Lepsze perspektywy gospodarcze mają kraje, w których jest wyższy wiek emerytalny oraz takie, w których funkcjonują prywatne fundusze emerytalne - wynika z raportu międzynarodowej firmy doradczej Aon Consulting.
Styczniowy raport Aon dotyczący systemów emerytalnych w Europie - European Pensions Barometer Report 2006 - analizuje stan systemów emerytalnych państw europejskich. Wskazuje, że w lepszej sytuacji są państwa, w których większa część osób w wieku 55-64 lata aktywnie przyczynia się do rozwoju gospodarki, pracując zawodowo.
Drugim kluczowym czynnikiem, warunkującym rozwój gospodarki w przyszłości, jest, zdaniem autorów raportu, udział prywatnych funduszy emerytalnych w systemie gospodarczym kraju.
Trzeci istotny czynnik to zmiany na rynku emerytalnym wynikające ze wstąpienia do UE nowych krajów członkowskich i związana z tym migracja zarobkowa.
Eksperci ułożyli ranking systemów emerytalnych dla krajów UE. Oceniano demografię, adekwatność systemu emerytalnego i jakość programów emerytalnych. Najkorzystniej wypadła Dania, na ostatnim miejscu znalazła się - Belgia. Polska, razem z Niemcami, Luksemburgiem i Portugalią, jest na 13. miejscu. Wysoko oceniono Polskę pod kątem adekwatności systemu emerytalnego do potrzeb. Polska znalazła się na 9. miejscu, czyli została oceniona lepiej niż np. Słowacja, Finlandia czy Irlandia. Miejsce Polski w rankingu obniża demografia; obecnie jest więcej osób pobierających emerytury i renty niż pracujących (w tej kategorii zajęliśmy 25. czyli ostatnie miejsce).
W raporcie podkreślono, że emerytury wypłacane obywatelom stanowią największą pozycję w wydatkach budżetów większości państwa Unii Europejskiej. Ze względu na starzenie się społeczeństw, bez zmiany systemów emerytalnych wydatki te będą dalej rosnąć.
W Szwecji wydatki na emerytury, renty, zasiłki dla bezrobotnych i rodzinne oraz świadczenia zdrowotne wynoszą aż 33,5 proc. PKB (to daje Szwecji pierwsze miejsce wśród krajów UE). Na same emerytury w Szwecji przeznacza się 12,2 proc. PKB.
W Polsce wydatki te stanowią 21,6 proc. PKB. W najlepszej sytuacji są Łotwa, Estonia i Litwa, gdzie wydatki socjalne stanowią od 13,4-13,6 proc. PKB. W Irlandii jest to 16,5 proc. PKB.
"Państwa UE stoją przed dylematem: czy tworzyć systemy emerytalne dostosowane do struktury społeczeństwa, czy takie, na jakie dane państwo stać. Konsekwencją jest rozważenie wyboru między cięciami w wydatkach na cele inne niż emerytalne, a podwyższaniem podatków" - zauważają eksperci Aon.
Zdaniem autorów raportu, takiej sytuacji można uniknąć dzięki funkcjonowaniu funduszy emerytalnych w ramach tzw. III filara ubezpieczeń społecznych, pozwalających obecnie pracującym na dobrowolne gromadzenie oszczędności na ich własne emerytury, zamiast obciążania w przyszłości tymi wydatkami kolejnych pokoleń.
Specjaliści Aon oszacowali również przeciętną zmianę procentową w świadczeniach emerytalnych brutto do 2050 r. z odpowiedników obowiązkowego I filara systemu ubezpieczeń społecznych (czyli emerytury pochodzącej z obowiązkowej składki). W najlepszej sytuacji znajduje się Cypr, gdzie te świadczenia wzrosną o 23,91 proc. W najgorszej - Malta, gdzie spadną o 56,94 proc. W Polsce - spadną one o 42,86 proc.
Wg raportu Aon Consulting, wstąpienie nowych krajów członkowskich do UE oraz wzrost migracji wewnątrz Unii, staną się kolejnymi wyzwaniami dla państw, chcących zagwarantować odpowiednie dochody swoim obywatelom na emeryturze. Niezbędne reformy systemów emerytalnych państw europejskich sprowadzają się do dwóch zasadniczych kwestii: podnoszenia wieku emerytalnego oraz zwiększania roli prywatnych funduszy emerytalnych.
Raport został przygotowany na podstawie badania prowadzonego wśród 25 krajów UE. Aon Consulting to trzeci największy na świecie doradca w zakresie programów pracowniczych, działający w prawie 100 krajach. (DI, PAP)