182 tys. — prawie tyle przestępstw klasyfikowanych jako gospodarcze wykryła w ubiegłym roku policja. Ich liczba rok do roku spadła o niespełna 5 proc. Najpopularniejsze to oszustwo (artykuł 286 Kodeksu karnego), ale nie najważniejsze.
— Przestępcy z uwagą śledzą wysiłki w uszczelnianiu systemu podatkowego. Do takich działań należało uregulowanie zasad opodatkowania i zwrotu podatku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Ta dziedzina działalności gospodarczej w ostatnich latach stała się ulubionym obszarem rozpoznanych przez policję zorganizowanych grup przestępczych, które dysponując „fachowym wsparciem” permanentnie wyłudzały zwrot podatku, działając na szkodę skarbu państwa — mówi ekspert wydziału do walki z przestępczością gospodarczą Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji (KGP), chcący zachować anonimowość. Wiele grup zajmujących się kiedyś np. produkcją czy handlem narkotykami przerzuciło się na nielegalną produkcję i handel wyrobami akcyzowymi — papierosami, tytoniem lub alkoholem. Przemyt luksusowych artykułów, wyłudzenia kredytów lub towarów nie są już plagą.
— Przestępczość podatkowa stała się jednym z głównych obszarów działania zorganizowanych grup przestępczych i to ten rodzaj przestępczości z wykorzystaniem obrotu gospodarczego obecnie stanowi największe wyzwanie dla organów ścigania. Popełniane są przestępstwa nowe, dotychczas nieznane, jak oszustwa internetowe, wyłudzanie danych, włamania na konta firm, podstawianie fikcyjnych faktur do zapłaty na sfingowane e-maile i wiele innych wykorzystujących elektroniczną wymianę informacji — mówi ekspert KGP.
Najpopularniejszym przestępstwem przy użyciu nowoczesnych technologii jest tzw. phishing. Przestępca podszywa się pod inną osobę lub instytucję w celu wyłudzenia określonych informacji (np. danych logowania, szczegółów karty kredytowej) albo nakłonienia ofiary do określonych działań. Drugim jest tzw. skimming, czyli nielegalne kopiowanie zawartości paska magnetycznego karty płatniczej i jej późniejsze wykorzystanie.
— Obie metody są bardzo popularne i podlegają ciągłym modyfikacjom, przy czym zauważalny jest wzrost przestępstw polegających na phishingu. Dzięki profilaktyce i działalności organów ścigania potencjalne ofiary zyskują możliwość uniknięcia pewnych kategorii przestępstw. Przestępcy jednak nie śpią — starają się stworzyć nowe metody. Trwa nieustanna walka o ich powstrzymanie i zahamowanie rozwoju technik przestępczych już w zarodku — mówi ekspert KGP.
W 2018 r. policja wykryła 3696 przestępstw i wszczęła 4555 postępowań dotyczących phisingu. W 2017 r. było to odpowiednio 2158 i 2340, co oznacza, wzrost rok do roku odpowiednio o ponad 70 i 95 proc.
Pranie pieniędzy
Sprawcy imają się najróżniejszych sposobów, by zalegalizować przestępcze dochody — najczęściej wykorzystują sektor bankowy. Konkretne metody zależą od finezji przestępców, ich możliwości organizacyjno-technicznych, znajomości prawa i systemu podatkowego. Głównym sposobem jest przekazywanie pieniędzy na zagraniczne rachunki bankowe, konta firm zarejestrowanych w rajach podatkowych, które tworzą fikcyjne zobowiązania cywilnoprawne. Popularne jest również mieszanie „czystych” dochodów z „brudnymi” poprzez inwestycje na rynku usług, np. hotelarskich i restauracyjnych. Do zalegalizowania dochodów przestępcy wykorzystują również kasyna, np. kupują znaczne ilości żetonów o dużej wartości, a następnie zwracają je z dyspozycją przelania „wygranej” na wskazany rachunek bankowy. Nie tracą również na popularności próby zalegalizowania dochodów poprzez zakup akcji, obligacji, inwestycje na giełdzie, zawieranie transakcji rodzinnych w postaci pożyczek i darowizn, jak również nabywanie wirtualnych walut, np. bitcoinów i litecoinów.