Polskim hutom coraz trudniej walczyć z importerami, więc grożą ograniczaniem produkcji, a związkowcy protestami. ArcelorMittal Poland, największy koncern stalowy w Polsce i drugi na świecie, tymczasowo zatrzyma jeden z dwóch działających wielkich pieców, a konkretnie piec nr 3 w Dąbrowie Górniczej.
Przyczyny wygaszenia pieca
Powodem takiej decyzji są wciąż pogarszające się warunki rynkowe.
- Prowadzimy obecnie działalność w niezmiernie trudnych warunkach, na które złożył się szereg niesprzyjających czynników. Należą do nich: bardzo wysokie ceny energii, fakt, że tylko europejscy producenci ponoszą koszty zakupu uprawnień do emisji CO2 w ramach systemu EU ETS oraz niewystarczające mechanizmy ochrony rynku. To sprawia, że do Polski napływają bardzo duże ilości wyrobów stalowych po zaniżonych cenach. W ostatnich trzech miesiącach odnotowaliśmy także znaczący spadek cen. Wszystkie te czynniki negatywnie wpłynęły na nasze marże, co oznacza, że utrzymywanie pracy dwóch wielkich pieców jest w tych warunkach ekonomicznie nieuzasadnione - informuje Wojciech Koszuta, prezes ArcelorMittal Poland.
Lawina stali z importu
Według Hutniczej Izby Przemysłowo-Handlowej (HIPH) import zaspokaja już 80 proc. zużycia jawnego wyrobów stalowych w Polsce. Dla wyrobów płaskich, do których należą choćby blachy w kręgach, jest to aż 95 proc.
- Gwałtownie rośnie wolumen płaskich wyrobów stalowych importowanych z Ukrainy i Serbii, ale pojawiły się także dostawy z takich kierunków jak Indonezja, Arabia Saudyjska czy Tajwan – zaznaczył Tomasz Plaskura, członek zarządu ArcelorMittal Poland i dyrektor sprzedaży na Europę Środkowo-Wschodnią.
Kilka dni temu HIPH oraz menedżerowie hut i związkowcy poprosili o spotkanie premiera Tuska, by porozmawiać o sytuacji na rynku stali i działań, które może podjąć rząd, by ograniczyć dostawy taniej stali z importu. Hutnicy spodziewają się do jutra wyznaczenia terminu spotkania. Jeśli data nie zostanie szybko ustalona, w przyszłym tygodniu będą podejmować decyzje o protestach. Niektórzy rozważają blokowanie terminala w Sławkowie, gdzie dochodzi szeroki tor, po którym przewożone są wyroby z Ukrainy, inni biorą pod uwagę protesty na granicy z Ukrainą. Z tego kraju do Polski trafia coraz więcej wyrobów hutniczych. W sumie rocznie z Ukrainy do UE jest przywożone 3 mln ton stali, z tego około 1 mln ton do Polski. Producenci i dystrybutorzy apelują o bardziej równomierne rozłożenie dostaw między państwami UE.
Moce i ceny
Polscy hutniczy walczą z importerami, bo mimo, że krajowa produkcja nieco rośnie, tani import dołuje ceny. W ubiegłym roku w Polsce wyprodukowano 7,1 mln ton stali, wobec 6,4 mln ton w 2023 r. Ponad połowa krajowego potencjału przypada na ArcelorMittal Poland. Moce każdego z działających dotychczas dwóch wielkich pieców sięgają po około 2 mln ton, ale ze względu na słabą koniunkturę nie są w pełni wykorzystywane. W ubiegłym roku koncern sprzedał 3,7 mln ton wyrobów, o 9 proc. więcej niż w roku 2023 roku, ale po cenach o 7 proc. niższych niż przed rokiem.
Wielki piec, którego praca zostanie utrzymana w ArcelorMittal Poland został dwa tata temu zmodernizowany za grubo ponad 700 mln zł. Drugi wymaga gruntownego remontu, w ciągu najbliższych 2-3 lat. Na razie nie wiadomo jednak, czy koncern zechce go wykonać. Od kilku lat analizuje różne warianty inwestycji w produkcję surowcową, zapewniające dekarbonizację i wkrótce są spodziewane informacje o podjętych decyzjach inwestycyjnych. Koncern zapowiadał budowę pieców elektrycznych, zasilanych złomem, które docelowo miały zastąpić dotychczasowe wielkie piece, wykorzystujące rudę żelaza i koks.
Problem w tym, że w Europie prognozowany jest niedobór złomu. Ponadto planowana w Polsce elektryfikacja i dekarbonizacja hutnictwa mogą zwiększyć pięciokrotnie zapotrzebowanie na energię z obecnych około 6 TWh rocznie. Dlatego też ArcelorMittal Poland planuje budowę farmy fotowoltaicznej. Na początku roku zlecił także analizy dotyczące realizacji projektów CCS i CCU, dotyczących wychwytu i składowania CO2 z produkcji wielkopiecowej. Rozmawia z rządem o wsparciu inwestycji i wprowadzeniu prawnych ułatwień w ich realizacji.