1 lipca weszła w życie tzw. naprawa Polskiego Ładu, która umożliwia chętnym zmianę formy opodatkowania działalności gospodarczej do 22 sierpnia, czyli w trakcie roku podatkowego – a także po jego zakończeniu. To sytuacja bezprecedensowa dla setek tys. osób prowadzących osobistą działalność gospodarczą. O tyle ważna, że 1 lipca rząd obniżył stawkę PIT do 12 proc., więc mnóstwo przedsiębiorców zastanawia się, czy przejść np. z ryczałtu czy podatku liniowego na skalę podatkową, aby moc jeszcze w 2022 r. korzystać z niższego PIT. Niedawno publikowaliśmy wyliczenia, komu opłacałoby się zmienić formę opodatkowania i w którym momencie. Dziś podpowiadamy, jak to uczynić.
Wybór na koniec roku
Mateusz Cedro, partner w Taxeo Komorniczak i Wspólnicy, podkreśla, że ze zmianą formy opodatkowania działalności gospodarczej wiąże się szereg obowiązków wobec ZUS, skarbówki oraz CEiDG.
– Odmiennie wyglądają te kwestie w przypadku zmiany formy opodatkowania z ryczałtu na skalę w trakcie roku podatkowego, a inaczej po zakończonym roku czy w przypadku rozliczania się dotychczas podatkiem liniowym. I tak, w przypadku przejścia z ryczałtu na skalę podatkową po zakończeniu 2022 r., nie ma konieczności informowania o tym ZUS. Co ważne, do końca tego roku trzeba opłacać miesięczne składki zdrowotne według zasad sprzed zmiany formy opodatkowania. Pamiętać należy, że w wyniku tej zmiany roczna składka zdrowotna na skali podatkowej może się okazać wyższa niż na ryczałcie, a wtedy wystąpi obowiązek wpłacenia różnicy, która podlega wykazaniu w ZUS DRA za kwiecień 2023 r. – zaznacza Mateusz Cedro.
W relacji ze skarbówką konieczne jest prowadzenie Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów (PKPiR).
– Można ją prowadzić tradycyjnie, czyli papierowo, bądź za pomocą programów elektronicznych. Podkreślić należy, że skoro przepisy wyjątkowo pozwalają na zmianę formy opodatkowania w trakcie roku, to konieczne jest przygotowanie i uzupełnienie zapisów w PKPiR. Przy tym obowiązku nie można pominąć również kwestii związanej ze spisem z natury. Chodzi konkretnie o remanent początkowy, taki jak przy zakładaniu działalności. Jego sporządzenie powinno nastąpić na dzień 1 stycznia 2022 r. Do tego dochodzi remanent końcowy na dzień 31 grudnia 2022 r. Oczywiście, w przypadku gdyby spis wykazał różnice, konieczne będzie ich uwzględnienie przy wyliczeniu dochodu do opodatkowania PIT za 2022 r. – przypomina Mateusz Cedro.
Ekspert podkreśla, że teraz podatnicy nie muszą informować fiskusa o zmianie formy opodatkowania.
– Realizacja tego obowiązku nastąpi dopiero po zakończeniu roku w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym do końca kwietnia 2022 r. Uwaga, nie ma tutaj obowiązku złożenia zeznania PIT-28 za 2022 r.– podkreśla Mateusz Cedro.
Warto też wiedzieć, że zmieniający formę opodatkowania po zakończeniu roku nie musi podawać informacji o tym w trakcie bieżącego roku w Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej (CEiDG).
– Jednak w przypadku kontynuowania rozliczania na zasadach ogólnych konieczna jest aktualizacja formularza CEIDG-1 do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskany zostanie pierwszy przychód w 2023 r. Analogiczne obowiązki, jak w przypadku zmiany formy opodatkowania z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na skalę podatkową, będą ciążyć na podatnikach, którzy rozliczali się podatkiem liniowym i podjęli decyzję o zmianie formy na progresję podatkową. Obowiązki nie będą oczywiście w pełni tożsame, gdyż podatnicy ci prowadzili już PKPiR oraz płacili składki ZUS na zasadach ogólnych – stwierdza ekspert z Taxeo.
Zmiana w trakcie 2022 r.
Przy przejściu z ryczałtu na skalę w trakcie tego roku (do 22 sierpnia) konieczne jest złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenia o rezygnacji z dotychczasowych zasad rozliczania podatku. Zmiana formy opodatkowania będzie obowiązywać nie tylko w tym roku, ale i w kolejnych latach.
– Po przejściu na skalę podatkową w 2022 r. zmieni się sposób wyliczania składki zdrowotnej. Ostateczne rozliczenie jej wysokości za obecny rok zostanie uwzględnione w ZUS DRA za kwiecień 2023 r., gdyż dopiero wtedy będzie możliwe ustalenie rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej za rok 2022. A co w relacji z fiskusem? Skoro podatnik przez pierwszą połowę 2022 r. stosował ryczałt, a przez drugą połowę skalę podatkową, to konieczne będzie w ramach rozliczenia rocznego za 2022 r. złożenie dwóch zeznań, tj. PIT-28 za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r. oraz PIT-36 za okres od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. – informuje Mateusz Cedro.
Dodaje, że w związku z tym konieczne będzie prowadzenie dwóch rodzajów ewidencji: tej dotyczącej przychodów opodatkowanych ryczałtem, zakończonej na dzień 30 czerwca 2022 r., oraz Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów za drugą połowę roku.