Popyt na kredyty i pożyczki w drugiej połowie ubiegłego roku był napędzany przede wszystkim przez przedsiębiorstwa. Jak wynika z danych Związku Firm Pośrednictwa Finansowego, tylko w tej kategorii sprzedażowej nastąpił wzrost w porównaniu z poprzednim rokiem. Jednakże obecny jest inny. Najnowsze badania sytuacji na rynku kredytowym autorstwa Narodowego Banku Polskiego wskazują na spadki w tym obszarze - szczególnie wśród małych i średnich firm.
Zgodnie z raportem „Wpływ podwyżek stóp procentowych na koszty finansowe przedsiębiorstw w Polsce” firmy Grant Thornton, w połowie 2022 r. średnie oprocentowanie kredytów firmowych wyniosło 8,7 proc., czyli najwyżej od 14 lat. Mało tego - w drugim kwartale tego roku banki zamierzają zaostrzyć kryteria udzielania każdego typu kredytów. Jednak w zakresie kredytów firmowych zmiany mają dotyczyć tylko sektora MŚP.
– Obecnie kredyt jest nie tylko droższy, ale też coraz trudniej go uzyskać. A to nie koniec przeszkód. Starania o finansowanie tego typu mogą podjąć wyłącznie firmy z kilkuletnim stażem i stabilne finansowo, których obrót przekłada się na wystarczającą zdolność kredytową – tłumaczy Kamil Nowak, dyrektor sprzedaży w Transcash.eu.
Gdzie w takim razie szukać innej formy wsparcia finansowego dla firmy?
Rozważ faktoring
Na polskim rynku finansowanie faktur jest stosunkowo niszową usługą, ale jej popularność rośnie. Z danych Polskiego Związku Faktorów wynika, że w pierwszym kwartale 2023 r. skorzystało z niej ponad 22 tys. firm, a obroty usługodawców sięgnęły 114 mln zł.
Faktoring umożliwia odzyskanie pieniędzy z faktury nawet w dniu jej wystawienia, co jest przydatnym rozwiązaniem np. w przypadku firm, które oczekują na należne pieniądze nawet kilkadziesiąt dni. Proces zwykle odbywa się online, a finansować w ten sposób można jedną lub wiele faktur. Dzięki tej opcji firmy otrzymują na konto stałe wpływy i chronią się przed utratą płynności niedużym kosztem – w porównaniu do standardowego kredytu. Ponadto, w stosunku do kredytu, prowizja za tę usługę jest nawet kilkukrotnie niższa.
– Kryteria wstępne w przypadku usługi faktoringu są łagodniejsze – sfinansowanie faktury nie wymaga zdolności kredytowej ani długiego stażu działalności. Faktoring jest usługą niezależną od wzrostu stóp procentowych, a finansowanie jest ściśle powiązane z fakturami, jakie wystawiają przedsiębiorcy. Prowizja w przypadku usług tego rodzaju zwykle waha się od około 3 do 7 proc., natomiast w faktoringu pełnym, pozwalającym finansować wszystkie faktury w relacji z wybranym kontrahentem, opłatę zazwyczaj można negocjować – tłumaczy Kamil Nowak.
Dodaje, że przy wyborze faktora warto zwrócić uwagę na to, czy wypłaca pełną kwotę brutto faktury i jak kształtują się opłaty za usługi dodatkowe, takie jak zwiększenie limitu czy windykacja należności.
A może leasing
Kolejna opcja warta rozważenia to leasing, który jest bardzo popularną wśród firm formą finansowania środków trwałych. W raporcie „Mikro, małe i średnie firmy o usługach finansowych 2022” firmy Indicator i Związku Banków Polskich czytamy, że popyt na leasing nie maleje. W 2022 r. korzystało z niego 29 proc. małych i 38 proc. średnich przedsiębiorstw.
Największym powodzeniem cieszy się w branży transportowej. Łączna wartość sfinansowanych nim pojazdów ciężarowych w 2022 r. wyniosła 21,5 mld zł, co oznacza ponad 11-procentowy wzrost w stosunku do 2021 r. Ponad połowę tej kwoty stanowiły ciągniki siodłowe, 24 proc. to naczepy i przyczepy, a 20 proc. - pojazdy ciężarowe powyżej 3,5 tony. Co istotne, w 2022 r. firmy z sektora MŚP stanowiły aż 69 proc. klientów leasingu. Jakie są szacunki na przyszłość? Eksperci Polskiego Związku Leasingu prognozują, że w 2023 r. nastąpi dalszy wzrost tego typu finansowania i może on sięgnąć nawet 9 proc. dla całego sektora.
Warto dodać, że leasing jest łatwiej dostępny niż kredyt i pozwala ograniczyć inwestycje we flotę. Należy jednak pamiętać, że nie jest odporny na zawirowania gospodarcze, ponieważ ceny przedmiotów leasingu idą w parze z inflacją. Jak mówią eksperci z Santander Leasing, w 2022 r. raty nowo zawieranych umów były średnio o 35 proc. wyższe w porównaniu do tych już trwających.
Co wybrać
Każda forma finansowania ma inne atuty i odpowiada na inne potrzeby przedsiębiorcy. Gdy wymaga jednorazowego zastrzyku gotówki, np. w przypadku inwestycji, wtedy najlepszym wyborem będzie kredyt. Banki różnie wyliczają zdolność kredytową, zatem warto porównać co najmniej kilka ofert. W przypadku kredytu krótkoterminowego raty będą wyższe, ale ogólny koszt finansowania niższy, dlatego ta forma jest najpopularniejsza wśród firm. Co do leasingu – ta opcja sprawia, że przedsiębiorca nie musi inwestować w zakup pojazdów czy sprzętów potrzebnych w biznesie. Jeśli chodzi o faktoring - nie wpływa on na zdolność kredytową firmy, co może mieć znaczenie przy staraniach o finansowanie. Można również rozważyć skorzystanie z kilku opcji jednocześnie.