Kolejną część cyklu opisującego historię papierów wartościowych poświęcamy europejskim giełdom, na których notowano polskie spółki. Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Kolekcjonerów Historycznych Papierów Wartościowych prezentujemy także same ich budynki, z kolekcji pocztówek Juliusza Bieniasia.
Papiery wartościowe emitowane przez zakłady przemysłowe działające na terenie Polski były notowane nie tylko na giełdzie warszawskiej. Znane są przypadki zarówno korzystania z instytucji podwójnego notowania papierów wartościowych na różnych giełdach (dual – listing), jak i oczywiste sytuacje, gdy założyciel fabryki zlokalizowanej w Polsce miał swoją siedzibę na terenie innego państwa. Pierwsze przypadki podwójnego notowania polskich spółek akcyjnych miały miejsce już w XIX wieku. Akcją, która jako pierwsza była notowana na giełdzie warszawskiej i giełdzie berlińskiej była akcja Towarzystwa Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, niestety przy tym płynność tej akcji na giełdzie berlińskiej była większa niż na giełdzie w Warszawie. Cóż, tradycja, a przede wszystkim kapitał zagraniczny były silniejsze niż na giełdzie warszawskiej. Innym ciekawym przypadkiem dual – listingu były notowania papierów wartościowych jednocześnie na giełdach warszawskiej i petersburskiej przed rozpoczęciem I wojny światowej, z tymże w tym przypadku dotyczyło to zarówno przedsiębiorstw polskich, które dopuszczone były do obrotu w Petersburgu, jak i rosyjskich dopuszczonych do obrotu w Warszawie.
Dla stworzenia silniejszych przedsiębiorstw, silniejszej gospodarki polscy przemysłowcy starali się pozyskać kapitały obce. Nie było to specjalnie trudne, gdyż w przeciągu XIX wieku zachodni przedsiębiorcy bardzo często poszukiwali możliwości inwestowania na terenie Rosji i zaboru rosyjskiego spodziewając się nie bez racji dużo wyższych niż na rodzimym rynku zwrotów z inwestycji. Szczególnie intensywnie przed wybuchem pierwszej wojny światowej penetrował wskazane obszary kapitał belgijski, czego skutkiem były także notowania działających na terenie Królestwa Polskiego zakładów przemysłowych na giełdzie w Brukseli, przy czym także na terenie Belgii zlokalizowana była centrala spółki. Przykładem niech będzie Towarzystwo Akcyjne Płytek Ceramicznych „Marywil” posiadające fabrykę w Radomiu. Z innych często „wykorzystywanych” na identycznych zasadach giełd należy wspomnieć o giełdzie paryskiej.
Charakterystyczne jest także, że przedsiębiorstwa z terenów zaboru austriackiego i pruskiego nie mogły być notowane na giełdach zlokalizowanych na terenach odpowiednich zaborów, gdyż giełdy w Poznaniu, Lwowie i Krakowie powstały dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Dlatego np. polskie przedsiębiorstwa z terenu Galicji mogły być wyłącznie przedmiotem notowań na giełdzie w Wiedniu.
Materiał opublikowany dzięki uprzejmości STOWARZYSZENIA KOLEKCJONERÓW HISTORYCZNYCH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH.
© ℗
Podpis: Stowarzyszenie Kolekcjonerów Historycznych Papierów Wartościowych
