„Cud w sercu Europy”, „Polski gen przedsiębiorczości” — zagraniczne media w ostatnim czasie piszą o Polsce w tonie, na który długo czekaliśmy. Podkreślają naszą niezwykłą przedsiębiorczość, odporność na globalne kryzysy i wytrwałość, dzięki której nie poddajemy się mimo przeciwności losu. Potwierdzają to fakty. Przez ostatnie 30 lat Polska rosła średnio o 4 proc. rocznie. To 2,5 razy szybciej niż strefa euro. To nie był jednorazowy wzrost, ale konsekwentna praca, by znaleźć się w gronie 20 największych gospodarek świata. Nikomu nawet nie śniło się, że dogonimy Japonię.
Nowy etap rozwoju i nowe wyzwania
Dotychczasowy model rozwoju polskiej gospodarki — oparty na niskich kosztach, konsumpcji i funduszach unijnych — już się wyczerpał. Najważniejsze wyzwania stojące przed Polską i Europą to rozwój gospodarki opartej na innowacjach i nowych technologiach, aby budować przewagi konkurencyjne. Po prostu nie stać nas na to, by nie inwestować w innowacje.
Z modelu gospodarki produkcyjnej na innowacyjną
Rosnące koszty zarówno energii, jak też pracy sprawiają, że musimy szukać przewag konkurencyjnych już nie w produkcji, lecz w innowacjach i technologii. Do tego potrzebne są jednak inwestycje w badania i rozwój, a z tym w Polsce od lat jest problem — na B+R wydajemy około 1,5 proc. PKB, wyraźnie poniżej unijnej średniej i poniżej ambicji kraju, który chce budować innowacyjną gospodarkę. Jeszcze gorzej wygląda aktywność inwestycyjna firm prywatnych, które od niemal dekady maleją. Firmy działają ostrożniej, podejmują mniej ryzyka, rzadziej planują inwestycje. Przyczyn jest wiele: niestabilność prawa, przeregulowanie, rosnące koszty, ale także brak kapitału. Do tego od kilku lat dochodzi napięta sytuacja geopolityczna, wojna za naszą granicą i niestabilność rynków.
W Polsce brakuje innowacyjnych firm, a mamy przecież znakomite pomysły rodzące się na przykład w start-upach i spin-offach. Przykładem polskiej innowacyjności jest firma Iceye, która powstała przy współpracy z Aalto University i dzięki grantom badawczym w Finlandii stała się globalnym liderem technologii satelitarnych. Choć otrzymywała wsparcie B+R z programów fińskich i europejskich, to prawdziwy kapitał wzrostowy — setki milionów euro — pozyskała od inwestorów międzynarodowych, co pokazuje, że w Polsce nadal brakuje mechanizmów finansowania na taką skalę.
Liczby mówią same za siebie — inwestycje funduszy private equity stanowią zaledwie 0,15 proc. PKB, ponadtrzykrotnie mniej niż średnia europejska. Bez kapitału rozwojowego będziemy mieli świetne pomysły i żadnych globalnych firm.
Innowacje jako fundament bezpieczeństwa i konkurencyjności
Farmacja to od lat lider innowacyjności w polskim przemyśle. Według GUS 72 proc. firm farmaceutycznych w Polsce wdrożyło co najmniej jedną innowację. Branża farmaceutyczna to branża strategiczna, zapewnia bezpieczeństwo lekowe. W Ukrainie dwa razy więcej dzieci zmarło z powodu braku insulin niż w wyniku działań zbrojnych. Jako polski producent leków w ciągu ostatnich pięciu lat zwiększyliśmy produkcję o 75 proc. Dywersyfikujemy łańcuchy dostaw i produkcję, rozwijając ją także poza Polską, by w przypadku kryzysu pacjenci mieli zapewniony dostęp do niezbędnych leków. Z każdej złotówki wydanej na polski lek 87 groszy wraca do budżetu.
Adamed od 2001 r. zainwestował w badania i rozwój 2,4 mld zł. W badania nad oryginalnymi lekami, m.in. na nowotwory, przeznaczyliśmy już 600 mln zł. To wymaga odwagi, bo rozwój nowego leku trwa średnio 15 lat i mniej niż 1 proc. badanych cząsteczek trafia na rynek. Polska ma talenty i potencjał, by stworzyć własny, innowacyjny lek. Jeden taki lek, jak pokazał przykład Danii, może bardzo znacząco podnieść PKB kraju. W listopadzie otworzyliśmy Adamed Discovery w Kajetanach — nowe centrum badawczo-rozwojowe, gdzie nasi naukowcy pracują nad przełomowymi terapiami na nowotwory i choroby mózgu.
Technologie, w tym sztuczna inteligencja, przestały być dodatkiem. Stają się kluczowym motorem innowacji we wszystkich sektorach gospodarki. W farmacji AI analizuje miliony cząsteczek i skraca proces odkrywania nowych leków, w medycynie wspiera diagnostykę obrazową i pozwala wcześniej wykrywać nowotwory oraz choroby neurologiczne. W produkcji algorytmy zarządzają złożonymi łańcuchami dostaw i kontrolą jakości. Dziś AI to już nie wybór, to konieczność, a firmy, które nie wdrożą tej technologii, zostaną w tyle za konkurencją.
Kapitał dla innowacji: czas na realne wsparcie państwa
Dziś przedsiębiorcy bardziej niż kiedykolwiek potrzebują wsparcia państwa, które tworzy przestrzeń do odważnych decyzji, by firmy nie bały się inwestować właśnie teraz, kiedy od odwagi zależy nasza przyszła pozycja gospodarcza.
Odważne, strategiczne decyzje są potrzebne zwłaszcza w energetyce. Ceny energii w Polsce — jedne z najwyższych w Europie — uderzają zarówno w firmy, jak też gospodarstwa domowe. Podobnie jak w wielu polskich firmach produkcyjnych w Adamedzie opłaty za prąd i gaz wzrosły w ciągu pięciu lat trzykrotnie. Musimy zainwestować w rozwój branży energetycznej i mieć odwagę wprowadzić nowe technologie energetyczne pozwalające na dywersyfikację źródeł energii. Bez tego Polska straci konkurencyjność, a Polacy będą płacić coraz wyższe rachunki.
No i oczywiście ze względu na sytuację geopolityczną kluczowa dla nas pozostaje obronność.
Do przestawienia gospodarki na innowacyjne technologie potrzebne jest utrzymanie kursu na deregulację, także na poziomie europejskim, publiczne wsparcie dla inwestycji prywatnych, ułatwienie dostępu do kapitału oraz istotne zwiększenie nakładów na naukę i badania.
To nie jest lista życzeń — to konieczność, jeśli Polska ma utrzymać dynamikę wzrostu gospodarczego. Wierzę, że jesteśmy gotowi na więcej i że właśnie teraz jest historyczny moment na kolejny gospodarczy i rozwojowy skok.
Przedsiębiorca, lekarz endokrynolog, przewodnicząca rady nadzorczej i współwłaścicielka spółki Adamed Pharma, jednej z największych i najbardziej innowacyjnych polskich firm farmaceutyczno–biotechnologicznych ze 100-procentowym polskim kapitałem. W 2025 r. zwyciężyła w konkursie EY na Przedsiębiorcę Roku. Jest członkiem komitetu sterującego inicjatywy deregulacyjnej SprawdzaMY.