Joanna Szlęzak-Matusewicz, doradca podatkowy, partner w Taxeo Komorniczak i Wspólnicy
Dotyczy ona zarówno osób fizycznych - przedsiębiorców, jak i osób nieprowadzących działalności gospodarczej. Koniec kwietnia (bo właśnie wtedy danina jest należna fiskusowi) może być więc dla niektórych finansowo trudnym miesiącem.
Podstawą naliczania daniny jest suma dochodów (przewyższająca 1 mln zł po pomniejszeniu m.in. o odliczone kwoty składek na ubezpieczenie społeczne, w tym zagranicznych) z poniższych źródeł:
- dochody opodatkowane według skali podatkowej, m.in. z pracy, .działalności gospodarczej, emerytur, rent, wynagrodzenia z umów zlecenia i o dzieło, praw autorskich itp.;
- dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, z odpłatnego zbycia udziałów i akcji oraz z tytułu objęcia udziałów i akcji za aport;
- dochody z działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowane przy zastosowaniu stawki 19 proc;
- dochody zagranicznej spółki kontrolowanej.
Wymieniony katalog jest zamknięty, co oznacza, że jeżeli podatnik osiąga dochody z innych (niewymienionych w tym przepisie) źródeł, nie będzie obciążony daniną. Przykładowo, wyłączone są z niej m.in. dochody z dywidend, ze zbycia nieruchomości czy też z nieujawnionych źródeł przychodów.
Zasadniczo dochody z prowadzonej działalności gospodarczej są uwzględniane w podstawie wyliczania daniny. Czasami jednak warto rozważyć zmianę formy opodatkowania, aby uniknąć zapłaty tego podatku. Jako przykład można wskazać prowadzenie działalności opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W tym przypadku podatnik nie zapłaci daniny, ale gdyby prowadząc tą samą działalność był opodatkowany skalą podatkową albo podatkiem liniowym, danina byłaby należna.
Podobny efekt podatkowy wystąpi w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez spółkę komandytową. Dochody zarówno komplementariusza, jak i komandytariusza nie są sumowane w podstawie daniny solidarnościowej, a jednocześnie komplementariusz (komandytariusz w ograniczonym zakresie) może korzystać z tzw. jednokrotnego opodatkowania z uwagi na mechanizm odliczania podatku CIT.
Do podstawy daniny nie są wliczane również firmowe dochody opodatkowane stawką 5 proc. w mechanizmie IP Box. Przy ustalaniu wysokości podstawy daniny solidarnościowej nie są brane pod uwagę także dochody osiągnięte za granicą, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych, o których mowa w art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. metoda wyłączenia). Jest to dość istotne wyłączenie w przypadku przedsiębiorców osiągających dochody z zagranicznych firm.