W przeprowadzonym w październiku 2019 r. przez Giełdę Papierów Wartościowych badaniu wśród uczestników rynku kapitałowego o wpływie czynników ESG na decyzje inwestycyjne, aż 88% ankietowanych uważa, że spółki, których strategia zbudowana jest w oparciu o dobre praktyki z obszaru ESG mogą być traktowane jako podmioty o obniżonym poziomie ryzyka, a tym samym o zwiększonej atrakcyjności inwestycyjnej.
Według, Dr Roberta Sroka, Dyrektora ds. ESG na Europę Środkową, Abris Capital Partners
„inwestorzy, ubezpieczyciele, banki będą musieli podawać informacje o tym w jaki sposób ich produkty będą miały wpływ na zrównoważony rozwój. Istotną rolę w tym procesie odgrywa komunikacja skierowana zarówno do klientów indywidualnych jak i instytucjonalnych”
Jak pokazują rozliczne międzynarodowe badania i analizy trendów dzisiaj to obywatele żądają, by instytucje i firmy działały w sposób bardziej zrównoważony i sprawiedliwy, i by te działania zmieniały świat.
Zaangażowani obywatele, do których dołącza coraz więcej młodych ludzi z pokolenia Z, komunikują to poprzez media społecznościowe i domagają się od rządów i przedsiębiorstw działań w odpowiedzi na wyzwania społeczne i środowiskowe.
Do niedawna raportowanie niefinansowe (dzisiaj też określane jako ESG) było domeną jednostek interesu publicznego (np. banki, emitenci), które są zobowiązane dyrektywą unijną do takiej formy sprawozdawczości. Większość firm, które dobrowolnie publikowały raporty niefinansowe (zrównoważonego rozwoju, społeczne) koncentrowały się na budowaniu relacji z interesariuszami i wzmacniania swojej marki. Dzisiaj można usłyszeć głosy inwestorów strategicznych, którzy komunikują na przykład zerwanie lub niepodejmowanie współpracy z podmiotami, które nie stosują się do zasad raportowania na przykład zużycia emisji dwutlenku węgla.
Co mówią eksperci?
Warto zwrócić uwagę na wnioski jakie wypływają z obserwacji i analizy trendów w zakresie raportowanie ESG. Można wyróżnić kilka ważnych wątków:
1.Konieczność ujawniania danych.
Jak podkreślają eksperci największą frustracją związaną z raportami ESG jest brak porównywalności. Do tej pory firmy miały swobodę wyboru standardu raportowania. Plan Komisji Europejskiej przewiduje budowę jednolitego standardu w tym zakresie obowiązującego duże podmioty.
Jak podkreśla Liliana Anam, CEO CSRinfo, ekspert w zakresie sprawozdawczości niefinansowej, „spółki jak i odbiorcy raportów potrzebują jednolitego standardu, który zapewni porównywalności oraz podniesie jakość raportowanych danych”. Na konferencji ESG – Raportowanie niefinansowe w praktyce Pulsu Biznesu, zwróci uwagę na aspekt korzyści jakie uzyskują firmy z niefinansowego raportowania, które wprowadzane w spółce - pod warunkiem dobrego wdrażania- może przynieść szereg korzyści m. in. niższy koszt raportowania, większy zakres informacji i ich przejrzystość.
2.Kwestia raportowania w odniesieniu na poszczególne sektory
Dużym znakiem zapytania dla finansistów jest kwesta uniwersalnych danych ujawnionych, które dla jednych obszarów są istotne a dla innych mniej. Na przykład, niszczenie lasów tropikalnych jest istotnym problemem dla przemysłu spożywczego, ale nie dotyczy firm doradztwa w zakresie zarządzania. Natomiast wspólnym wskaźnikiem jest ten dotyczący poziomu dwutlenku węgla. Aby zrekompensować te różnice, regulatorzy rozważają zdefiniowanie ujawniania informacji "specyficznych dla danego sektora". Jak podkreśla dr hab. Bolesław Rok, dyrektor Centrum Badań Przedsiębiorczości Pozytywnego Wpływu, Katedra Przedsiębiorczości i Etyki w Biznesie, Akademia Leona Koźmińskiego,
wiąże się to również ze zmianą czy wpływem na proces zarządzania przedsiębiorstwem i wiedzą niezbędną do umiejętnego interpretowania wskaźników. Element edukacji managerskiej jest elementem niezbędnym i od liderów zarządzających, ekspertów firmowych wymagane jest ciągłe podnoszenie wiedzy w tym zakresie. Pozafinansowe raportowanie wymaga współpracy pomiędzy różnorodnymi działami w firmie i zrozumienia celu czemu to służy.
Tak dochodzimy do 3 wniosku Istotności.
To słowo – istotność (z j.ang. materiality) - jest jednym z najgorętszych tematów w obszarze ESG, ponieważ definiuje sposób, w jaki spółki wybierają tematy, które będą raportować.
4 ważnym czynnikiem powodzenia raportowania jest Współpraca
W miarę jak firmy zwracają się w stronę raportowania ESG, współpraca międzyfunkcjonalna będzie miała kluczowe znaczenie. Sposób raportowania ESG podlega nieustannej ewolucji, a zrozumienie kierunku rozwoju jest kluczowe dla nadążenia za szybkim tempem zmian.
Dlatego spółki będą musiały pomyśleć o strukturze organizacyjnej i przyszłych procesach jakie należy opracować. Krzysztof Szułdrzyński, Partner, PwC Polska podkreśla, że zmiana sposobu raportowania wymusi niejako na przedsiębiorstwach stworzenie dedykowanej pozycji w organizacji odpowiedzialnej za kwestie ESG. Można uznać za pewnik, że w przyszłości raportowanie ESG to będzie poddane podobnym rygorom co raportowanie finansowe.
Zatem budowanie relacji, wykorzystywanie wiedzy międzyfunkcjonalnej i rozwijanie wspólnego zrozumienia w zakresie ESG to kluczowe składniki niezbędne do wyposażenia firm w dobrze funkcjonującą strukturę raportowania ESG.
Jako praktyk i audytor z ogromna przyjemnością wezmę udział w panelu dotyczącym Trendów i planowanych zmian w raportowaniu – co się zmieni, na co warto zwrócić uwagę? Co nas czeka w przyszłości? Uważam, że pozafinansowe aspekty działalności stanowią istotną informację zarządczą oraz wartościowe dla partnerów biznesowych i klientów, inwestorów i analityków, instytucji nadzorujących i regulatorów, ale także dla przyszłych pracowników i członków społeczności lokalnych, w których te firmy funkcjonują i mają wpływ na funkcjonowanie firm w nowej rzeczywistości. Nowa rzeczywistość to myślenie o pokoleniach i wartościach jakie dla przyszłych pokoleń tworzymy. Myślenie pro środowiskowe to myślenie o przyszłości naszej planety i tak niefinansowe raportowanie ma wpływ na moje losy i losy świata, dlatego temu ważnemu tematowi należy poświęcić miejsce i stworzyć przejrzyste regulacje.
Autor: Ewa Sowińska | biegły rewident, partner ESO Audit