Praca za granicą może oznaczać konieczność rozliczenia się z otrzymanego wynagrodzenia z urzędem skarbowym kraju zatrudnienia. Jednak umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pozwalają wyeliminować ten obowiązek. Jeżeli podatnik spełni trzy warunki, zagraniczny fiskus będzie musiał zrezygnować z opodatkowania jego zarobków.
Zgodnie z ogólną zasadą, wszelkie dochody podlegają opodatkowaniu w kraju, w którym podatnik posiada rezydencję podatkową (dla Polaka będzie to najczęściej Rzeczpospolita). Jednak w przypadku wykonywania pracy za granicą drugie państwo również otrzymuje prawo nałożenia podatku na wypłacane zarobki. Polak zatrudniony we Francji zostanie zatem obciążony podatkiem zarówno w Polsce (bo tam ma rezydencję podatkową), jak i we Francji (bo tam wykonuje pracę).
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierają wszakże przepisy, które przyznają prawo do opodatkowania dochodów z pracy jedynie państwu rezydencji podatkowej. Wynagrodzenie Polaka za pracę wykonywaną za granicą będzie podlegać opodatkowaniu wyłącznie w Polsce, jeżeli spełnione zostaną równocześnie trzy warunki.
Czas pobytu
Pobyt w kraju, w którym wykonywana jest praca, nie może być dłuższy niż 183 dni w roku podatkowym bądź w ciągu kolejnych 12 miesięcy kalendarzowych. Umowy nie dają wskazówek co do tego, jak liczyć okres pobytu. Oficjalny komentarz do modelowej konwencji Organizacji Współpracy i Rozwoju (OECD) zaleca uwzględnianie każdego dnia pobytu, niezależnie czy spędzimy w nim całą dobę, czy tylko godzinę. Oznacza to, że dniem pobytu byłby zarówno dzień przyjazdu, jak i wyjazdu z danego państwa. W praktyce jednak przyjmuje się różne metody, np. nakazującą wliczanie dnia wyjazdu z kraju gdzie wykonywana jest praca, ale nie uwzględniającą dnia przyjazdu.
Wypłata wynagrodzenia
Wynagrodzenie musi być wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie może mieć siedziby w kraju, w którym wykonywana jest praca. Trzeba jednak pamiętać, że pojęcie pracodawcy używane przez umowy nie jest takie samo jak w polskim kodeksie pracy. W międzynarodowym prawie podatkowym funkcjonuje pojęcie pracodawcy „ekonomicznego”, oznaczające podmiot, który rzeczywiście (a nie tylko na papierze) korzysta z efektów pracy i ponosi koszty wynagrodzeń pracownika. Jeżeli Polak, zatrudniony przez spółkę polską, oddelegowany zostaje do pracy we francuskiej spółce zależnej, przy czym spółka zależna nie dokonuje wypłat wynagrodzenia (fizycznie robi to spółka polska), ale ponosi ostatecznie koszt tego wynagrodzenia (np. spółka polska obciąża spółkę francuską stosowną fakturą) jak również w pełni korzysta z efektów jego pracy, nadzoruje jej przebieg oraz ma prawo wydawania wiążących dla pracownika poleceń — właściwym (ekonomicznym) pracodawcą jest spółka francuska. W takim przypadku dochody pracownika będą podlegać podatkowi także we Francji.
Koszt wynagrodzenia
Koszt wynagrodzenia nie może obciążać nie tylko zależnej spółki zagranicznej, ale nawet zakładu lub stałej placówki, jaką pracodawca ma w danym kraju. Intencją tego warunku jest wyeliminowanie jakichkolwiek powiązań między pracą Polaka i obecnością jego polskiego pracodawcy (np. poprzez oddział, filie, biuro) w państwie, w którym ta praca jest wykonywana. Polski pracodawca nie może zatem przesuwać kosztu wypłacanej Polakowi pensji na swój zakład za granicą, np. w formie obciążenia kosztem wynagrodzenia ksiąg rachunkowych swojego oddziału. Jeżeli takie przesunięcie ma miejsce, omawiany warunek nie będzie spełniony.
O ile wszystkie trzy warunki zostaną spełnione, Polak nie musi płacić podatku w kraju, w którym wykonuje pracę. Podatek należy się wyłącznie państwu, którego Polak jest rezydentem.
Jeżeli jednak na podstawie powyższych kryteriów nie da się rozstrzygnąć o wyłącznym prawie jednego z państw do opodatkowania dochodów, uniknięcie podwójnego opodatkowania będzie możliwe za pomocą metod zwolnienia bądź kredytu podatkowego.