W spotkaniu z okazji zbliżającego się jubileuszu 30-lecia spółki wzięli udział partnerzy technologiczni i klienci Exatel oraz przedstawiciele instytucji publicznych. Wydarzenie było okazją do premierowego zaprezentowania autorskiego rozwiązania sieciowego SDN, a także kolejnej odsłony systemu ochrony Tama przed atakami DDoS.
– Od pięciu lat intensywnie rozbudowujemy własne technologie. Nasze rozwiązania do ochrony przed cyberzagrożeniami (TAMA) i do zarządzania siecią telekomunikacyjną (SDN – Software Definend Network) sprawiają, że w tych obszarach Polska już nie musi być zależna od propozycji zaufanych zagranicznych dostawców infrastruktury – zaznaczył Nikodem Bończa Tomaszewski, prezes zarządu Exatel.
Tamowanie ataków
Od lat ataki DDoS wyrządzają biznesowi wielkie szkody wizerunkowe i finansowe. Z myślą o uodpornieniu się na nie Exatel zbudował system anty-DDoS o nazwie TAMA, który zadebiutował na rynku w 2020 r. Jego kolejne wydanie TAMA PRO 7, zaprezentowane podczas Exatel Telco Summit, jest rozwiązaniem w 100 proc. opracowanym w Polsce, skalowanym i stale rozwijanym.
Z systemu TAMA już korzysta 134 klientów Exatel, a wśród nich są operatorzy telko, banki i instytucje administracji publicznej. Choć system jest stale rozwijany, to zarazem już zasługuje, zdaniem Karola Wróbla, dyrektora departamentu bezpieczeństwa w Exatel, na traktowanie go jako rozwiązania „sprawdzonego w boju” i wyróżniającego się na rynku technologii ochrony przed DDoS.
Dane odzwierciedlające ataki DDoS dowodzą, że takich ataków jest coraz więcej i są one coraz bardziej zaawansowane. Ataki wolumetryczne choć są znane od lat, to jednak się nie dezaktualizują i nie wychodzą z użycia przez cyberprzestępców. Wprost przeciwnie – kolejne są coraz bardziej wyrafinowane i szkodliwe. Dlatego następnym krokiem w obronie przeciwko nim będzie już nie tylko neutralizowanie napaści wolumetrycznych. Rozwój Tamy jest obecnie ukierunkowany na skuteczną ochronę warstw aplikacyjnych.
Bez sieci nie jesteśmy obecnie zdolni do pracy, do nauki i odpoczynku, do życia. Sieć nas otacza, jej obecność jest krytycznie ważna dla funkcjonowania biznesu, państwa i społeczeństwa. Bez sieci nie sposób dziś zrealizować jakiegokolwiek zamiaru. Istnieje ogromna potrzeba dostępu do sieci, ale musi być ona niezawodna i bezpieczna, musi umożliwiać błyskawiczne reagowanie na wyzwania pochodzące z szybko zmieniającego się świata. W takim kontekście trzeba zauważyć, że tradycyjny model działania telekomów dobiega końca, gdy inwestowano w infrastrukturę, by na jej podstawie świadczyć usługi. Obecnie obowiązujące stawki usług telekomunikacyjnych w UE są niskie, a oczekiwania użytkowników co do jakości tych usług wysokie. Powstaje sytuacja, która domaga się nowej wizji sieci. W odpowiedzi na to wyzwanie Exatel postanowił przekształcić się z firmy telekomunikacyjnej prowadzącej badania i rozwój w firmę technologiczną. W ślad za obraniem nowej opcji strategicznej poszły działania, inwestycje, co doprowadziło do wypracowania nowego typu sieci SDN (software defined network). W wersji przygotowanej przez Exatel opisujemy sieć SDN jako tę, którą definiuje sam użytkownik, zgodnie ze swoimi potrzebami (self defined network). Dzięki temu powstaje sieć zoptymalizowana kosztowo i efektywniejsza funkcjonalnie.
W globalnej cyberprzestrzeni Polska jest, jak podaje Microsoft, krajem najczęściej atakowanym. Rodzime jakościowe rozwiązania Exatel niwelują skutki hakerskiego procederu. Napastnikom najpierw nie udało się sparaliżować Polski energetycznie, a teraz cybernetycznie. W 2022 r. ponad 820 razy polska infrastruktura krytyczna i administracja odparła ataki DDoS. Niemała w tym zasługa Exatel, który dał się poznać z responsywności, kreatywności i umiejętności szybkiego oraz skutecznego stawiania czoła wyzwaniom. Zgodnie z zapowiedzią Pawła Lewandowskiego, wiceministra cyfryzacji, rząd zamierza powierzyć tej spółce funkcję operatora strategicznej sieci bezpieczeństwa.
Natychmiastowy odpór
TAMA PRO 7 stale monitoruje ruch w obu kierunkach, dokonuje filtracji nieprawidłowych pakietów i monitoruje stan łącz. Już w trakcie cyberataku identyfikuje nieuprawioną ingerencję, natychmiast uruchamia mitygację złych połączeń i raportuje na żywo statystyki połączeń. Przypomina ściany ogniowe (firewalls), z tą różnicą, że te są podatne na ataki DDoS, a TAMA stawia im czoła.
Exatel wywodzi się z usług sieci rozległych, przeznaczonych dla sektorów bankowego i energetycznego przez Tel-Energo i Telbank jeszcze w poprzednim stuleciu. Po połączeniu obu spółek w Exatel nowa spółka rozwinęła też usługi dla podmiotów sfery publicznej. W ostatnich latach zostały one poszerzone o czysto komercyjne serwisy świadczone przez operatora dla operatorów krajowych i na linii wschód – zachód, ale też dla dużych platform handlowych e-commerce. Ta część naszego biznesu rośnie najszybciej, ostatnio zwłaszcza ze względu na rozwój energetyki odnawialnej. Staramy się wychodzić naprzeciw potrzebom. Dlatego niedawno jako pierwsi w Europie postawiliśmy sprzęt umożliwiający przepustowość 800 GB/s, co pokazuje skalę i możliwości naszego biznesu. Nasza spółka posiada w Polsce 22 tys. km sieci światłowodowej i 3,6 tys. węzłów oraz kilkanaście w Europie, własny teleport satelitarny, 2 centra przetwarzania danych i zespół badawczo-rozwojowy. Ekspansja jest dokonywana stopniowo, nie zapominamy o bezpieczeństwie. Projektując bezpieczeństwo sieci w Polsce, rząd wyraził pragnienie, by w możliwie szerokim zakresie oprzeć je na polskich rozwiązaniach i dzięki temu uzyskać niezależność od globalnych dostawców. Exatel podjął to wyzwanie i po siedmiu latach bardzo ciężkiej pracy można uznać, że Polska staje się cybernetycznie suwerenna i zdolna budować sieć zabezpieczoną własnymi rozwiązaniami.
– Opracowaliśmy TAMA na podstawie danych rzeczywistych, które odzwierciedlały zmagania w cyberprzestrzeni małych i średnich operatorów, firm z sektorów energetycznego i bankowego oraz z administracji publicznej. System działa efektywnie, a liczba sprzedawanych przez Exatel usług rośnie każdego roku średnio o 17 proc. – podkreślił Karol Wróbel.
System TAMA działa na infrastrukturze Data Center firmy Exatel, chroni ruch klienta przez cały czas i reaguje na ataki bardzo szybko, wręcz w trybie natychmiastowym. Odpowiedź systemu na napaść jest generowana dosłownie w sekundę po dokonaniu jej identyfikacji. Tak było w połowie maja 2023 r., gdy atak DDoS uderzył w polskie serwisy informacyjne. Czytelnicy odnotowali wtedy brak dostępu do informacji umieszczanych na bieżąco w serwisach, m.in. wPolityce.pl, Polityka.pl, Wyborcza.pl, Rp.pl, Se.pl czy Niezalezna.pl. Na wniosek Janusza Cieszyńskiego, ministra cyfryzacji, Exatel i NASK zaoferowali wtedy wydawcom swoje wsparcie.
Tworząc nowy techsystem SDN prowadziliśmy wielokierunkowe badania, które obejmowały analizę trendów rynkowych oraz testy sprzętu i oprogramowania. Zaczynaliśmy od początku – od przysłowiowej deski kreślarskiej. Korzystaliśmy jednak z ogromnego doświadczenia zdobywanego przez lata przy budowie i eksploatacji rozległej sieci teletransmisyjnej. Z czasem tytaniczna praca zaczęła przynosić efekty, co wzmocniło naszą determinację w dążeniu do zbudowania pionierskiego rozwiązania SDN klasy światowej. W 2021 r., zaledwie po kilku latach intensywnej pracy, nasz produkt był gotowy i udało nam się wdrożyć pierwszą usługę, a na początku 2023 r. kolejne usługi. Nie byłoby to możliwe bez przeorientowania procesów w firmie na prace badawczo-rozwojowe i tworzenie nowych technologii, bez nauczenia się krzemu, programowania, wrażliwości na potrzeby klientów. W tym samym czasie, gdy tworzyliśmy system przeciw atakom DDoS i sieć sterowaną przez użytkownika SDN nastąpiła zmiana naszego DNA w kierunku orientacji na klienta i jego potrzeby. Przed laty telekomunikacja była szczytem technologicznego postępu, ale dziś jest jedynie podstawą do bardziej zaawansowanych usług. Dziś EXATEL dostarcza zarówno łączność jak i bazujące na niej usługi. Niezależnie, czy użytkownik oferowanej przez nas sieci SDN jest małym, średnim czy dużym operatorem. Niezależnie też od tego, czy nasza sieć SDN użytkowana jest w elektrowni, banku czy korporacji to jej użytkownik samodzielnie ustala jej właściwości i czyni to w taki sposób, by zaspokoić swoje potrzeby w sposób bezpieczny i efektywny. Należy podkreślić, że nasz SDN to nie tylko sieć czy zespół urządzeń lecz cały ekosystem technologiczny, który umożliwia realizację palety działań – od planowania i konfiguracji po transmisję i zarządzenie.
Duże polskie serwisy medialne doświadczyły masywnego ataku DDoS. Exatel wraz ze spółką NASK wystarczyło pięć godzin, by przekazać skuteczne środki zaradcze w postaci alternatywnych usług hostingowych i cyberbezpieczeństwa.
Sieć, jakiej nie było
Właściwości nowych usług Exatel, systemu TAMA, a zwłaszcza sieci SDN w nowej formule, streszczają się w pojęciu „automatyzacja”. Samosterowalne ekosystemy rewolucjonizują tradycyjne życie nie tylko administratora, lecz również użytkowników. Zautomatyzowanie procesów sterowania siecią sprawia, że użytkownicy sieci SDN od Exatel już doświadczają nowej jakości jej funkcjonowania.
– W Exatel najpierw powstał wewnętrzny start-up, potem software house. Obecnie mamy fabrykę oprogramowania, która stabilnie wydaje kolejne wersje kodu w odpowiedzi na bieżące wyzwania – tłumaczył Karol Wróbel.
SDN od Exatel to rozwiązanie do budowy sieci, które gwarantuje pełną programowalność, elastyczność, otwartość na współpracę z innymi systemami i cyberbezpieczeństwo. Można korzystać z niego jak z usługi dostarczanej online lub jak z produktu z półki.
Grupa Play oferuje kompleksowe usługi dla biznesu, dla których podstawą jest najnowocześniejsza infrastruktura telekomunikacyjna oraz zaawansowane i bezpieczne rozwiązania chmurowe. Ponadto nasze produkty i usługi ICT są wspierane ekspercką wiedzą, cenioną na rynku. Dla przedsiębiorców Play to partner w biznesie, we współpracy z którym polskie firmy mogą przyspieszyć swój rozwój i jeszcze lepiej niż dotąd odpowiadać na potrzeby swoich klientów. Wchodzimy we współpracę z Exatelem przekonani, że pomoże nam ona zapewnić jeszcze większej grupie naszej klientów biznesowych oraz instytucji publicznych rozwiązania teleinformatyczne najlepiej dostosowane do ich potrzeb.
Firma sięgająca po SDN od Exatel decyduje się na przebudowę i rozwój swojej sieci zgodnie z nową architekturą, która opiera się na urządzeniach szkieletowych (SDNcore – wydajnym sprzęcie zlokalizowanym w głównych węzłach sieci połączonych z innymi urządzeniami i tworzących fundament sieci o przepustowości do 400 Gb/s) i brzegowych (SDNedge – rozwiązaniach zapewniających połączenie sieci dostępowych i tranzyt do sieci szkieletowej). Dzięki temu uzyskuje możliwość konfigurowania i zarządzania swoją siecią z poziomu sterownika SDN (SDNomni) oraz specjalnego portalu do zarządzania (SDNexpo). Natychmiastową korzyścią z wdrożenia SDN od Exatel jest optymalizacja pracy administratorów m.in. przez sprawniejszy podgląd stanu sieci, poszczególnych urządzeń i usług.
– Przy zmianach, jakie zachodzą obecnie w funkcjonowaniu sieci, nasz produkt ze względu na jego kompleksowość tworzy TechSystem SDN. Naszym zadaniem jest ciągłe modyfikowanie obsługujących go urządzeń i wprowadzanie nowych funkcjonalności w obszarze zarówno sprzętu, jak i oprogramowania, które jest mózgiem całego systemu – mówił wiceprezes Rafał Magryś.
SDN od Exatel to elastyczność, bo użytkownik sam zarządza siecią i może rozwijać jej funkcjonalności; bezpieczeństwo; efektywność kosztowa oraz przyjazność środowisku, bo pełna kontrola nad siecią oznacza kontrolę nad zużyciem energii, a także możliwość zrównoważonego rozwijania sieci we własnym zakresie, bez konieczności wymian infrastruktury w cyklach pięcioletnich. Wisienką na torcie tego rozwiązania jest ExaHub – własne bezpieczne rozwiązanie wideokonferencyjne Exatel, które umożliwia organizowanie zdalnych spotkań i jest alternatywą dla rozwiązań komercyjnych.
Biznesowy pazur
Podczas konferencji Play i Exatel podpisały porozumienie o biznesowej współpracy na najbliższe siedem lat i o wspólnym świadczeniu usług dla biznesu oraz sektora publicznego. Strategiczne partnerstwo obu spółek będzie się wyrażało we „wzajemnej współpracy i uzupełnianiu się. Ma być formalną podstawą do współpracy w oparciu o infrastrukturę obu spółek, usług mobilnych, wiedzy, rozwiązań chmurowych i bezpieczeństwa. Alians umożliwi ponadto Exatelowi zaoferowanie usług telefonii komórkowej w oparciu o infrastrukturę Play.
– Dzięki strategicznemu partnerstwu z Play będziemy mogli rozwijać całą gamę usług telefonii mobilnej. Exatel i Play świetnie uzupełniają się, jeśli chodzi o portfolio produktów i doświadczenie. Synergia szkieletu i sieci Exatel oraz sieci dostępowej Play to podstawa do zaproponowania kompleksowych usług telekomunikacyjnych. Razem możemy walczyć o pozycję lidera usług telekomunikacyjnych dla B2B, sektora publicznego i infrastruktury krytycznej w Polsce – stwierdził wiceprezes Szymon Ruman.
Exatel już odgrywa rolę strategicznego operatora dla państwa, gdyż obsługuje MSZ, MON, MSW i służby mundurowe, ratownictwo, rejestry państwowe i duże obszary w infrastrukturze krytycznej. Po nadaniu ostatecznego kształtu ustawie o cyberbezpieczeństwie stanie się, co jest wielce prawdopodobne, operatorem strategicznej sieci bezpieczeństwa (OSSB), czyli specjalnym operatorem zapewniającym państwu nie tylko rodzime technologie telekomunikacyjne, lecz również cyberbezpieczeństwo. Projekt ustawy został przyjęty w dniu 6 czerwca 2023 roku.