Prąd popłynie pod dnem Bałtyku

Danuta Hernik
opublikowano: 2000-11-14 00:00

Prąd popłynie pod dnem Bałtyku

Układ przesyłowy HVDC SwePol Link Szwecja- -Polska jest jednym z przykładów rozszerzającej się współpracy technicznej i ekonomicznej w sektorze energetycznym pomiędzy krajami leżącymi w basenie Morza Bałtyckiego. Ostatecznym celem podjęcia tej inwestycji jest stworzenie wspólnego rynku energii elektrycznej, umożliwiającego przesył i obrót energią pomiędzy krajami tego regionu.

Prace nad największą inwestycją energetyczną na Pomorzu trwały półtora roku. Podmorski kabel połączył systemy energetyczne Polski i Szwecji, a na obu brzegach powstały bliźniacze stacje przekształtnikowe prądu stałego. Kabel energetyczny długości 250 km stanie się częścią łącza do przesyłu prądu stałego, tzw. Pierścienia Bałtyckiego.

Pierwszy kabel

Projekt okablowania Bałtyku powstał w Szwecji. Przeprowadzenie takiej operacji nie jest pierwszym tego typu przedsięwzięciem. W 1954 roku rozpoczęto przesyłanie energii elektrycznej podwodnym połączeniem kablowym na wyspę Gotlandia. Vattenfall był wtedy inwestorem, a wykonawcą firma ASEA. Przedsięwzięcie to było pierwszym na świecie przykładem komercyjnego przesyłu prądu stałego pod wysokim napięciem kablem podwodnym. Od tego momentu przesyłanie prądu stałego o wysokim napięciu stało się szwedzką specjalnością. Kolejnymi połączeniami kablowymi prądu stałego HVDC, zrealizowanymi przez firmę Vattenfall, były: Kabel Konti-Skan 1, o mocy 250 MW, (Szwecja-Dania, 1964), Kabel Konti-Skan 2, o mocy 300 MW, (Szwecja-Dania, 1988), Kabel Fenno-Skan, o mocy 500 MW, (Szwecja-Finlandia, 1989), Kabel Bałtycki, o mocy 600 MW, (Szwecja-Niemcy, 1990).

Kierunek Ustka

Połączenie z Polską jest obecnie najnowocześniejszą na świecie linią przesyłową prądu stałego o wysokim napięciu. Prawie w całości kabel biegnie pod morzem. Ułożeniem 238 kilometrów podmorskiego odcinka zajmował się specjalistyczny statek Sea Spider, pływający pod holenderską banderą. Kabel o średnicy 15 centymetrów zakopany jest w dnie Bałtyku na głębokości około metra.

Początkowo firma SwePol Link chciała wybudować stację przekształtnikową w podkoszalińskim Mielnie. Jednak ostatecznie inwestycja została zrealizowana w Wierzbięcinie w gminie Ustka.

Poprzednio przyjęte rozwiązania techniczne zostały zastąpione najnowszą technologią polegającą na zastosowaniu dwóch kabli powrotnych, które tworzą zamknięty układ przesyłowy pomiędzy stacjami w obu krajach. To rozwiązanie, pomimo dodatkowych nakładów finansowych, zostało wybrane przez inwestora przede wszystkim ze względów ekologicznych. Eliminuje ono powstawanie związków chloru i jednocześnie minimalizuje pole magnetyczne wytwarzane przez tego rodzaju kable przesyłowe.

Łącze wysokiej mocy

Kablem będzie przesyłany prąd stały o mocy 600 MW. Stacje przekształtnikowe będą go przetwarzały na prąd zmienny o mocy 400 kW. Polskie stacje zostały przyłączone do napowietrznych linii Żarnowiec-Dunowo. Energia ze Szwecji, pochodząca przede wszystkim z elektrowni jądrowych i wodnych, będzie przesyłana do Polski, jednak kierunek przesyłu można zmienić jednym przełączeniem przycisku.

Nakłady inwestycyjne w przypadku połączenia między Polską i Szwecją szacuje się na 2,7 miliarda SEK, co czyni to przedsięwzięcie jedną z największych inwestycji sektora energetycznego prowadzonych obecnie w Polsce i Szwecji. Inwestorem jest firma SwePol Link AB, należąca do Vattenfall (48 procent udziałów), Svenska KraftnŠt (51 procent) oraz Polskie Sieci Elektroenergetyczne (1 procent). Wykonawcą i dostawcą linii kablowej i stacji przekształtnikowych jest holding ABB.

Na podstawie materiałów źródłowych Vettenfall PolskaDanuta Hernik

[email protected]