Po tegorocznym wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TS UE) w sprawie T. G. Laarhoven przeciwko Staatssecretaris van Financien (16 lutego 2012 r., sygn. akt C.594/10) pojawia się coraz więcej opinii, że polskie przepisy o podatku od towarów i usług (VAT) dotyczące nabywania samochodów osobowych dla celów służbowych są niezgodne z ustawodawstwem unijnym.
Ostatnio w tej sprawie skierowano do ministra finansów zapytanie poselskie Sławomira Kopycińskiego (Ruch Palikota).
Poseł pyta, czy w związku z wyrokiem TS UE przeprowadzono analizę zgodności polskich przepisów dotyczących niepełnego odliczenia VAT przy zakupie samochodów osobowych z ustawodawstwem unijnym przy uwzględnieniu zapatrywań prawnych zawartych w tym orzeczeniu i jakich ustaleń w jej wyniku dokonano.
Interesuje go także, o ile mogą zmniejszyć się przychody budżetu z tego podatku w przypadku wprowadzenia możliwości pełnego odliczenia podatku.
Ograniczenie od 2011 r.
Jak przypomina poseł, od 2011 r. podatnicy nie mają prawa od należnego podatku odliczać całego VAT zawartego w cenie nabywanego samochodu osobowego.
Obowiązuje limit, co wynika z założenia ryczałtowego opodatkowania podatkiem od towarów i usług nieodpłatnego wykorzystywania aut firmowych dla celów prywatnych. Obecnie przy zakupie samochodu osobowego możliwe odliczenie wynosi 60 proc. podatku wykazanego w fakturze, ale nie więcej niż 6 tys. zł.
Nie ma przy tym znaczenia stopień, w jakim samochody są wykorzystywane do celów prywatnych, ani to, czy przedsiębiorcy odpłatnie zezwalają na wykorzystanie samochodów do celów prywatnych, czyli kiedy w ogóle nie dochodzi do czynności opodatkowanych w postaci nieodpłatnego wykorzystania towaru należącego do firmy.
Zryczałtowane opodatkowanie VAT zostało zakwestionowane w tegorocznym orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości, który rozpatrywał zgodność z prawem unijnym przepisów holenderskich.
Według TS UE zastosowanie zryczałtowanych metod obliczania podatku VAT powinno odpowiadać proporcjonalnie zakresowi wykorzystywania samochodów służbowych nieodpłatnie dla celów prywatnych.
Obowiązki Polski
— Obowiązujące w Polsce uregulowania nie zapewniają zachowania wskazanej w orzeczeniu zasady proporcjonalności opodatkowania w stosunku do faktycznego użytkowania samochodów na cele prywatne.
Stąd tylko kwestią czasu jest zakwestionowanie ich zgodności z ustawodawstwem unijnym przed europejskim trybunałem z powołaniem się na wskazany wyrok i zawarte w nim zapatrywania prawne — podkreśla poseł Kopyciński.
Zwraca przy tym uwagę, że z kolei Polska ma obowiązek zapewnić zgodność obowiązującego w niej ustawodawstwa z ustawodawstwem unijnym, w tym z regulacjami dotyczącymi podatku od towarów i usług.
W związku z tym poseł wskazuje na konieczność możliwie najszybszego wprowadzenia zmian przepisów dotyczących odliczenia VAT przy zakupie samochodów osobowych.
W jego ocenie mogą to być regulacje, które zapewnią realizację zasady proporcjonalności wskazanej w wyroku europejskiego trybunału albo przywracające zastosowanie pełnego odliczenia podatku.
— W innym wypadku Polska będzie musiała ponosić koszty związane z ewentualną przegraną w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej — prognozuje Sławomir Kopyciński.
Stanowisko Ministerstwa Finansów w sprawie zgłoszonej przez posła nie jest jeszcze znane. Na odpowiedź ma kilka tygodni. Na razie natomiast wiadomo, że poglądy dotyczące odliczeń VAT przy zakupie samochodów osobowych dla firm są zróżnicowane.
Nie ma jednolitości w tej sprawie w wyrokach wydawanych przez wojewódzkie sądy administracyjne. Niektóre orzeczenia są dla podatników korzystne.