest tym, co potocznie rozumie się pod tym pojęciem. O tym jednak w kolejnym moim wpisie.