Wciąż nie ma konkretnej daty wejścia w życie III etapu odmrożenia gospodarki, który m.in. pozwoli na otworzenie restauracji, salonów fryzjerskich i kosmetycznych oraz umożliwi organizację imprez do 50 osób. Z wczorajszych zapowiedzi Jadwigi Emilewicz, minister r ozwoju, wynika, że w najlepszym scenariuszu nastąpi to w drugiej połowie maja. Poinformowała ona też, że jeszcze w tym tygodniu dla odmrażanych branż resort opublikuje wytyczne.
2W przypadku branży beauty zostaną one oparte na przewodniku „Bezpieczne salony kosmetyczne i fryzjerskie — wracamy do pracy”, autorstwa Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego (PZPK). Wśród zaleceń znajdzie się umawianie wizyt w salonie tylko przez internet lub telefon na konkretną godzinę. Zlikwidowane zostaną poczekalnie. Przed przyjęciem każdy klient będzie miał mierzoną temperaturę i przeprowadzoną ankietę stanu zdrowia. Klienci proszeni będą o noszenie maseczek i rękawiczek jednorazowych.
— Branża beauty od początku pandemii była jedną z najbardziej poszkodowanych przez lockdown. Umożliwienie tej grupie szybkiego powrotu do pracy to jedyna szansa na ocalenie wielu tysięcy miejsc pracy — mówi Blanka Chmurzyńska-Brown, dyrektor generalna PZPK.
Podkreśla, że jak najszybszy i bezpieczny powrót do pracy zapobiegnie poważnym zastojom w firmach produkujących kosmetyki.
— Obie branże to układ naczyń powiązanych. Jeżeli działają salony i gabinety, nasze zakłady mają dla kogo produkować kosmetyki. Branża beauty nie przyjmuje klientów już od ponad miesiąca, spora część właścicieli oczekuje na środki z tarcz antykryzysowych, które do nich jeszcze nie dotarły — mówi Blanka Chmurzyńska-Brown.
Ponad 80 proc. pracowników branży obecną sytuację ocenia jako tragiczną, wynika z badania przeprowadzonego wśród członków grupy Beauty Razem, założonej spontanicznie w momencie zamknięcia salonów, zrzeszającej dziś 30 tys. członków na facebooku. Grupa wspólnymi siłami stworzyła Tarczę Beauty, czyli zestaw narzędzi prawnych wspierających przedsiębiorców i pracowników już po powrocie do zakładów. Jej założenia zostały zaprezentowane rządowi.
— Opracowaliśmy rozwiązania, które pomogą nam przetrwać trudny czas. Jak wskazują badania, po pierwszym szale odwiedzania fryzjerów i kosmetyczek związanym z ponownym otwarciem salonów może nastąpić obniżenie popytu, na którym bardziej ucierpią gabinety kosmetyczne. Dlatego wnioskujemy o obniżenie stawki VAT do 8 proc. dla zabiegów kosmetycznych, który dziś wynosi 23 proc., mimo że w przypadku fryzjerstwa stanowi on już 8 proc. — mówi Michał Łenczyński, dyrektor Akademii Sztuki Piękności i założyciel inicjatywy Beauty Razem.
Branża postuluje też o odliczenie od płaconego podatku minimum 50 proc. nakładów na środki higieniczne, dezynfekcyjne i ochronne przez okres do 12 miesięcy od ustania stanu epidemicznego. Restauracje i tzw. food courty w centrach handlowych mogły rozpocząć działalność 4 maja, jednak z zastrzeżeniem, że jedzenie mogą sprzedawać wyłącznie na wynos, podobniejak lokale gastronomiczne poza galeriami, które nie zawiesiły działalności na czas stanu epidemicznego. Te, które chciałyby przyjmować gości na miejscu, wciąż czekają na konkretne wytyczne. Branża gastronomiczna apelowała ostatnio do rządu o jak najszybsze odmrożenie, ostrzegając, że jego brak, nawet w przypadku obecnie proponowanych programów pomocy rządowej, „może doprowadzić do powszechnego upadku branży”.
„Przedstawione przez Ministerstwo Rozwoju wytyczne, konsultowane z organizacjami branżowymi, są doskonałą odpowiedzią na powyższe zagrożenia. Apelujemy o ich jak najszybsze opublikowanie i wdrożenie w celu umożliwienia placówkom gastronomicznym rzetelnego przygotowania się do powrotu do reaktywacji swojej działalności” — napisali w apelu do rządu przedstawiciele branży HoReCa.
Jak powiedziała Jadwiga Emilewicz dziennikarzom RMF FM, gdy dojdzie do uruchamiania restauracji, będą one musiały spełnić trzy podstawowe warunki. Po pierwsze, zapewnić obsługę kelnerską. Działalność samoobsługowa — poza jedzeniem na wynos — będzie niedopuszczalna. Po drugie, stoliki, przy których będą siedzieć goście, mają być od siebie oddalone o 2 metry. Ponadto początkowo dopuszczalne będzie przyjmowanie gości tylko w ogródku.
Odmrażanie gospodarki pod licznymi warunkami
Rzadziej w galeriach, ale koszyk cięższy
Od 4 maja działają galerie handlowe. Co prawda bez biur podróży, kin, siłowni, zakładów fryzjerskich i kosmetycznych oraz restauracji w formacie stacjonarnym. Po otwarciu sklepy i zarządcy muszą zapewnić klientom maseczki, płyny do dezynfekcji rąk i częściej czyścić powierzchnie. Jak policzył Top Kay, ruch w centrach handlowych był po ich otwarciu o 30-40 proc. mniejszy niż przed zamknięciem w marcu. Natomiast według Credit Agricole sprzedaż w sklepach typowych dla centrów handlowych (ale nie tylko w galeriach) po otwarciu zauważalnie wzrosła — np. w sklepach RTV, AGD i meblowych klienci banku zapłacili kartami dwukrotnie więcej niż dwa tygodnie wcześniej i o 60 proc. więcej niż przed zamknięciem w marcu.
Paweł Berłowski
Kosztowna walka z wirusem
Oszacowanie strat wynikających z zamrożenia gospodarki na czas pandemii jest niezwykle trudne zważywszy na brak historycznego precedensu. Istnieją jednak szacunki ekspertów, oparte na założeniach co do stopnia zamknięcia poszczególnych części polskiej gospodarki. Wyniki tych prognoz wahają się od 0,2 proc. PKB tygodniowo według analityków ING po 0,62 proc. PKB tygodniowo według obliczeń ekspertów Konfederacji Lewiatan i Federacji Przedsiębiorców Polskich. To oznacza, że przez sześć tygodni najsurowszych obostrzeń (od 15 marca do 4 maja, gdy dokonano pierwszych rozluźnień), gospodarka mogła stracić od 27 mld zł do nawet 84 mld zł.
84 mld zł - nawet tyle mogło kosztować polską gospodarkę jej zamknięcie w imię walki z pandemią.
Marcel Lesik
Reguły powrotu do pracy
Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) podkreśla, że powroty do miejsc pracy są uzależnione od właściwego zorganizowania BHP. Punktem wyjścia jest identyfikacja, także przy udziale pracowników, zagrożeń fizycznych, biologicznych, chemicznych, psychospołecznych i odpowiednia ocena ryzyka. Kolejnym etapem jest opracowanie planu działań, pozwalającego normalnie pracować i zapobiegać rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Zagrożenie eliminuje przede wszystkim praca zdalna. W przypadku konieczności normalnej pracy firma musi zapewnić środki ochrony zbiorowej (maseczki, środki dezynfekcji, obudowy pleksiglasowe, przegrody), wydajną wentylację, zmianowość pracy, zwiększanie liczby przerw, częstsze sprzątanie. Przed wdrożeniem tych procedur należy poinformować o nich pracowników i w razie potrzeby przeprowadzić szkolenie.
Jarosław Królak
Sprawdź program webinaru "Nowa organizacja pracy po pandemii", 19 maja 11:00 >>
Zagraniczne podróże ruszą powoli
— Rząd przygotowuje się do wznowienia międzynarodowych połączeń lotniczych i kolejowych, ale wymaga to wielu tygodni spokojnej operacji — powiedział Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury, na antenie Radia Kraków.
Jego zdaniem „trudno powiedzieć”, kiedy koleje wrócą na międzynarodowe trasy w normalnym trybie, skoro nawet na trasach krajowych pasażerów jest 80-90 proc. mniej niż zwykle. Linie lotnicze nie operują w Polsce od 15 marca (LOT nie wykonuje również połączeń krajowych). Przewoźnicy już kilkukrotnie przesuwali termin wznowienia lotów. Na ten moment LOT ma odwołane rejsy do końca maja, Wizz Air do 24 maja, a Ryanair będzie latać w bardzo ograniczonym zakresie (wyłącznie z lotnisk w Wielkiej Brytanii i Irlandii) do 28 maja. Od początku miesiąca Wizz Air lata natomiast z Wiednia i londyńskiego Luton m.in. do Dortmundu, Eindhoven, Sofii, Bukaresztu i Lizbony.
Małgorzata Grzegorczyk