„Grenlandia to niesamowite miejsce, a jej mieszkańcy zyskają ogromnie, jeśli stanie się częścią naszego narodu. Będziemy ją chronić i cenić w obliczu bardzo agresywnego świata” – napisał Trump na platformie Truth Social, deklarując, że jego celem jest „uczynienie Grenlandii znów wielką”.
Grenlandia jest bogata w metale ziem rzadkich
Grenlandia, będąca autonomiczną częścią Danii, znajduje się w centrum geopolitycznych rozgrywek od 2019 roku, kiedy Trump po raz pierwszy wyraził chęć przejęcia kontroli nad wyspą. Obecnie, w dobie nasilającej się rywalizacji w regionie Arktyki, jego propozycja ponownie zyskała na znaczeniu. Wyspa, zamieszkiwana przez zaledwie 56 tys. ludzi, jest strategicznie położona i bogata w surowce naturalne, w tym metale ziem rzadkich.
Rząd w Kopenhadze, który odpowiada za politykę zagraniczną i obronność Grenlandii oraz zapewnia wyspie roczną dotację w wysokości około 550 mln USD, znalazł się pod presją. Premier Danii, Mette Frederiksen, która w 2019 roku określiła pomysł zakupu Grenlandii jako „absurdalny”, może tym razem zostać zmuszona do bardziej dyplomatycznej odpowiedzi.
Troels Lund Poulsen, wicepremier Danii, podkreślił we wtorek, że podziela stanowisko premiera Grenlandii, Muté Egede, który stwierdził, iż wyspa „nie jest na sprzedaż i nigdy nie będzie”. Poulsen zaznaczył jednak, że Dania ma strategiczny interes w utrzymaniu silnej współpracy z USA w kwestiach związanych z Arktyką.
Mieszkańcy coraz śmielej myślą o niepodległości
W obliczu zbliżających się wyborów na Grenlandii Egede coraz mocniej opowiada się za pełną niezależnością od Danii. Realizacja tego celu wymagałaby jednak znaczącego wsparcia z zewnątrz, szczególnie w zakresie inwestycji w bogactwa naturalne i rozwój turystyki.
Według sondaży mieszkańcy Grenlandii są coraz bardziej skłonni poprzeć niepodległość w perspektywie kolejnych dekad. Jednak wyzwaniem pozostaje uniezależnienie się od duńskiej dotacji, która wciąż stanowi podstawę finansowania wyspy.
Donald Trump Jr. rozpoczął wizytę na Grenlandii
Donald Trump Junior, syn prezydenta-elekta, rozpoczął swoją wizytę na Grenlandii, zaznaczając wcześniej w jednym z podcastów, że jest to wyjazd o charakterze "wyłącznie turystycznym", bez planów spotkań z przedstawicielami władz.
Donald Trump napisał we wtorek na platformie Truth Social: "Donald Junior i moi przedstawiciele wylądowali na Grenlandii. Przyjęcie było świetne. Oni, podobnie jak wolny świat, potrzebują bezpieczeństwa, stabilności, siły i pokoju! To porozumienie musi dojść do skutku. Sprawmy, by Grenlandia znów była wielka!".
Mimo zapewnień obecność Trumpa Jr. na wyspie wywołała różne reakcje. Grenlandzka deputowana do duńskiego parlamentu, Aaja Chemnitz przestrzegła mieszkańców przed tym, by dyskusja wokół działań Trumpa nie zdominowała nadchodzących wyborów na Grenlandii.
Dyskusję dodatkowo zaognił Elon Musk, bliski sojusznik Trumpa, publikując na platformie X wpis „To mieszkańcy Grenlandii powinni decydować o swojej przyszłości, a sądzę, że chcą być częścią Ameryki!”.
The people of Greenland should decide their future and I think they want to be part of America! 🇺🇸
— Elon Musk (@elonmusk) January 6, 2025
Zostanie częścią USA gospodarczą szansą dla Grenlandii?
Jak donosi Børsen, największa duńska gazeta biznesowa, noworoczne przemówienie premiera Grenlandii, Muté B. Egede, w którym wspominał o „kolonialnych kajdanach” i potrzebie kolejnego kroku dla Grenlandii, wywołało spore emocje. Dodatkowo Egede niespodziewanie odwołał wizytę u duńskiego króla.
Grenlandia od dawna ma strategiczne znaczenie dla USA, tłumaczy Marc Jacobsen, doktor i wykładowca w Duńskiej Akademii Obrony. Najkrótsza trasa dla rakiet atomowych z Rosji do USA prowadzi właśnie nad Grenlandią i Arktyką.
Większość grenlandzkich polityków popiera niepodległość wyspy, choć są świadomi wyzwań, jakie niesie to ze sobą. Marc Jacobsen przypomina sytuację z 2019 roku, gdy Donald Trump zaproponował zakup Grenlandii, co wówczas odebrano jako neokolonialną prowokację.
Dziś, choć retoryka Trumpa pozostaje kontrowersyjna, grenlandzcy politycy dostrzegają w niej szansę na uzyskanie większej niezależności oraz poprawę sytuacji gospodarczej.
Grenlandia – powierzchnia, ludność, sytuacja prawna
Grenlandia to największa wyspa na świecie, położona w północnej części Oceanu Atlantyckiego i Arktycznego. Jej powierzchnia wynosi około 2,16 miliona kilometrów kwadratowych, z czego większość pokrywa lądolód. Wyspa jest zamieszkiwana przez około 56 tys. osób, głównie Grenlandczyków, Inuitów oraz Duńczyków.
Grenlandia jest autonomicznym terytorium Królestwa Danii, co oznacza, że posiada własny parlament i rząd, ale Dania odpowiada za jej politykę zagraniczną i obronność. Wyspa otrzymuje również znaczną dotację od duńskiego rządu, która wspiera jej gospodarkę. Grenlandia jest znana z bogatych zasobów naturalnych, takich jak ropa, gaz i metale ziem rzadkich, a także ze swojej strategicznej roli w regionie Arktyki.